Bezpłatna szczepionka przeciw RSV dla kobiet w ciąży od 1 kwietnia – wszystko, co musisz wiedzieć!

Co to jest wirus RSV

Każdego roku wirus RSV jest przyczyną hospitalizacji tysięcy niemowląt na całym świecie. W Polsce szczyt zachorowań przypada na okres jesienno-zimowy. RSV (syncytialny wirus oddechowy) to wirus, który powoduje infekcje dróg oddechowych, szczególnie u małych dzieci. Większość dzieci przechodzi zakażenie RSV w pierwszych latach życia, ale u noworodków i niemowląt może mieć ono bardzo ciężki przebieg.

Wirus RSV przenosi się drogą kropelkową – czyli przez kaszel, kichanie lub dotykanie powierzchni, na których znajdują się wirusy. Łatwo rozprzestrzenia się w miejscach, gdzie przebywa wiele osób, np. w żłobkach, przychodniach czy nawet w domu, jeśli starsze rodzeństwo przyniesie go z przedszkola.

Od 1 kwietnia 2025 roku kobiety w ciąży mogą skorzystać z bezpłatnej szczepionki na RSV w ramach programu „Ciąża+”.

RSV objawy u dziecka – możliwe powikłania RSV u noworodków i niemowląt

U starszych dzieci i dorosłych, RSV może powodować jedynie łagodne objawy przypominające przeziębienie, ale RSV u niemowlaka może prowadzić do poważnych infekcji dolnych dróg oddechowych, takich jak zapalenie oskrzelików czy zapalenie płuc.

Objawy RSV, na które rodzice powinni zwrócić szczególną uwagę, to:

świszczący oddech, duszność, przyspieszone oddychanie;
wyraźne wciąganie żeber przy oddychaniu;
kaszel, który z czasem się nasila;
trudności w karmieniu spowodowane osłabieniem i problemami z oddychaniem;
sinienie ust i paznokci – oznaka niedotlenienia organizmu.

W ciężkich przypadkach zakażenie RSV wymaga hospitalizacji, a czasem nawet wsparcia tlenowego lub mechanicznej wentylacji.

Infekcja RSV u najmłodszych dzieci może przebiegać w sposób gwałtowny i wymagać hospitalizacji. Najważniejsze jest szybkie rozpoznanie objawów i odpowiednia reakcja rodziców.

Szczepionka RSV – refundacja od 1 kwietnia 2025 r.

Od 1 kwietnia 2024 roku szczepionka Abrysvo przeciwko wirusowi RSV jest refundowana dla kobiet w ciąży. Oznacza to, że nie trzeba ponosić żadnych kosztów związanych z jej podaniem. Refundacja jest częścią programu „Ciąża+”, który obejmuje bezpłatne leki i szczepienia dla ciężarnych, mające na celu ochronę zdrowia matki i dziecka.

Program „Ciąża+” to inicjatywa Ministerstwa Zdrowia, której celem jest zwiększenie dostępności do kluczowych leków i szczepień dla przyszłych mam. Szczepionka Abrysvo działa w sposób pośredni – nie chroni bezpośrednio matki, lecz jej nienarodzone dziecko.

Po podaniu szczepionki organizm kobiety zaczyna wytwarzać przeciwciała przeciwko wirusowi RSV, które następnie są przekazywane przez łożysko do krwiobiegu dziecka. Dzięki temu noworodek otrzymuje pasywną odporność, co oznacza, że jego organizm od pierwszych dni życia ma już gotowe mechanizmy obronne przeciwko RSV.

Kiedy zaszczepić się przeciwko RSV w ciąży?

Aby skorzystać z refundacji, wystarczy być w trzecim trymestrze ciąży – zalecane jest przyjęcie szczepionki między 32. a 36. tygodniem. To właśnie w tym czasie organizm matki może przekazać noworodkowi przeciwciała, które będą chronić go przed wirusem RSV przez pierwsze miesiące życia.

32. a 36. Tydzień ciąży to kluczowy moment, ponieważ:

organizm matki zdąży wytworzyć wystarczającą ilość przeciwciał, które przenikną do organizmu dziecka;
przekazane przeciwciała będą aktywne w pierwszych miesiącach życia noworodka, kiedy jego układ odpornościowy jest jeszcze słaby;
szczepienie w tym okresie jest bezpieczne zarówno dla matki, jak i dziecka – potwierdzają to badania kliniczne.

Gdzie można się zaszczepić na RSV w ciąży? Czy wymagane jest skierowanie?

Darmowe szczepienie Abrysvo jest dostępne w placówkach realizujących program „Ciąża+” – są to m.in.:

przychodnie POZ,
poradnie ginekologiczne,
szpitale i oddziały położnicze.

Obecnie skierowanie na szczepienie RSV nie jest wymagane – wystarczy zgłosić się do lekarza prowadzącego ciążę lub bezpośrednio do placówki, która realizuje szczepienia. Najlepiej wcześniej skontaktować się z wybraną przychodnią, aby dowiedzieć się o dostępność szczepionki i umówić się na wizytę.

Checklista dla przyszłej mamy: szczepienie, konsultacja z lekarzem, unikanie wysiłku, monitorowanie zdrowia

Inne szczepienia zalecane w ciąży – szczepienie na krztusiec

Krztusiec, nazywany również kokluszem, to wyjątkowo groźna choroba zakaźna układu oddechowego, szczególnie dla noworodków i małych niemowląt. Wywołuje silny, napadowy kaszel, który może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak bezdechy, zapalenie płuc, drgawki, a nawet zatrzymanie oddechu.

Szczepienie kobiety w trzecim trymestrze ciąży sprawia, że organizm przyszłej mamy wytwarza przeciwciała, które są przekazywane dziecku przez łożysko. Dzięki temu noworodek zyskuje naturalną ochronę do czasu, aż sam otrzyma swoje pierwsze szczepienia po narodzinach.

Od kiedy dostępna jest bezpłatna szczepionka na krztusiec i dla kogo?

Od września 2023 roku kobiety w ciąży mogą skorzystać z bezpłatnej szczepionki przeciw krztuścowi, która została objęta refundacją w ramach programu „Ciąża+”.

Kto może się zaszczepić na krztusiec za darmo?

wszystkie kobiety w ciąży – zaleca się szczepienie między a 36. tygodniem ciąży, ale im bliżej porodu, tym lepiej (optymalnie ok. 32. tygodnia).

Co ma wspólnego RSV z endometriozą?

Kobiety cierpiące na endometriozę często zmagają się z obniżoną odpornością, przewlekłym stanem zapalnym oraz trudnościami w zajściu w ciążę. Jeśli jesteś w ciąży po leczeniu endometriozy – zadbaj o dodatkowe zabezpieczenie zdrowia dziecka poprzez szczepienie na RSV i krztusiec.

Szukasz więcej informacji o endometriozie i planowaniu zdrowej ciąży? Odwiedź nasz poradnik o endometriozie!

Masz pytania? Zawsze warto porozmawiać z lekarzem lub położną – oni rozwieją wszelkie wątpliwości i pomogą Ci podjąć najlepszą decyzję dla Ciebie i Twojego dziecka.