Nowotwór w ciąży? Na myśl o takiej diagnozie każda kobieta byłaby przerażona. Jak wygląda leczenie raka w ciąży?
Czy faktycznie choroba nowotworowa wykryta w czasie oczekiwania na dziecko jest wyrokiem? Czy musi wiązać się z wyborem między własnym zdrowiem a życiem maleństwa? Jak wygląda leczenie raka w ciąży?
Rak w ciąży
Ciąża, choć jest szczególnym stanem, na które organizm reaguje w wyjątkowy sposób, nie chroni przed chorobami, także tymi najcięższymi. Nowotwory wykrywane są u 1-2,,5% kobiet oczekujących na narodziny dziecka. Najczęściej atakują piersi (rak sutka) i narządy rodne (rak szyjki macicy lub jajnika), czasem także skórę i tarczycę. Lekarze nie są zgodni co do wpływu ciąży na wzrost ryzyka wystąpienia raka, dlatego na dzień dzisiejszy unika się jednoznacznego stwierdzenia, że ciąża chroni przed nowotworem lub zwiększa niebezpieczeństwo zachorowania na raka.
Diagnostyka choroby
Nie wszystkie badania w ciąży są dozwolone. Szczególnie niebezpieczne są te bazujące na promieniowaniu rentgenowskim, a one właśnie są zwykle wykorzystywane w diagnostyce nowotworów. Poddanie im ciężarnej zdarza się bardzo rzadko, unika się ich całkowicie w pierwszym, najważniejszym dla rozwoju dziecka trymestrze ciąży. Bezpieczeństwo zapewnia natomiast badanie poziomu markerów nowotworowych i to ono stanowi pierwszy krok w zdiagnozowaniu raka w ciąży.
Leczenie nowotworów w ciąży
Terapia przeciwnowotworowa w okresie oczekiwania na dziecko jest ściśle uzależniona od rodzaju i lokalizacji nowotworu, a także etapu ciąży. Niejednokrotnie zdarza się, że nowotwór wykryty w trzecim trymestrze „czeka” na leczenie na czas po urodzeniu dziecka. Jest to ryzykowne, szczególnie w sytuacji, gdy choroba rozwija się szybko, ale zwiększa szansę dziecka na osiągnięcie pełnego rozwoju i zdrowe narodziny. Ostatnie tygodnie ciąży pozwalają też często na wcześniejszy poród.
Nierzadko mają miejsce także sytuacje, gdy konieczne jest podjęcie tej najtrudniejszej decyzji przerwania ciąży. Jest uzasadnione medycznie zwłaszcza w przypadku zdiagnozowania raka we wczesnej ciąży i szybkiego postępowania choroby. W żadnym wypadku nie stosuje się w ciąży leczenia hormonalnego i radioterapii. Chemioterapię – tak, ale dopiero po ukończeniu przez kobietę pierwszego trymestru, by ograniczyć ryzyko uszkodzenia płodu. W przypadku niektórych typów nowotworów podejmowane jest także często leczenie operacyjne.
Rokowania
Nie ma żadnych danych wskazujących na to, by kobiety ciężarne leczące się onkologicznie miały mniejsze szanse na wyzdrowienie niż pacjentki niebędące w tym stanie. Istotna jest tu przede wszystkim jak najwcześniejsza diagnostyka raka. W ciąży utrudnione jest badanie mammograficzne, dzięki któremu wykrywany jest rak piersi, stąd zdarza się, że ten typ nowotworu u ciężarnych diagnozowany jest w bardziej zaawansowanym stadium rozwoju, co wpływa na skuteczność leczenia.
Ważne, by przez cały okres ciąży kobieta słuchała uważnie wskazówek ginekologa i onkologa, którzy obserwują jej stan i rozwój ciąży. W jej przypadku natychmiastowa reakcja w sytuacji jakichkolwiek komplikacji czy postępowania objawów choroby jest kluczowa dla zwiększenia szans na szczęśliwy finał ciąży i walki z nowotworem.