Endometrioza – kobiecość, która boli

Bolesne miesiączkowanie, ból w czasie stosunku seksualnego, przewlekły ból brzucha, ból owulacyjny, ból okołomiesiączkowy, dolegliwości jelit lub pęcherza moczowego, ból w okolicy lędźwiowo-krzyżowej, nieprawidłowe krwawienia, problemy z płodnością i przewlekłe uczucie zmęczenia to właśnie objawy endometriozy, choroby występującej nawet u co 10 kobiety w wieku rozrodczym (między 15 a 50 r.ż.)

Endometrioza – co to?

Endometrioza to schorzenie, które występuje, gdy tkanka podobna do błony śluzowej macicy, zwanej endometrium, rośnie poza jamą macicy. Zazwyczaj endometrium rośnie wewnątrz macicy i jest wydalane z organizmu wraz z miesiączką. Gdy pojawia się endometrioza, tkanka ta może rosnąć w innych obszarach ciała, takich jak jajniki, jajowody, powierzchnia macicy, błona otrzewnowa lub inne narządy wewnętrzne.

Mówimy o endometriozie, gdy tkanka endometrialna poza macicą zachowuje się podobnie do tkanki endometrialnej wewnątrz macicy. Oznacza to, że pod wpływem zmian hormonalnych podczas cyklu menstruacyjnego ta tkanka może się rozrastać, krwawić i pęcznieć, podobnie jak endometrium w macicy. Jednak, ponieważ ta tkanka znajduje się poza macicą, nie może być ona normalnie wydalana z organizmu podczas miesiączki, co prowadzi do stanów zapalnych, bólu i ewentualnie do powstawania blizn, zrostów lub torbieli.

Objawy endometriozy mogą być różnorodne i obejmować:

• ból menstruacyjny (dysmenorrhea), który może być ciężki i przewlekły,
• ból miednicy, ból podczas stosunku seksualnego,
• problemy z zajściem w ciążę lub trudności w utrzymaniu ciąży,
• ból podczas oddawania moczu lub kału,
• nietypowe krwawienia menstruacyjne,
• zmęczenie,
• problemy z układem pokarmowym, takie jak biegunka, zaparcia, wzdęcia.

Rozpoznanie endometriozy może być bardzo trudne, gdyż jej objawy mogą pokrywać się z symptomami wielu innych chorób, w tym zapalenia przydatków i zespołu jelita drażliwego. Okres od wystąpienia pierwszych objawów do postawienia prawidłowego rozpoznania może trwać nawet 6 lat, dlatego tak ważna jest wiedza dotycząca oznak, diagnostyki i leczenia endometriozy.

U kogo występuje endometrioza?

U kobiet z bolesnym miesiączkowaniem częstość występowania endometriozy waha się do 40% do 60%, a u kobiet skarżących się na ból w obrębie miednicy mniejszej częstość występowania endometriozy może sięgać 75%. Z endometriozą często też wiążą się problemy z płodnością – szacuje się, iż u 30-50% kobiet z endometriozą występują większe lub mniejsze problemy z niepłodnością. Zwiększone ryzyko rozwoju endometriozy występuje u kobiet, których matka lub siostra cierpi na tę chorobę. Szacuje się, że endometrioza występuje u niemal 200 milionów kobiet na całym świecie. W Polsce na endometriozę może chorować nawet milion kobiet.

W jaki sposób leczy się endometriozę?

Endometrioza jest chorobą przewlekłą, nieuleczalną. Cele leczenia obejmują łagodzenie dolegliwości bólowych, spowalnianie wzrostu zmian endometriotycznych, poprawę płodności (w przypadkach, w których jest to pożądane) i/lub zapobieganie nawrotom choroby w przypadku zaleczenia zmian. W niektórych przypadkach endometriozę można wyleczyć metodami chirurgicznymi, czyli usunąć jej ogniska. Nie każda kobieta może jednak zostać poddana laparoskopii. Po zabiegu endometrioza może jednak z czasem nawrócić.

Możliwości leczenia farmakologicznego obejmują stosowanie leków przeciwbólowych, takich jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), oraz leków hormonalnych, takich jak doustne środki antykoncepcyjne, progestageny czy analogi hormonu uwalniającego gonadotropinę (tzw. analogi GnRH). Leki przeciwbólowe mogą znacznie zmniejszyć nasilenie dolegliwości, pozostają jednak bez wpływu na samą przyczynę choroby, a przy dłuższym stosowaniu mogą niekorzystnie wpływać na inne narządy, głównie na przewód pokarmowy.

Jeśli podejrzewasz, że masz endometriozę lub doświadczasz którychkolwiek z jej objawów, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem w celu diagnozy i odpowiedniego leczenia.

Jak żyć z endometriozą?

Endometrioza może w istotny sposób wpływać na życie kobiet, odbijając się negatywnie na aktywności zawodowej, życiu rodzinnym i związku z partnerem. Dlatego ważne jest, by oprócz doboru odpowiedniego leczenia, poszukać wsparcia w otoczeniu. Pomocą mogą być stowarzyszenia, skupiające kobiety z tym schorzeniem.

Ważne jest, aby kobiety z endometriozą były świadome dostępnych opcji pomocy. Nie wolno bagatelizować bolesnych objawów. Konsultacja z lekarzem pozwala na wykonanie odpowiednich badań diagnostycznych. Wczesne wykrycie endometriozy zwiększa szanse na jej  leczenie i na poprawę jakości życia.