Chociaż nie wszystko da się w życiu zaplanować – do kwestii ciąży, porodu i macierzyństwa warto podejść z rozwagą.
Zdarzają się przypadki, że nieplanowane poczęcia są – obok dużego zaskoczenia – bardzo radosną wiadomością. Czasami jest jednak i tak, że przyszli rodzice nie są gotowi na tak dużą odpowiedzialność, jak opieka i wychowanie dziecka.
Racjonalna decyzja czy skok na głęboką wodę?
W obecnych czasach często brakuje miejsca nie tylko na macierzyństwo, ale nawet na samą myśl o nim. Pary nie czują się gotowe na dziecko ani psychicznie, ani fizycznie: ciągła praca, stres, brak czasu dla siebie nie sprzyjają zresztą podjęciu decyzji o ciąży. Odkładają decyzję o założeniu rodziny na później. Zdarza się, że czas płynie, a decyzja nie ulega zmianie.
Planowanie ciąży i macierzyństwa jest naprawdę poważnym i niekiedy trudnym krokiem. Takie przewidujące i uporządkowane myślenie nie wszystkim odpowiada. Z badań wynika, że tylko 1% kobiet zgłasza się do lekarza zanim podejmie decyzję o zajściu w ciążę. Niedobrze. Specjaliści są bowiem co do jednego zgodni: zaplanowana ciąża stanowi bardzo dobrą inwestycję na przyszłość. Tylko w pełni świadome macierzyństwo daje możliwość odpowiedniego przygotowania się do ciąży, co w konsekwencji wpływa na prawidłowy jej przebieg.
Jeszcze kilkanaście lat temu nie kładziono tak dużego nacisku na dokładne planowanie ciąży. Wręcz przeciwnie, kobiety wychodziły z założenia, że natura sama zadecyduje o poczęciu w momencie dla nich najlepszym. Niestety, natura czasami potrafi nas oszukiwać. Wprawdzie ciąża niezaplanowana może nieść ze sobą ogromną radość, ale nie tylko ona sama jest ważna w tym temacie.
Przede wszystkim – myśl i planuj…
Ciąża zaplanowana to przede wszystkim ciąża przemyślana. Nie powinno się w jednej chwili podejmować tak poważnej decyzji. Wymaga ona czasu, wspólnych rozmów, rozważań, planów. Poza tym, wbrew pozorom, bardzo ważna jest sytuacja materialna. Dziecko powinno mieć zapewnione dobre warunki do wzrostu i rozwoju. Tylko tak będzie zdrowe i szczęśliwe. Przyszli rodzice powinni zadbać o otoczenie, w którym będzie rósł ich potomek.
Kolejnym bardzo ważnym punktem w rozważaniach o ciąży jest fizyczna gotowość. Wiąże się to przede wszystkim z wiekiem i dojrzałością rozrodczą.
… ze stetoskopem w ręku
Zaplanowana ciąża wymaga czasu. Czasu, który należy przeznaczyć przede wszystkim na ochronę własnego zdrowia i przygotowanie organizmu na przyjęcie dziecka. Po pierwsze – należy jak najszybciej udać się do lekarza, by porozmawiać o swoich planach. Specjalista najprawdopodobniej zrobi wywiad lekarski, zapozna się z kartą zdrowia pacjenta i zleci przeprowadzenie podstawowych badań, w celu wykluczenia ewentualnych chorób. Dzięki opiece lekarskiej, przyszli rodzice będą mieli wpływ na zdrowie swojego dziecka. Jeżeli w rodzinie występowały jakieś schorzenia dziedziczne, genetyczne lub przewlekłe, warto je wykluczyć u siebie lub poddać się ich leczeniu.
Choroby przewlekłe, np. niewydolność oddychania czy krążenia, mogą stanowić poważne zagrożenie dla rozwijającej się ciąży. Kobieta cierpiąca na takie dolegliwości musi znajdować się pod stałą opieką lekarza, a ciąża jest możliwa wyłącznie pod warunkiem całkowitej nad nią kontroli. Poza tym przyjmowanie pewnych leków podczas ciąży także może być szkodliwe dla dziecka – dlatego dobiera się takie, które są łagodne lub na jakiś czas odstawia się te, które mogą przynieść wiecej szkody niż pożytku. Tylko w taki sposób można uchronić dziecko przed poważnymi komplikacjami zdrowotnymi. Zdarza się również i tak, że w wyniku przeprowadzonych badań rodzice dowiadują się o schorzeniach, o których wcześniej nie mieli pojęcia. Mogą zacząć wczesne leczenie, które w wielu przypadkach gwarantuje poprawę ich stanu, a po jakimś czasie – możliwość zajścia w ciążę. Tylko świadomie zaplanowana ciąża pozwala kobietom cierpiącym na różne choroby urodzić zdrowe dziecko.
Zdrowie na pierwszym miejscu
Dzięki temu, że ciążę planuje się z pewnym wyprzedzeniem, można ten czas bardzo dobrze i praktycznie wykorzystać. Zdrowie jest zawsze na pierwszym miejscu, dlatego od tej kwestii trzeba zacząć. Wizyta u specjalisty dostarczy przyszłej mamie także niezbędnych informacji na temat ewentualnych szczepień, którym powinna się poddać. W przypadku niektórych z nich istnieją uzasadnione przeciwwskazania przed planowaniem poczęcia, nim upłyną trzy miesiące (te, z wykorzystaniem żywych wirusów, np. przeciw różyczce).
Odpowiednio wczesne zastosowanie szczepionek pozwoli uniknąć późniejszych komplikacji – podczas ciąży. Zwłaszcza zakażenia wirusowe mogą mieć groźne następstwa, głównie w pierwszym jej trymestrze. Do najbardziej pożądanych i zalecanych przez lekarzy zaliczamy szczepionki przeciwko różyczce i wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Opinie na temat szczepionek w ciąży nadal nie są jednoznaczne, dlatego warto zasięgnąć porady lekarza.
… przy pomocy stopera …
Zdrowie to także sprawność fizyczna. Kondycja przed ciążą ma duży wpływ na jej przebieg i końcowy efekt. Jeśli do tej pory nie uprawiałaś, droga mamo, żadnych sportów – teraz jest najlepszy czas, aby to zmienić. I wcale nie trzeba wybierać dyscyplin męczących i wymagających. Wystarczy codzienny grafik uzupełnić o spacery, jazdę na rowerze, kilkuminutową gimnastykę czy pływanie (chociaż 2 razy w tygodniu).
Poród jest ogromnym wysiłkiem dla organizmu, mięśnie muszą być wtedy rozciągnięte i elastyczne. Jeżeli poprzedzą go zajęcia w szkole rodzenia, to na pewno przebiegnie on dużo łatwiej i szybciej. Ogólne poprawienie sprawności fizycznej i kondycji wpłynie nie tylko na finałowy poród, ale także na łatwiejszy przebieg ciąży.
Rzuć nałogi!
Nikt chyba nie musi przypominać przyszłej mamie, że wraz z decyzją o dziecku musi wyzbyć się wszelkich nałogów i szkodliwych przyzwyczajeń. Żadne uzależnienia (nikotynowe, alkoholowe czy narkotykowe) nie wchodzą wówczas w grę. Wymienione tu substancje uzależniające są bowiem często przyczyną zaburzeń płodności. To one mogą stanąć na drodze do powiększenia waszej rodziny. Należy dokonać właściwego wyboru: substancje szkodliwe albo dziecko. Wybór – choć prosty – jest dla niektórych wielkim problemem. Każda z wymienionych substancji działa szkodliwie na płód, może powodować wiele komplikacji podczas ciąży, porodu, a także w późniejszym życiu dziecka. Matka świadoma, to taka, która bierze odpowiedzialność za siebie i za dziecko rozwijające się w jej łonie. Wszelkim szkodliwym substancjom: papierosom, alkoholowi czy narkotykom, należy powiedzieć stanowcze – NIE! To się naprawdę opłaca.
Wielka waga problemu…
Ważne jest również, by przyszli rodzice stosowali odpowiednią dietę i to nie tylko w momencie, gdy kobieta zajdzie w ciążę, ale znacznie wcześniej. Przyszła mama nie może być ani zbyt szczupła ani gruba. Niedowaga i otyłość są przyczynami ciężkich powikłań ciąży, rozwoju płodu, a także zwiększonego ryzyka wystąpienia chorób w późniejszym okresie życia dziecka. Waga powinna być prawidłowa (należy sprawdzić własne BMI), dlatego należy ją ustabilizować przed poczęciem dziecka. Warto również już na tym etapie wprowadzić zdrowe – bogate w witaminy i minerały – nawyki żywieniowe. Ważne jest ograniczenie tłustych potraw, słodyczy, a także obfitych posiłków, na rzecz warzyw, owoców i produktów zawierających błonnik. A wszystko to powinno być podane w niewielkich ilościach – lepiej jeść częściej, a mniej.
Podczas planowania ciąży należy również uzupełnić niedobory witamin i składników mineralnych, chyba że ich poziom pozostaje w normie. Na pewno poinformuje was o tym lekarz prowadzący. Zarówno niedobór witamin, jak i ich nadmiar może mieć poważne konsekwencje podczas ciąży. Tylko odpowiednio dobrane przez lekarza substancje powinny trafić do organizmu przyszłej mamy. Już na 3 miesiące przed planowaniem poczęcia trzeba rozpocząć przyjmowanie kwasu foliowego i kontynuować zażywanie go także przez pierwszy trymestr ciąży. W ten sposób można ustrzec się przed poważnymi uszkodzeniami płodu, utratą ciąży, czy wadami rozwojowymi u dziecka. Wśród mikroelementów bardzo ważną rolę odgrywają wapń, jod i cynk. Niedobór tych pierwiastków zwiększa ryzyko przedwczesnego porodu, poronienia oraz wystąpienia wad wrodzonych u dziecka. Uzupełnienie braków w organizmie przyszłej mamy jest więc bardzo ważne – może odbywać się w większości poprzez spożywanie naturalnych produktów, zawierających odpowiednie minerały i witaminy, np. nabiału, warzyw, owoców, itp. We wszystkim jednak najważniejszy jest umiar.
Pozytywne skutki efektywnego planowania
Ciąża zaplanowana to najlepsza inwestycja w zdrowie waszego dziecka. To pierwszy i bardzo poważny krok ku przyjemniejszej, łatwiejszej ciąży – szybkiego, świadomego porodu oraz – prawidłowego rozwoju dziecka. Przygotowanie się do ciąży sprawi, że będzie ona dużo mniej zaskakująca, a wy jako przyszli rodzice – będziecie spokojniejsi o zdrowie swojego malca. Już teraz możecie zrobić coś dla niego… i dla siebie. Na pewno warto.