Ciąża u kobiet chorych na mukowiscydozę

Mukowiscydoza to groźne, nieuleczalne schorzenie, które bardzo utrudnia codzienne funkcjonowanie. Czy w organizmie, który podejmować musi codzienną walkę z uporczywą chorobą, może powstać nowe życie? A jeśli tak, czy to bezpieczne dla matki i dziecka?

Mukowiscydoza – czym jest?

Mukowiscydoza to wrodzona, przewlekła, oskrzelowo – płucna choroba genetyczna, która objawia się m.in. zaburzeniami trawienia i wchłaniania. Powodem mukowiscydozy (tzw. zwłóknienie torbielowate) jest nieprawidłowe funkcjonowanie gruczołów zewnątrzwydzielniczych, a dokładnie nadmierna ilość śluzu, który produkuje organizm chorego. Główne objawy dotyczą w tym przypadku pracy układu oddechowego oraz pokarmowego. Poważne trudności w oddychaniu wynikają z przewlekłego kaszlu (w postaci napadów) i nawracającego zapalenia płuc. Pojawić się może także krwioplucie, zapalenie oskrzeli oraz zapalenie zatok przynosowych.

Uszkodzenia płuc mogą być tak znaczne, że niekiedy konieczny okazuje się przeszczep. Równie dojmującym objawem choroby jest zaburzona praca układu pokarmowego. Efektem tego są m.in. stolce o szczególnie przykrym zapachu, duże kłopoty z drożnością jelit oraz kamica żółciowa.

Leczenie choroby zasadza się głównie na wdrożeniu antybiotykoterapii oraz fizykoterapii, zaś kuracja taka jest kosztowna i długotrwała. Stosuje się inhalacje oraz zaleca aktywność fizyczną (oddechowa odmiana mukowiscydozy), a także diety wysokokaloryczne (odmiana pokarmowa). Co ważne, długość życia osób chorych na mukowiscydozę jest bardzo ograniczona -to w naszym kraju około 20 lat.

Mukowiscydoza a szanse na ciążę

Powyższy opis choroby, a szczególnie wzmianka na temat krótkiego życia chorych na mukowiscydozę może sugerować, że ciąża u kobiety cierpiącej na owo schorzenie jest po prostu wykluczona. Nie jest to do końca prawdą, choć do niedawna rzeczywiście tak było. Winien był temu fakt, że plemniki mają duże trudności z przedostaniem się do komórki jajowej chorej. Przyczyną tego jest lepki śluz, który blokuje plemniki, a jeśli nawet je przepuści – utrudnia zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej w ścianie macicy.

Zaleganie gęstego śluzu jest także przyczyną stosunkowo często występujących polipów śródszyjkowych. Dzisiaj, z uwagi na rozwój medycyny, nie stanowi to już tak wielkiego problemu, chociaż oczywiście szanse na zajście w ciążę u kobiet chorych są mniejsze niż przeciętnie.

Mukowiscydoza może utrudniać zapłodnienie także z innego względu. Wpływa na czas wystąpienia pierwszej miesiączki i może ją opóźnić, a nawet zupełnie zahamować. Jeżeli miesiączka się nie pojawi, oczywiste jest, że kobieta nie ma możliwości zajść w ciążę. Ponadto do zatrzymania miesiączki może dojść wskutek nasilenia choroby. Zarówno taka sytuacja, jak i cykle bezowulacyjne, również uniemożliwiają chorej poczęcie.

Ciąża u chorej na mukowiscydozę

Kobiety zmagające się z mukowiscydozą, które jednak nie zamierzają rezygnować z macierzyństwa, muszą przede wszystkim skonsultować się z lekarzem i wesprzeć się jego opinią w tej dziedzinie. Lekarz fachowo oceni stan organizmu chorej oraz szanse na prawidłowy rozwój ciąży. Ciąża przy mukowiscydozie to ogromne obciążenie dla słabego organizmu i niewykluczone, że dodatkowo pogorszy stan pacjentki. Aby tego uniknąć, organizm należy zacząć przygotowywać do owego wyzwania jeszcze przed zapłodnieniem.

Chodzi przede wszystkim o to, aby wzmocnić osłabione płuca oraz nieprawidłowo działający układ pokarmowy. Konieczna więc będzie konsultacja z dietetykiem i aktywna współpraca z nim podczas całej ciąży. Z uwagi na to, że tzw. refluks pokarmowy w tym czasie może się nasilić, u kobiet chorych na mukowiscydozę konieczne jest niekiedy wdrożenie karmienia dożylnego. Powiększająca się podczas ciąży macica zwiększa problemy z oddychaniem, a przecież u chorych na mukowiscydozę problemy takie istnieją na co dzień -należy liczyć się z ich nasileniem, zaś to wymaga stałego monitorowania stanu płuc.

Niekiedy konieczna jest także hospitalizacja (ryzyko przedwczesnego porodu wzrasta), co z kolei pociąga za sobą jak znaczne ograniczenie aktywności ruchowej. Przed ciążą należy także ustalić z lekarzem sposób zmodyfikowania dotychczasowej terapii. Konieczne będzie na pewno zmniejszenie dawek stosowanych leków. Warto także wdrożyć w tym czasie leczenie fizjoterapeutyczne, które pomoże poprawić sposób odkrztuszania wydzieliny.

Szanse dla dziecka obciążonego mukowiscydozą

Z uwagi na to, że mukowiscydoza jest chorobą genetyczną, chorym ciężarnym zaleca się przeprowadzenie badań genetycznych płodu właśnie pod kątem wystąpienia choroby. Dziecko jest oczywiście narażone na jej wystąpienie i z pewnością będzie nosicielem, jednak rzadko zdarza się, aby choroba uaktywniła się także u niego (dzieje się tak w momencie, kiedy również ojciec jest nosicielem nieprawidłowego genu).

Mimo trudu, na jaki musi się przygotować chora na mukowiscydozę ciężarna, donoszenie ciąży i poprawne przeprowadzenie porodu jest możliwe. Bywa niekiedy, że konieczne jest wcześniejsze zakończenie ciąży z uwagi na pogarszający się stan ciężarnej, jednak nawet taka sytuacja nie oznacza, że kobieta nie może urodzić zdrowego dziecka.

Jednak decyzja o ciąży powinna być w tym wypadku decyzją do gruntu przemyślaną i świadomą. Kobieta powinna mieć pewność, że dziecko będzie miało zapewnioną właściwą opiekę, której niestety sama matka nie jest mu w stanie zagwarantować. Warto przed podjęciem ostatecznej decyzji przeprowadzić testy genetyczne, które pokażą, czy partner jest nosicielem choroby, a co za tym idzie – czy dziecko także zachoruje.

Dowiedz się więcej: