Jak prawidłowo dbać o pupę malucha, jak łagodzić ewentualne dolegliwości i kiedy zwrócić się o pomoc do lekarza?
Odparzenie pupy – skąd ten problem?
Odparzenie to niewielkie zaczerwienienie w okolicy odbytu czy cewki moczowej. Małe dzieci, a szczególnie niemowlęta z wrażliwą skórą bardzo często nabawiają się tej nieprzyjemnej dolegliwości. A to wszystko dlatego, że u takich szkrabów ochronna warstwa lipidowa jest jeszcze zbyt cienka, by w wystarczający sposób zabezpieczyć skórę przed podrażnieniami.
Sami lekarze uważają, że przyczyn odparzeń i pieluszkowego zapalenia skóry może być kilka, a oto niektóre z nich:
- zbyt rzadkie zmienianie pieluszki (również jednorazowej), a co za tym idzie zbyt długie stykanie się skóry malucha z moczem albo kupką. Delikatną skórę malucha drażni amoniak, który zaczyna powstawać wskutek rozkładającego się kału i moczu przez bakterie;
- małe „nocne katastrofy”- dziecko zrobi kupkę we śnie i kilka godzin prześpi w brudnej pieluszce;
- używanie niedostatecznie wypłukanych z proszku pieluch tetrowych;
- zmiana składu stolca spowodowana nowym pokarmem, szczepieniem, ząbkowaniem, czy antybiotykami;
- panująca na zewnątrz wysoka temperatura, przez co skóra pod pieluszką może być cały czas wilgotna;
- niedostateczna higiena niemowlęcej pupki.
Odparzeniu pupy można i trzeba zapobiegać. Zwłaszcza u niemowląt, które ze względu na wrażliwą skórę i częste wypróżnianie się, są tym bardziej narażone na tego typu dolegliwości. Warto poświęcić czas na regularne dbanie o higienę maluszka – odparzenia są bolesne, a to może sprawić, że przez kilka nocy z rzędu ani ty ani dziecko nie zmrużycie oka.
Jak zapobiegać odparzeniu dziecięcej pupy?
Pieluszkę trzeba zmieniać regularnie, najlepiej co dwie godziny i obowiązkowo po każdej kupie. Zanim założysz maluchowi świeżą pieluchę, pamiętaj by przetrzeć pupę wilgotnymi chusteczkami albo wacikiem zamoczonym w ciepłej wodzie. Dobrze wytrzyj wszystkie zagłębienia i fałdki, ponieważ jeśli będą wilgotne, właśnie tam powstaną odparzenia. Jeśli w pieluszce była kupa, trzeba skórę starannie oczyścić, zwłaszcza w pachwinach, bo pozostałe resztki kupy szybko mogą odparzyć delikatną skórę dziecka.
Zapobieganiu odparzeniom służą też kosmetyki, oczywiście używane z umiarem, bo skóra dziecka ma własny płaszcz lipidowy i własną odporność, a nadmiar chemii może je zaburzyć. Po umyciu więc osusz skórę szkraba i posmaruj kremem przeciw odparzeniom np. Sudocrem, Linomag. Zasypek używaj z umiarem – okazuje się bowiem, że nadmiar pudru, gdy robi się wilgotny zbija się w „kulki” i podrażnia skórę. Codziennie wieczorem kąp dziecko, a po kąpieli stosuj oliwkę, lub balsam dla niemowląt – po to, by skóra się nie przesuszała.

Nie zakładaj maluchowi pieluszki od razu po toalecie – delikatna skóra lubi wietrzenie. Pozwól brzdącowi poleżeć chwilę z gołą pupą po przewijaniu lub podczas czynności pielęgnacyjnych. Zadbaj jednak o odpowiednią temperaturę pomieszczenia. A jeśli boisz się nagłej „mokrej niespodzianki” podłóż mu pod pupkę folię ochronną. Poczekaj kilka minut, by skóra dziecka „odetchnęła” – takie wietrzenie dobrze jej zrobi. Stosuj je podczas każdej zmiany pieluszki.
Pampers czy tetra?
To rodzice muszą podjąć decyzję – czy stosować pieluszki jednorazowe, czy tetrowe. Oba rodzaje mają swoje plusy i minusy – w stosowaniu ich przestrzegać należy jednak kilku zasad. W przypadku pieluch jednorazowych nie należy całkowicie ufać producentom, którzy sugerują, że ich stosowanie załatwia wszystkie problemy i nie powoduje odparzeń. Kupując takie pieluszki, mimo wszystko wybieraj te z funkcją „air”, bo zapewniają pupie dostęp powietrza. Z tego powodu nie zapinaj ich też zbyt ciasno – skóra musi oddychać.
Mamy, które stosuję pieluszki tetrowe muszą natomiast pamiętać o ich częstej zmianie. Świeżą pieluszkę – wygotowaną i wyprasowaną gorącym żelazkiem – trzeba ubierać po każdym zanieczyszczeniu poprzedniej. Ważne jest też zapieranie zużytych pieluch, tak by nie leżały za długo z zaschniętą już zawartością.
Jak leczyć odparzenia u niemowlaka?
Gdy tylko zauważysz zaczerwienienie na pupie swojego maleństwa natychmiast zacznij działać. Używaj kremów ochronnych – znajdź krem dobry dla twojego maluszka. Pamiętaj, że każde dziecko reaguje różnie na kosmetyki, nie zmieniaj kremu więc co chwilę ( poczekaj 1-2 dni, a po tym czasie stan skóry powinien się poprawić). Pamiętaj również by częściej niż zwykle zmieniać pieluszkę – także w nocy. Myj dziecku pupkę wodą z mydłem – teraz to konieczne podczas każdego przewijania. Nie używaj jednak myjek – łatwo nimi przenieść zakażenie. Zrezygnuj też na razie ze stosowania chusteczek pielęgnacyjnych. Zwróć uwagę na to, że wietrzenie to skuteczne „lekarstwo” na odparzenie – parę razy dziennie rozbierz maluszka i zdejmij mu pieluszkę.
Możesz też wypróbować sprawdzone babcine sposoby na odparzenia:
- Jeśli zapalenie nie jest bardzo silne, możesz przy zmianie pieluszki zasypać pupkę zwykłą mąką ziemniaczaną – dobrze pochłania wilgoć i pot oraz nie powoduje uczuleń.
- Możesz wlać do kąpieli szklankę rzadkiego krochmalu.
- Nie odstawiaj malucha od piersi Dzieci karmione naturalnie mają siusiu o niższym pH. Poza tym mniej aktywne są też znajdujące się w ich kupce enzymy, a to one są głównymi sprawcami podrażnień skóry na pośladkach. Maluchy ssące pierś przechodzą więc chorobę znacznie łagodniej.

Kiedy zabrać malucha do lekarza?
Dopóki skóra jest różowa i nie łuszczy się, możesz sama leczyć odparzenie. Pamiętaj jednak, że jeśli stan pupy dziecka będzie się pogarszał, musisz zabrać malucha do lekarza. Zbagatelizowane i nieodpowiednio leczone odparzenia dziecięcej pupy mogą przerodzić się bowiem w pieluszkowe zapalenie skóry. Obie te dolegliwości bardzo często bowiem idą w parze. Najpierw pojawia się odparzenie – to sygnał, że pieluszkowe zapalenie skóry może się wkrótce pojawić, a skóra malucha wymaga dużo więcej uwagi.
Jakie są sygnały alarmujące?
- stan skóry nie poprawa się po 2-3 dniach mimo przestrzegania wszystkich powyższych zasad;
- pojawiły się pęcherzyki, szczególnie jeśli są wypełnione ropą;
- doszło do rozległych zmian – pieluszka już ich nie przykrywa;
- maluszek ma wysoką gorączkę – może być to sygnał zakażenia bakteryjnego;
- pęcherze się łuszczą, a skóra wygląda jak oparzona – tu winne mogą być gronkowce.
Ostre pieluszkowe zapalenie skóry, które może bardzo szybko przejść na pachwiny, podbrzusze i narządy płciowe! Podczas stanu zapalnego maluch cierpi – źle sypia, płacze, nie chce jeść, gorączkuje. Pediatrzy twierdzą, że ból który towarzyszy takiej dolegliwości porównać można do uczucia po silnym poparzeniu słonecznym. Ostre pieluszkowe zapalenie skóry leczy się maściami z antybiotykami.