Młode kobiety planujące zajście w ciążę powinny rozpocząć przyjmowanie kwasu foliowego na 4 tygodnie przed planowanym poczęciem. Dlaczego to takie ważne?
Kwas foliowy jest jedną z witamin należących do grupy B. W dostarczanym do organizmu pożywieniu występuje w postaci folianów. Dostępny jest w aptekach bez recepty. Jest dobrze wchłaniany i przyswajany przez organizm człowieka. Zalecany jest kobietom planującym ciążę.
Kiedy kobieta powinna rozpocząć przyjmowanie kwasu foliowego?
Młode kobiety planujące zajście w ciążę powinny rozpocząć przyjmowanie kwasu foliowego na 4 tygodnie przed planowanym poczęciem. Jest to najkrótszy czas gwarantujący efektywne zminimalizowanie ryzyka wystąpienia wad cewy nerwowej u potomstwa.
Jak długo w trakcie ciąży należy przyjmować kwas foliowy?
Kobiety, które rozpoczęły suplementację kwasu na minimum 4 tygodnie przed poczęciem powinny kontynuować ją w tej samej dawce do końca 12 tygodnia ciąży.
Jakie są skuteczne dawki kwasu foliowego?
U przyszłych matek, u których nie występują dodatkowe czynniki ryzyka, dawka kwasu foliowego wynosi 0,4 mg. Przy takiej suplementacji kobieta musi spożywać pokarmy bogate w kwas foliowy. Kobiety z dodatkowymi czynnikami ryzyka (przykładowo występowanie wad cewy nerwowej w rodzinie) powinny zwiększyć dawkę kwasu foliowego 10-krotnie tj. do 4,0 mg. Kobiety chorujące na epilepsję i zażywające regularnie leki przeciwpadaczkowe powinny uzgodnić dawkę kwasu z lekarzem. Na ogół zaleca się dawkę 1 mg na dobę.
Jakie produkty żywieniowe są bogate w kwas foliowy?
Standardowa dieta pokrywa do 55% zapotrzebowania dobowego na kwas foliowy, dlatego tak ważne jest przyjmowanie kwasu foliowego w postaci tabletek. Pośród produktów bogatych w kwas foliowy są m.in. warzywa ciemnozielone i pomarańczowe. Szpinak, szparagi, groszek, fasola, cykoria, rzepa, soczewica, sałata, brukselki, kalafior, żółtko jaj, pszenica, ryż, jęczmień, soja, drożdże, sok z pomarańczy – najlepiej świeżo wyciskany. W temacie warzyw pamiętać należy, że najlepszym sposobem ich przygotowania jest krótkotrwałe gotowanie na parze. Tylko taką metoda zapewnia się minimalne straty substancji odżywczych w nich zawartych.
Czemu stosowanie kwasu foliowego w ciąży jest tak ważne?
Suplementacja kwasu foliowego zalecana jest wszystkim kobietom starającym się o dziecko. Nie ma od tej reguły wyjątków. Badania przeprowadzane w licznych ośrodkach medycznych wykazały, że u noworodków kobiet przyjmujących regularnie 0,4 mg kwasu foliowego na minimum cztery tygodnie przed i dwanaście tygodni po poczęciu, występują w niewielkim ułamku wady cewy nerwowej (takie jak rozszczepy czaszki, bezczaszkowce i bezmózgowce, przepukliny rdzeniowo-oponowe).
Inne badania przeprowadzane w Stanach Zjednoczonych potwierdziły, że przyjmowanie 4 mg kwasu foliowego przed planowanym poczęciem w rodzinach obciążonych występowaniem wad cewy zmniejsz ryzyko o około 73-82%.
U których dzieci istnieje szczególnie duże ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej?
Do dzieci z grup podwyższonego ryzyka wystąpienia nieprawidłowości po urodzeniu należą:
- dzieci z rodzin obciążonych wadą cewy nerwowej;
- dzieci matek, u których stwierdza się podwyższony poziom AFP (białko płodowe);
- dzieci matek chorych na cukrzycę lub przyjmujących leki przeciwpadaczkowe.
Porady dla zapominalskich!
Tutaj chciałbym uspokoić matki, które zapomniały lub nie zostały poinformowane o obowiązku podaży kwasu. Pamiętajcie Panie – większość dzieci rodzi się zdrowa. Nie ma potrzeby, aby wpadać w panikę. Jeżeli któraś z Was jest w ciąży krócej niż dwanaście tygodni należy rozpocząć niezwłocznie przyjmowanie folianów. Jeżeli natomiast minął już dwunasty tydzień, jest ono zbyteczne.
Nacisk, jaki kładziemy jako lekarze ginekolodzy-położnicy na temat kwasu foliowego wynika z jego działania zapobiegającego ciężkim okaleczeniom płodu. Jednakże częstość występowania wad cewy nerwowej jest bardzo niska i dotyczy około 2 dzieci na 1000 zdrowo urodzonych. Powody do niepokoju są w związku z powyższym niewielkie!
Czy kwas foliowy jest szkodliwy dla matki lub dziecka?
W żadnym wypadku nie ma powodu do obaw, że zbyt długie przyjmowanie kwasu foliowego przed poczęciem może mieć negatywny wpływ na przebieg ciąży bądź płód. W dawce 0,4 mg można go stosować przez wiele miesięcy. Większe dawki wymagają konsultacji lekarskiej. Dodatkowe przyjmowanie innych leków również powinno być zgłoszone lekarzowi prowadzącemu ciążę.
Autor: lek. med. Witold Kłosiński