Czy karmienie piersią wpływa na inteligencję dziecka?

O tym, że karmienie piersią jest najlepszym, co matka może podarować swojemu nowonarodzonemu dziecku, wiadomo od dawna. Matczyne mleko zawiera wszystkie potrzebne dziecku do życia składniki odżywcze, a bliskość mamy w czasie karmienia wzmacnia wzajemną więź i poczucie bezpieczeństwa maluszka. Jak się okazuje, to jeszcze nie wszystko!

Inteligencja z mlekiem płynąca

O tym, że karmienie piersią może mieć wpływ na inteligencję dziecka spekulowano już od dawna. Na podstawie obserwacji wysuwano ostrożne stwierdzenia, że im dłużej dziecko było karmione naturalnie, tym lepsze wyniki osiąga podczas testów na inteligencję prowadzonych w wieku dorosłym. Mimo dość jednoznacznego wydźwięku prowadzonych w tej kwestii badań nigdy nie uznawano ich wyniku za pewnik z uwagi na możliwość działania także innych czynników. Takich, jak chociażby warunki rodzinne, środowiskowe czy społeczne, które również mają niebagatelny wpływ na rozwój inteligencji dziecka. Badania przeprowadzone w pierwszym półroczu tego roku pozwalają jednak spojrzeć na powyższe hipotezy z większym zaufaniem.

Badania dotyczą wpływu karmienia piersią na mózg, a w szczególności korę mózgową dzieci urodzonych przed czasem. Naukowcy z Washington University School of Medicine w St. Louis w Stanach Zjednoczonych w badaniu prowadzonym pod hasłem „Wpływ spożycia mleka kobiecego w pierwszym miesiącu życia na rozwój mózgu wcześniaków” poddali wnikliwej obserwacji grupę aż 77 wcześniaków – maleńkich pacjentów oddziału intensywnej terapii noworodkowej. Wszystkie dzieci poddane obserwacji przyszły na świat co najmniej 10 tygodni przed czasem, z średnim wiekiem ciążowym 26 tygodni. Każde z dzieci zostało poddane dwóm badaniom rezonansu magnetycznego mózgu w momencie odpowiadającym terminowi przewidywanego urodzenia, a więc kilka tygodni po porodzie. Dzięki badaniom naukowcy mogli ocenić objętość mózgów dzieci oraz oszacować objętość ich kory mózgowej (część mózgu związana ze zdolnościami poznawczymi).

Karmienie piersią – mądra decyzja!

Co pokazały badania? Mózgi dzieci karmionych przez pierwszy miesiąc życia mlekiem matki (co ważne – w ilości, stanowiącej co najmniej połowę ich dziennego zapotrzebowania na pokarm) rozwijały się znacznie lepiej i wykazywały zdecydowanie mniej różnic w porównaniu do mózgów dzieci urodzonych o czasie. Mózgi dzieci karmionych wyłącznie mlekiem modyfikowanym w podobnych porównaniach wypadały zdecydowanie gorzej. To nie wszystko – badania pokazują też, że im większą ilość mleka dzieci dostawały, tym pozytywny wpływ na objętość mózgu i powierzchnię kory mózgowej był bardziej dostrzegalny. Tymczasem nie ma wątpliwości, że zmiany w objętości mózgu i powierzchni kory mózgowej mogą wpływać na iloraz inteligencji, zdolności poznawcze, koncentrację uwagi oraz regulację emocjonalną w dorosłym życiu.

Wnioski są więc jednoznaczne – karmienie wcześniaków mlekiem naturalnym wspomaga rozwój ich mózgów i pomaga zapobiegać pojawianiu się różnorodnych problemów neurologicznych, na które dzieci urodzone przedwcześnie są narażone. Badacze jednak nie poprzestają na tych informacjach. Mają zamiar prowadzić dalszą obserwację maluchów w celu ustalenia, w jaki dokładnie sposób matczyne mleko wpływa na ich rozwój społeczny, poznawczy i motoryczny w dorosłym życiu. Mówiąc dokładniej, chcą zbadać, jak osiągnięte różnice w wielkości mózgu wpływają na osiąganie tzw. kamieni milowych rozwoju. Chcieliby też dowieść, który dokładnie składnik matczynego mleka okazuje się kluczowy w procesie wspomagania dojrzewania układu nerwowego oraz ustalić, czy w przypadku dzieci urodzonych w terminie wpływ naturalnego karmienia jest równie istotny.

Mleko matki wpływa na – dochody dziecka!

Już teraz można jednak podejrzewać, że w przypadku dzieci urodzonych o czasie wpływ mleka matki na inteligencję malca jest podobny. Wnioski takie płyną z badania zapoczątkowanego już w 1982 roku w brazylijskim mieście Pelotas. Naukowcy z Brazylii zaangażowali do tego badania aż 3500 tysiąca noworodków karmionych piersią, zwracając uwagę, by w badanej grupie znalazły się dzieci z rodzin o różnym statusie społeczno-ekonomicznym. Na obserwację dali sobie – aż 30 lat. Po tym czasie przebadali dorosłe już osoby ze wspomnianej grupy pod kątem poziomu inteligencji, wykształcenia i osiąganych dochodów. Otrzymane dane zestawili z długością okresu karmienia piersią i zmiennymi społeczno-biologicznymi, które również mogą wpływać na iloraz IQ (np. dochód rodziców w chwili narodzin dziecka, ich wykształcenie, waga urodzeniowa dziecka).

Co pokazało badanie? Dzieci karmione piersią przez co najmniej rok w dorosłym życiu osiągnęły wyższe wyniki w teście inteligencji od dzieci karmionych krócej. To nie wszystko – ich edukacja trwała o rok dłużej, a zarobki były – aż o 1/3 wyższe w porównaniu do przeciętnego dochodu. Naukowcy twierdzą, że zawdzięczamy to składnikom zawartym w mleku matki, m.in. nasyconym kwasom tłuszczowym (DHA), które są koniecznym warunkiem prawidłowego rozwoju mózgu.

Kobiety karmiące piersią zazwyczaj uzasadniają swój wybór zdrowiem dziecka. Świadomość, że oprócz dbania o zdrowie maluszka, zapewniamy mu też wyższy poziom inteligencji powinna sprawić, że spojrzymy na karmienie naturalne jeszcze bardziej przychylnym okiem. Tym bardziej, że wpływa ono pozytywnie nie tylko na umysł dziecka, ale i – samej matki! W czasie laktacji w organizmie mamy wydziela się oksytocyna – to ona odpowiada za odczuwanie przez kobietę przyjemności z kontaktu z dzieckiem w tym szczególnym momencie. Oksytocyna zmniejsza stężenie kortyzolu, a więc działa uspokajająco, eliminuje niepokój, a dodatkowo poprawia nastrój. Naukowcy twierdzą, że to właśnie dzięki niej kobiety karmiące charakteryzują się znacznie większą wrażliwością w relacji z dzieckiem, lepiej też znoszą zmęczenie i inne uciążliwe skutki wynikające z codziennej opieki nad maleństwem. To niesamowite, ile dodatkowych korzyści mogą nieść ze sobą te piękne chwile bliskości z maluszkiem!