Cesarskie cięcie

Dawniej zabieg cesarskiego cięcia wykonywany był w znieczuleniu ogólnym; obecnie – w znieczuleniu zewnątrzoponowym.

Przyczyny cięć cesarskich

Występują dwie główne przyczyny cięć cesarskich:

• wskazania wtórne;
• operacja elektywna.

W pierwszym przypadku cesarskie cięcie przeprowadza się w sytuacji zagrożenia zdrowia matki lub dziecka, które występuje podczas porodu drogami natury. Decyzja podejmowana jest na sali porodowej a cięcie przeprowadzane jest natychmiast.

Drugi typ cięcia cesarskiego to tak zwana operacja elektywna. W sytuacji, w której lekarz prowadzący stwierdza okoliczności wskazujące na potrzebę przeprowadzenia cesarskiego cięcia, zostaje ona wcześniej zaplanowana na konkretną datę. Nie ma tu pośpiechu, ani sytuacji wymagającej natychmiastowej interwencji zabiegowej. Powody zaplanowania przez lekarza cięcia cesarskiego najczęściej związane są z bezpieczeństwem dziecka, bądź matki. W pierwszym przypadku może być to związane ze specyficznym ułożeniem się dziecka, przez co poród naturalny może być niebezpieczny dla maleństwa; lub też związane z przeciwwskazaniami zdrowotnymi u matki, która nie powinna rodzić siłami natury.

Wskazania do cięcia cesarskiego

Ze strony matki

• choroby serca;
• wady sinicze;
• uszkodzenie narządu wzroku;
• zwyrodnienie kręgosłupa;
• blizny po operacjach na macicy;
• odklejenie siatkówki;
• guzy, mięśniaki macicy.

Ze strony płodu

• objawy choroby hemolitycznej;
• łożysko przodujące;
• przedwczesne odklejenie łożyska;
• nieprawidłowości płodu związane z wadami;
• nieprawidłowe ustawienie główki;
• zakażenie matki wirusem opryszczki (HIV-2).

Wspólne

• niewspółmierność porodowa;
• cukrzyca u matki;
• poprzeczne ułożenie płodu;
• brak postępu porodu;
• rzucawka;
• pośladkowe ułożenie dziecka.

Rodzaje cięć cesarskich

Obecnie najpowszechniejsze jest cięcie majtkowe, powyżej górnej części spojenia łonowego. Przeprowadzane jest stosunkowo nisko ze względów kosmetycznych. Ciężarną układa się pochyloną nieco na lewą stronę w ramach profilaktyki zespołu żyły głównej dolnej.

Powikłania śródoperacyjne

Wszystkie powikłania zdarzają się z częstością jeden na dwieście porodów i dotyczą rodzącej. Są nimi:

• uszkodzenie pęcherza moczowego;
• krwawienie;
• uszkodzenie moczowodu;
• powikłania po znieczuleniu.

Nie doprowadzają one do zagrożenia życia, mogą jedynie wymagać dodatkowych interwencji podczas cesarskiego cięcia lub – ewentualnie – kolejnego zabiegu. Takie przypadki są jednak bardzo rzadkie. Umieralność matek w trakcie cięcia lub po wynosi w Polsce około 1 przypadku na 16 tysięcy porodów. Wśród powikłań pooperacyjnych najczęściej mamy do czynienia z zapaleniem błony śluzowej macicy, zakażeniem dróg moczowych oraz zropieniem rany pooperacyjnej.

Ryzyko cięcia cesarskiego jest jak widać bardzo znikome, a opieka anestezjologiczna w trakcie cięcia i po jego zakończeniu zmniejsza w stopniu satysfakcjonującym ból pozabiegowy. Dodatkowego podkreślenia wymaga informacja, że po cięciu cesarskim u niektórych mam dochodzi do zahamowania wytwarzania pokarmu. Jest to związane z różnicami w zmianach środowiska hormonalnego występującymi po porodzie: innymi po tym przeprowadzonym drogami natury, a innymi w przypaku „cesarki”. W niektórych przypadkach możliwe jest przywrócenie wytwarzania pokarmu, ale nie u wszystkich Pań.

„Cesarka” na życzenie?

Odradzić również należy rodzenie drogą cesarskiego cięcia „na życzenie” rodzącej. Niektóre ciężarne, w obawie przed zaburzeniami współżycia płciowego po porodzie, chcą rodzić przez cesarskie cięcie. Operacyjny poród powinien być zarezerwowany dla wymienionych przypadków. Pamiętajmy, że nie jest to naturalna droga porodu. W związku z tym ma swoje uboczne działanie również na płód. Częściej u tych niemowlaków dochodzi na przykład do powikłań ze strony układu oddechowego (rzadkie przypadki). Rodząca również jest narażona na powikłania nie występujące w trakcie porodów drogami natury.

Traktujcie Panie cesarskie cięcie jako zabieg. Jest to alternatywna droga porodu, skierowana do tych ciężarnych, które tego wymagają. Wiąże się z nim niewielkie ryzyko powikłań, ale na pewno większe niż przy porodzie drogami natury. Wyspecjalizowane ośrodki przeprowadzają setki, a nawet tysiące udanych cięć rocznie, a powikłania występują bardzo sporadycznie. Dlatego większość z Was może być spokojna o swoje zdrowie i zdrowie swojego maleństwa.

autor: lek. med. Witold Kłosiński