Choroby przewlekłe w ciąży wymagają szczególnej opieki i podejścia do przebiegu ciąży. Cukrzyca w ciąży, choroby tarczycy w ciąży, nadciśnienie w ciąży – co trzeba o nich wiedzieć?
Choroby przewlekłe, jak cukrzyca, choroby autoimmunologiczne, endokrynologiczne czy układu sercowo-naczyniowego, jeśli występujące u kobiet ciężarnych – wymagają szczególnego podejścia. Choć ich obecność nie zawsze jest równoznaczna z komplikacjami, często konieczna jest modyfikacja leczenia. Świadomość, dobra opieka lekarska oraz dokładne monitorowanie stanu zdrowia przyszłej mamy, znacznie zwiększają szanse na bezproblemowy przebieg ciąży.
Starania o dziecko a choroby przewlekłe
Chorując przewlekle, do ciąży, należy przygotować się szczególnie. Wyniki badań,
dopasowane leczenie i dawki leków, regularna kontrola stanu zdrowia – to mus. Starania można rozpocząć, otrzymawszy zielone światło od ginekologa oraz specjalisty, który opiekuje się pacjentom pod kątem danej choroby przewlekłej – może to być endokrynolog, kardiolog, diabetolog lub lekarz innej specjalizacji. Doprowadzenie swojego zdrowia to stanu stabilnego jest absolutnie kluczowe, by ciąża przebiegała w bezpieczny sposób i by zminimalizować ryzyko komplikacji.
Już po zajściu w ciążę, u kobiet chorujących przewlekle, najczęściej konieczne są częstsze kontrole lekarskie oraz badania, a nierzadko też modyfikacja dawek czy rodzaju leków. Warto też jak najwięcej dowiedzieć się o tym, jaki wpływ nasza choroba może mieć na ciążę, jakie są zagrożenia i co można zrobić, by im zapobiec. Lekarz powinien wszystko to wyjaśnić i zarekomendować, jeśli to danym przypadku istotne, zmiany także w stylu życia, sposobie odżywiania lub dodatkową konsultację z innym specjalistą – np. dietetykiem.
Choroby przewlekłe takie, jak cukrzyca, nadciśnienie czy choroby tarczycy są dość częste. Jak każda z nich ma się do ciąży?

Cukrzyca w ciąży
Dla kobiet z cukrzycą, zarówno typu 1, jak i typu 2, ciąża stwarza dodatkowe wyzwania i wymaga szczególnej uwagi medycznej. W przypadku cukrzycy absolutnie konieczne jest wyregulowanie poziomu glukozy we krwi jeszcze przed ciążą. W innym wypadku wzrasta ryzyko wystąpienia wad wrodzonych u dziecka. Warto także skontrować stan nerek czy siatkówki oka, ponieważ u ciężarnych z cukrzycą pod koniec ciąży może wystąpić retinopatia cukrzycowa.
Ciąża z cukrzycą wymaga odpowiednio częstego wykonywania badań krwi, a także mierzenia codziennie poziomu insuliny – zaleca się robienie tego 6 razy dziennie (na czczo, godzinę po śniadaniu, drugim śniadaniu, obiedzie, podwieczorku oraz kolacji). W każdym trymestrze ciąży zmienia się również zapotrzebowanie na insulinę – diabetolog musi je dokładnie określić. Oprócz standardowych badań ciążowych, ciężarna chorująca na cukrzycę w powinna oznaczać m.in. poziom hemoglobiny glikowanej, sprawdzać stan siatkówki, zwracać baczną uwagę na ciśnienie krwi oraz białko w moczu.
Cukrzyca w ciąży to wyzwanie, ale z odpowiednią opieką medyczną i samodyscypliną można prowadzić zdrową ciążę. Ważne jest, aby kobiety w ciąży z cukrzycą pozostawały pod opieką doświadczonych specjalistów, którzy pomogą im osiągnąć sukces w tej wyjątkowej fazie życia. Warto jednak pamiętać, że cukrzyca może także pojawić się dopiero w ciąży – mówimy wtedy o cukrzycy ciążowej .
Nadciśnienie tętnicze w ciąży
Nadciśnienie tętnicze, często nazywane wysokim ciśnieniem krwi, to stan, w którym ciśnienie krwi w tętnicach jest wyższe niż norma. Przewlekłe nadciśnienie tętnicze w ciąży zwiększa ryzyko stanu przedrzucawkowego, a także zmniejszonego przepływu krwi do łożyska. U kobiety może wywołać m.in. zaburzenia w pracy nerek. Jeśli ciężarna leczyła się wcześniej, należy pamiętać, że nie wszystkie leki stosowane na nadciśnienie mogą być stosowane w ciąży i, przede wszystkim – dawki leków muszą być dostosowane do obecnego stanu.
Czasem na początku ciąży wybierany jest jeden lek, a po pewnym czasie, kiedy dziecko ma już wykształcone narządy, zostaje zmieniony na inny. W trakcie ciąży warto dobrze monitorować stan nerek. Największe zagrożenie stanowi ostatni trymestr, dlatego w jego czasie należy zachować szczególną czujność i ostrożność.
Nadciśnienie tętnicze w ciąży to stan, który wymaga uwagi i opieki medycznej. Prenatalna opieka medyczna, zdrowy styl życia i współpraca z lekarzem są kluczowe w zarządzaniu tym stanem.

Choroby tarczycy w ciąży
Choroby tarczycy w ciąży występują, niestety, coraz częściej. Kobiety z niedoczynnością lub nadczynnością przed zajściem w ciążę powinny mieć ustabilizowany poziom TSH oraz hormonów tarczycy (FT3, FT4), ponieważ choroby te to duże zagrożenie dla płodu.
W przypadku niedoczynności tarczycy należy monitorować stężenie hormonów raz na miesiąc w pierwszej połowie ciąży i co najmniej raz oznaczyć je po 30. tygodniu. Lewotyroksyna przyjmowana w leczeniu tej choroby jest bezpieczna w ciąży, zwykle należy jedynie zmodyfikować jej dawkę. Jeśli chorujemy na nadczynność tarczycy, kluczowa jest stabilizacja i leczenie przed rozpoczęciem starań, bowiem lek najczęściej stosowany w przypadku tej choroby, tiamazol, przenika przez łożysko i może powodować wady płodu.
Nadczynność nie wymaga codziennego stosowania leków do końca życia – odstawia się je kiedy choroba zostanie opanowana. W późniejszym czasie są możliwe nawroty, dlatego regularnie należy monitorować stan tarczycy. Jeśli rzut choroby przypadnie na okres ciąży nie stosuje się tiamazolu a najczęściej propylotiouracyl, który, niestety, niesie negatywne skutki w postaci możliwości uszkodzenia wątroby matki. Nadciśnienie tętnicze i choroby tarczycy to poważne stany zdrowia, które wymagają ścisłej opieki podczas ciąży. Warto także zadbać o zdrowy styl życia, który może pomóc w kontrolowaniu tych stanów oraz zminimalizować ryzyko powikłań zarówno dla matki, jak i dziecka.
Dbałość o zdrowy tryb życia, regularne kontrole lekarskie i współpraca z zespołem medycznym są kluczowe dla zapewnienia zdrowego przebiegu ciąży i narodzin zdrowego dziecka. Każda kobieta z chorobą przewlekłą powinna skonsultować się z lekarzem planując ciąży, aby omówić indywidualny plan opieki zdrowotnej.