Na temat negatywnych skutków ubocznych stosowania antykoncepcji hormonalnej mówi się bardzo wiele.
Tak wiele, że spora część kobiet z obawy przed nimi nie decyduje się na ten rodzaj zabezpieczenia przed niechcianą ciążą. Czy jednak wszystkie wady, jakie przypisuje się pigułkom mają odzwierciedlenie w rzeczywistości? A jeśli tak, jak uchronić przed nimi swój organizm? Na te i kilka innych pytań odpowie poniższy artykuł.
Cudowna pigułka?
Tabletka antykoncepcyjna została wprowadzona na amerykański rynek w 1960 roku (do Polski zaś 6 lat później) i wywołała prawdziwą rewolucję obyczajową. I choć od tego czasu minęło już ponad pół wieku, pigułki wciąż wzbudzają sporo kontrowersji. Przede wszystkim ze względu na skutki uboczne, jakie się im przypisuje. Oczywiście nie można uogólniać i stwierdzać, że każdy rodzaj tabletek spowoduje u każdej kobiety identyczne efekty uboczne. Każdy organizm jest inny więc i reakcja na antykoncepcję hormonalną jest bardzo indywidualną sprawą. Właśnie dlatego jej dobranie do konkretnych potrzeb jest kluczowe jeśli chcemy uniknąć nieprzyjemności. Lekarz przepisujący tabletkę powinien zrobić szczegółowy wywiad i zlecić badania. Dopiero wtedy może mieć podstawę do przepisania danego rodzaju antykoncepcji.
Najczęstsze skutki uboczne
Istnieje pewien zestaw „klasycznych” skutków ubocznych – skarżą się na nie Panie stosujące antykoncepcję hormonalną, a te, które tabletek nigdy nie brały – boją się ich. Trzeba jednak pamiętać, że zdecydowana większość z nieprzyjemnych efektów ubocznych występuje tylko w pierwszych miesiącach stosowania tabletek czyli wtedy, gdy organizm przystosowuje się do zmian.
Spadek libido
To klasyk. Bardzo wiele kobiet skarży się na to, że odkąd zaczęły stosować pigułki mają znacznie mniejszą ochotę na seks. Dlaczego tak się dzieje? Otóż wszystkiemu winien jest brak owulacji. Tabletki ją blokują, a właśnie wtedy wydzielanych jest najwięcej estrogenów powodujących zwiększanie libido. Kiedy ten problem bardzo dokucza, należy zmienić pigułki i poszukać optymalnego dla siebie stężenia hormonów.
Przybieranie na wadze
Jeśli kobieta ma genetyczną skłonność do przybierania na wadze faktem jest, że tabletka może (choć nie musi!) ją jeszcze pogłębić. Antykoncepcja hormonalna może spowodować tycie na kilka sposobów. Przede wszystkim powodując zwiększony apetyt (trzeba więc bacznie obserwować swój organizm) i zatrzymywanie wody w organizmie. Okazuje się jednak, że przybieranie na wadze to najczęściej efekt stosowania preparatów starej generacji lub źle dobranych tabletek (u niektórych osób zatrzymywanie wody może być spowodowane przyjmowaniem pigułki dwuskładnikowej). Czasem trzeba po prostu poczekać 3 miesiące aż organizm przyzwyczai się do hormonów i dolegliwość minie sama.
Wzdęcia
Kobiety stosujące antykoncepcję hormonalną narzekają także na uczucie wzdęcia i inne problemy gastryczne. Faktycznie, pigułka może być za nie odpowiedzialna. Warto jednak przeczekać 3 miesiące i sprawdzić, czy po tym czasie objawy miną. Przy okazji można zastanowić się nad swoim stylem życia, który często nasila problemy (zbyt mało błonnika, za dużo cukrów prostych, spożywanie smażonych potraw, za mało wody i ruchu). Jeśli jednak dolegliwości nie mijają i są dokuczliwe, można zmienić tabletkę lub rodzaj antykoncepcji.
Pojawianie się tzw. pajączków
Jednym ze skutków ubocznych pigułek są pajączki i żylaki. Pojawiają się, ponieważ hormony zawarte w tabletkach obniżają sprężystość naczyń krwionośnych. Jeśli problem nie jest bardzo uciążliwy, można, zamiast odstawiania tabletki, zadbać o siebie odpowiednio. Pomoże stosowanie suplementów diety (np. popularny Rutinoscorbin lub jego odpowiedniki) oraz pielęgnacja, np. balsamami z wyciągiem z kasztanowca i unikanie szorstkich gąbek, peelingów gruboziarnistych i mocnych masaży.
Obciążenie wątroby
Tabletki antykoncepcyjne mogą źle wpływać na wątrobę. Dotyczy to przede wszystkim osób, które już mają z nią problemy, lub też u których w rodzinie one występowały. Na wątrobę negatywny wpływ mają estrogeny, które prowadzą m.in. do zaburzeń wydzielania żółci przez ten narząd. Po ich odstawieniu wszystko samoistnie wraca do normy, zaleca się jednak profilaktyczne kontrolowanie stanu wątroby przez cały okres stosowania tabletek antykoncepcyjnych. Trzeba też zaznaczyć, że u kobiet zdrowych ryzyko wystąpienia takich problemów jest niewielkie nawet przy dłuższym stosowaniu antykoncepcji hormonalnej.
Późniejsze problemy z zajściem w ciążę
Wiele kobiet nie stosuje tabletek ponieważ są przekonane, że ich długotrwałe przyjmowanie powoduje niepłodność. Tymczasem okazuje się, że jest to mit. Po odstawieniu tabletek płodność wraca do normalnego stanu (o ile wcześniej nie była już zaburzona).
Bezpieczna czy nie?
Jednej odpowiedzi na to pytanie niestety nie ma. To zależy od konkretnego przypadku. Dlatego tak ważne jest znalezienie dobrego lekarza, przeprowadzenie badań i dobranie pigułki indywidualnie,
a nie kierując się np. modą. Regularne badania, m.in. piersi i cytologia, są absolutnie konieczne podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej. Trzeba też pamiętać, że świat nie stoi w miejscu. Nowoczesna antykoncepcja zmniejsza ryzyko wystąpienia środków ubocznych.
Wiele mówi się o związku między przyjmowaniem tabletek a rakiem. Uważa się, że ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy i raka piersi nieco wzrasta u Pań stosujących hormony. Okazuje się jednak, że te kobiety poddają się na tyle często badaniom piersi i cytologii, że prawdopodobieństwo wczesnego wykrycia zmian znacznie wzrasta! Tabletki antykoncepcyjne zmniejszają także ryzyko zachorowania na raka jajników, macicy i pęcherza.
Kto powinien uważać z antykoncepcją hormonalną?
Istnieją problemy zdrowotne, które mogą spowodować wystąpienie skutków ubocznych. Osoby zmagające się z nimi (lub takie, u których w rodzinie były one powszechne) powinny być bardzo ostrożne lub w ogóle zrezygnować z tej metody antykoncepcji.
Są to:
- nadwaga;
- podwyższone ciśnienie krwi;
- zaburzenia układu krzepnięcia;
- niewydolność żylna;
- cukrzyca;
- problemy z wątrobą;
- niewydolność nerek;
- choroby nowotworowe;
- choroby krwi.