Dzień Świadomości Endometriozy - 30 marca

Endometrioza – co to?

Endometrioza to przewlekła choroba ginekologiczna, która charakteryzuje się tym, że komórki błony śluzowej macicy tzw endometrium, pojawiają się poza jamą macicy, najczęściej na jajnikach, jajowodach, czy w obrębie miednicy. W odpowiedzi na cykliczne zmiany hormonalne, tkanka wywołuje stany zapalne, ból i zrosty. Z czasem może to powodować poważne problemy zdrowotne.

Czy endometrioza jest dziedziczna? Endometrioza może mieć podłoże genetyczne. Kobiety, których matki lub siostry cierpiały na tę chorobę, mają większe ryzyko jej wystąpienia. Niemniej jednak, wiele kobiet, które nie mają historii endometriozy w rodzinie, także mogą zachorować na endometriozę. Istnieją więc dowody na predyspozycje genetyczne, ale mechanizm dziedziczenia nie jest w pełni poznany.

Endometrioza – jak wygląda ta choroba w zaawansowanym stadium? Może przybierać postać torbieli endometrialnych na jajnikach, zrostów oraz ognisk zapalnych rozproszonych w obrębie miednicy.

Endometrium a endometrioza – jaka jest różnica?

Endometrium to błona śluzowa macicy, która ulega cyklicznym zmianom podczas cyklu menstruacyjnego. U zdrowych kobiet endometrium złuszcza się podczas miesiączki. W przypadku endometriozy komórki endometrium przemieszczają się poza jamę macicy i powodują bolesne dolegliwości oraz stany zapalne.

Endometrioza – objawy

Czy endometrioza boli? Tak – do najczęstszych objawów endometriozy należą:

ból w dolnej części brzucha, zwłaszcza podczas menstruacji,
ból podczas stosunku,
bóle w okolicy miednicy,
nadmierne krwawienia menstruacyjne,
problemy z płodnością.

Wiele kobiet boryka się z tymi objawami przez lata, nie wiedząc, że są one wynikiem endometriozy.

Czy endometrioza jest groźna?

Endometrioza nie zagraża bezpośrednio życiu, natomiast znacząco wpływa na jakość życia i zdrowie kobiet. Endometrioza często powoduje przewlekły ból, zwłaszcza w czasie menstruacji, ale także w innych fazach cyklu. Ból w dolnej części brzucha, miednicy, a także podczas stosunku, może być bardzo intensywny i trudny do zniesienia. Rzadkie powikłania, takie jak endometrioza płucna lub naciekająca układ moczowy, mogą być potencjalnie groźne.

Tkanka endometrialna, która rośnie poza macicą, może tworzyć zrosty, które łączą różne narządy w obrębie miednicy. Zrosty mogą powodować zaburzenia funkcjonowania narządów, ale rzadko prowadzą do ich trwałego uszkodzenia. W długotrwałym przebiegu endometrioza może prowadzić do problemów z układem pokarmowym (np. bóle, problemy z jelitami) oraz układem moczowym (np. bóle przy oddawaniu moczu).

Endometrioza a ciąża

Endometrioza może zwiększać ryzyko problemów z płodnością. Wielu kobietom z tą chorobą udaje się zajść w ciąże, ale jest też spora liczba kobiet, którym niestety endometrioza utrudnia poczęcie dziecka. Dlatego istotne jest, aby kobiety z endometriozą, które starają się o dziecko, skonsultowały się z lekarzem, aby ocenić stan zdrowia i możliwości leczenia.

Kobiety planujące ciążę powinny skonsultować się z ginekologiem oraz rozważyć leczenie chirurgiczne lub wspomaganą prokreację (np. in vitro).

Leczenie endometriozy

Diagnoza endometrioza – co dalej? Leczenie endometriozy zależy od indywidualnych potrzeb pacjentki, stopnia zaawansowania choroby i objawów. Z pomocą odpowiednich metod farmakologicznych, chirurgicznych oraz wsparcia w zakresie płodności, wiele kobiet z endometriozą może prowadzić aktywne życie i zrealizować swoje marzenie o macierzyństwie.

Leczenie endometriozy można przeprowadzić za pomocą farmakologii lub leczenia chirurgicznego. Zabieg endometrioza – usuwanie ognisk endometriozy, na celu poprawienie funkcji jajowodów i jajników, co może zwiększyć szanse na poczęcie i zmniejszyć ból u pacjentek. Laparoskopia może poprawić płodność, ale nie zawsze jest zalecana.

Endometrioza – lek

Obecnie nie istnieje jeden skuteczny lek na endometriozę, który całkowicie wyleczy chorobę, jednak stosuje się terapię hormonalną i środki przeciwbólowe, aby złagodzić objawy.

Endometrioza a tabletki antykoncepcyjne – czy pomagają?

Tabletki antykoncepcyjne w niektórych przypadkach mogą być skuteczne w łagodzeniu objawów endometriozy. Działają poprzez hamowanie owulacji i zmniejszenie wzrostu endometrium. Nie są jednak metodą leczenia przyczynowego i nie eliminują ognisk chorobowych.

Endometrioza po menopauzie

Po menopauzie objawy endometriozy zwykle ustępują, ale u części kobiet (np. przy HTZ) mogą się utrzymywać, ponieważ spada poziom estrogenów, które są odpowiedzialne za wzrost tkanki endometrialnej.
Należy jednak pamiętać, że pewne czynniki zwiększają ryzyko ujawnienia się endometriozy w czasie menopauzy. Należy do nich m.in.:

otyłość,
stosowanie hormonalnej terapii zastępczej,
tak zwana choroba resztkowa – mamy z nią do czynienia, gdy w czasie operacyjnego leczenia endometriozy w przeszłości doszło do pozostawienia ognisk endometriozy.

Endometrioza głęboko naciekająca – co to?

Endometrioza głęboko naciekająca to jedna z najbardziej zaawansowanych postaci choroby, a jej wpływ na zdrowie zależy od lokalizacji i rozległości zmian. Atakuje więzadła szerokie macicy, otrzewną, jelito grube, moczowody, pęcherz moczowy. Nieleczona, późno zdiagnozowana endometrioza głęboko naciekająca może prowadzić do poważnych powikłań. Jednym ze skutków może być zwężenie światła jelita, niedrożność przewodu pokarmowego, zwężenie moczowodu, a w konsekwencji niewydolność nerek.

Jakie objawy mogą sugerować problem – endometrioza głęboko naciekająca?

silne, przewlekłe bóle miednicy, które mogą być odczuwane przez większość cyklu menstruacyjnego,
bóle pleców, bóle podczas oddawania moczu oraz bóle podczas stosunku płciowego,
nieregularne, obfite i bolesne krwawienia miesięczne,
plamienia między okresami,
bóle jelitowe i problemy z wypróżnianiem, wzdęcia, zaparcia, biegunka,
zmęczenie, mdłości, bóle głowy czy bóle mięśni.

Endometrioza – w jakim wieku?

Endometrioza jest najczęściej diagnozowana u kobiet w wieku 20-40 lat, szczególnie u tych, które mają problemy z płodnością lub skarżą się na silne bóle menstruacyjne. Pierwsze objawy często pojawiają się już u nastolatek, ale rozpoznanie bywa opóźnione średnio o 7-10 lat.

Diagnostyka endometriozy — jakie badanie wykonać?

Znasz już odpowiedź na pytanie: endometrioza co to za choroba. Teraz warto dowiedzieć się więcej na temat badań, jakie należy wykonać, gdy podejrzewasz u siebie endometriozę.

Niezbędne do postawienia diagnozy badania zależne są od występujących objawów oraz miejsca, w którym zlokalizowane są ogniska chorobowe. W przypadku pojawienia się bardzo charakterystycznych dla przebiegu endometriozy objawów wstępne rozpoznanie może nastąpić już na samej ich podstawie.

Lekarz wskaże badania niezbędne do zweryfikowania podejrzeń, może być to m.in.:

badanie ginekologiczne pozwalające na zaobserwowanie dolegliwości bólowych oraz zmian chorobowych zogniskowanych w obszarze dróg rodnych,
badanie obrazowe USG dopochwowe, w którego czasie możliwe jest zaobserwowanie cyst na jajnikach,
badanie obrazowe USG przez odbyt zalecane w przypadku objawów jelitowych,
rezonans magnetyczny umożliwiający zobrazowanie ogniska endometriozy,
badanie laparoskopowe, dzięki któremu lekarz może obejrzeć zmiany chorobowe oraz pobrać wycinki do dalszych badań laboratoryjnych.

Dzień Świadomości Endometriozy to doskonała okazja, aby zwrócić uwagę na chorobę, która dotyka tak wiele kobiet, a jednocześnie pozostaje niewystarczająco rozpoznawana i często bagatelizowana przez lekarzy. Jeśli zauważasz objawy endometriozy, nie czekaj z wizytą u lekarza – wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie mogą znacząco poprawić jakość życia i zdrowie.

Już wiesz, czym jest endometrioza, jeśli masz objawy endometriozy, nie czekaj – skonsultuj się z lekarzem! Wczesna diagnoza to większa kontrola nad zdrowiem.

Dowiedz się więcej: