Co choroba Hashimoto oznacza dla przyszłych mam?

Chorobą Hashimoto nazywamy przewlekłe limfocytowe zapalenie gruczołu tarczowego o charakterze autoimmunologicznym. Jej zwyczajowa nazwa pochodzi od nazwiska japońskiego chirurga, który opisał ją w roku 1912. Schorzenie polega na wytwarzaniu przez organizm chorego przeciwciał, które – zamiast niszczyć obce, szkodliwe dla siebie substancje – jak bakterie czy wirusy, atakują jego własne komórki tarczycowe.

Hashimoto często prowadzi do niedoczynności tarczycy (to najczęstsza przyczyna pierwotnej niedoczynności gruczołu tarczowego). Zdecydowanie częściej (10 do 20 razy) występuje u kobiet, a większość zachorowań notuje się u osób w wieku powyżej 35 lat. To dość podstępne schorzenie – jego rozpoznanie jest wyjątkowo trudne, ponieważ często przebiega bezobjawowo. Wówczas, jedyne co może naprowadzić na jej trop, to badania krwi – wskazują na zaburzenia równowagi hormonalnej tarczycy i obecność szkodliwych przeciwciał.

Objawy Hashimoto

Z czasem choroba zaczyna dawać o sobie znać w postaci:

nieustannego poczucia zmęczenia;
rozdrażnienia,;
pogorszenia samopoczucia psychicznego;
problemów z utrzymaniem wagi – nieuzasadnione tycie;
suchości i szorstkości skóry;
obrzęków na twarzy;
pogorszenia kondycji włosów – wypadanie włosów;
zaparć;
bólu mięśni i stawów;
wydłużonego krwawienia podczas miesiączki;
kłopotów ze snem.

Obok tego pojawić się też mogą: zła tolerancja organizmu na zimno, podwyższony cholesterol oraz charakterystyczne wole (często wyczuwalne jedynie przez lekarza).

Przyczyny, diagnoza i leczenie Hashimoto

Jedną z przyczyn powstania schorzenia jest zmaganie się chorego z innymi schorzeniami o charakterze autoimmunologicznym, jak reumatoidalne zapalenie stawów czy cukrzyca. Potencjalną przyczyną zachorowania jest też zmniejszona odporność na stres, zaburzenia psychiczne czy też osłabienie organizmu po przebytym porodzie. Specjaliści wskazują również na predyspozycje genetyczne.

Po zaobserwowaniu typowych dla choroby symptomów zleca się przeprowadzenie badań: oznaczenie poziomu TSH, przeciwciał aTPO, tyreoglobuliny, a także badanie USG tarczycy.

W celu zupełnego potwierdzenia diagnozy można także przeprowadzić biopsję tkanki gruczołu. Leczenie zasadza się na podawaniu codziennie rano przed jedzeniem tzw. syntetycznego hormonu tarczycy. Konieczne jest przy tym regularne odwiedzanie specjalisty, ponieważ wymagana dawka hormonu się zmienia – na początku wynosi 25 do 50 mikrogramów na dzień, z czasem wzrasta do 75 – 150 mikrogramów. Kuracja jest niestety długa, a bywa i tak, że trwa już przez całe życie.

Hashimoto a ciąża

Mimo, że leczona – choroba Hashimoto nie zaburza zanadto codziennego funkcjonowania, nieleczona może przysporzyć problemów: utrudnić zajście w ciążę, a – kiedy już do zapłodnienia dojdzie – zwiększyć ryzyko zaburzeń w rozwoju płodu (niska masa urodzeniowa, zaburzenia oddechowe, upośledzenie umysłowe), porodu przedwczesnego, a nawet – poronienia (ze względu na to, że płód stanowi w organizmie kobiety swego rodzaju ciało obce, organizm go nie rozpoznaje i odrzuca).

Jeśli jednak kobieta zdiagnozuje u siebie chorobę przed podjęciem starań, obserwacja, stała kontrola i opieka doświadczonego lekarza endokrynologa (lub ginekologa-endokrynologa) daje ogromną szansę na szczęśliwe zapłodnienie. Warto też zauważyć, że choroba może się uaktywnić właśnie w okresie ciąży – jej rozwojowi sprzyja hormonalna burza, tocząca się w organizmie ciężarnej (inne dobre dla niej momenty, to okres dojrzewania, połóg czy przekwitanie).

Kontrola TSH w ciąży

Już podczas planowania ciąży kobieta musi bardzo dokładnie kontrolować TSH i dbać, by utrzymywał się na odpowiednio niskim poziomie. Hormony TSH, fT3 i fT4 muszą mieścić się w określonej normie, ponieważ tak ich wysokie, jak i niskie stężenie zaburza cykl miesiączkowy oraz oddziałuje negatywnie na zagnieżdżanie się komórki jajowej. Podczas ciąży należy kontynuować substytucję hormonu tarczycy. Warto przy tym uspokoić przyszłe mamy, że nie jest to niebezpieczne dla płodu, ponieważ za pośrednictwem łożyska przedostaje się do niego jedynie niewielka ilość hormonu, konieczna dla jego prawidłowego rozwoju.

W sytuacji, kiedy choroba Hashimoto wywołała nadczynność tarczycy, w czasie ciąży konieczne jest zrezygnowanie z przyjmowania jodu. Z uwagi na to, że osoby zmagające się z tym schorzeniem często mają problem z niedoborem żelaza, należy uzupełniać dietę o zielone warzywa oraz czerwone mięso. Mamy nie muszą się tez obawiać o karmienie piersią – choroba nie jest do tego przeciwwskazaniem, gdyż z mlekiem matki dziecko otrzymuje tylko znikome ilości przeciwciał, które ulegają rozkładowi w ciągu roku. Zdarza się, że dzieci ojców bądź matek cierpiących na Hashimoto zapadają na tą chorobą w późniejszym okresie życia i niestety – trudno temu w jakikolwiek sposób zapobiec.