Hashimoto to przewlekłe limfocytowe zapalenie gruczołu tarczowego o charakterze autoimmunologicznym. Co oznacza dla przyszłej mamy?
Hashimoto to przewlekłe limfocytowe zapalenie gruczołu tarczowego o charakterze autoimmunologicznym. Polega na wytwarzaniu przez organizm chorego przeciwciał, które – zamiast niszczyć obce, szkodliwe dla siebie substancje – jak bakterie czy wirusy, atakują jego własne komórki tarczycowe. Hashimoto a ciąża – o tym zagadnieniu mówi się coraz częściej. Jak wygląda ciąża z Hashimoto?
Hashimoto – co to?
Choroba Hashimoto, znana również jako przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy lub autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, to przewlekła choroba autoimmunologiczna, która dotyka tarczycy. Jest to jeden z najczęstszych przyczyn niedoczynności tarczycy, szczególnie u kobiet. Choroba polega na tym, że układ immunologiczny organizmu zaczyna atakować własne komórki tarczycy, mylnie uznając je za obce i szkodliwe. Ten proces prowadzi do stopniowego niszczenia komórek tarczycy, co może prowadzić do spadku produkcji hormonów tarczycy.
Hashimoto prowadzi do niedoczynności tarczycy (to najczęstsza przyczyna pierwotnej niedoczynności gruczołu tarczowego). Zdecydowanie częściej (10 do 20 razy) występuje u kobiet, a większość zachorowań notuje się u osób w wieku powyżej 35 lat. To dość podstępne schorzenie – jego rozpoznanie jest wyjątkowo trudne, ponieważ często przebiega bezobjawowo. Wówczas, jedyne co może naprowadzić na jej trop, to badania krwi – wskazują na zaburzenia równowagi hormonalnej tarczycy i obecność szkodliwych przeciwciał.
Hashimoto – objawy
Objawy choroby mogą być różne w zależności od stopnia zaawansowania choroby i indywidualnych cech pacjenta. Z czasem choroba Hashimoto zaczyna dawać o sobie znać w postaci:
- nieustannego poczucia zmęczenia;
- rozdrażnienia;
- pogorszenia samopoczucia psychicznego;
- problemów z utrzymaniem wagi – nieuzasadnione tycie;
- suchości i szorstkości skóry;
- obrzęków na twarzy;
- pogorszenia kondycji włosów – wypadanie włosów;
- zaparć;
- bólu mięśni i stawów;
- wydłużonego krwawienia podczas miesiączki;
- kłopotów ze snem.
Przy Hashimoto pojawić się też mogą:
- zła tolerancja organizmu na zimno,
- podwyższony cholesterol
- charakterystyczne wole (często wyczuwalne jedynie przez lekarza).
Przyczyny, diagnoza i leczenie Hashimoto
Jedną z przyczyn powstania schorzenia jest zmaganie się chorego z innymi schorzeniami o charakterze autoimmunologicznym, jak reumatoidalne zapalenie stawów czy cukrzyca. Potencjalną przyczyną zachorowania jest też zmniejszona odporność na stres, zaburzenia psychiczne czy też osłabienie organizmu po przebytym porodzie. Specjaliści wskazują również na predyspozycje genetyczne.
Diagnoza choroby Hashimoto opiera się na badaniach krwi, które mogą obejmować badanie poziomu hormonów tarczycy (TSH, T3, T4) oraz badanie obecności przeciwciał przeciwko tarczycy (przeciwciała anty-TPO i przeciwciała anty-TG). Dodatkowo, obrazowanie tarczycy za pomocą ultrasonografii może być pomocne w ocenie struktury tarczycy i ewentualnych zmian.
Leczenie choroby Hashimoto zwykle polega na przyjmowaniu syntetycznych hormonów tarczycy w celu zastąpienia brakujących hormonów i utrzymania odpowiedniego poziomu funkcjonowania tarczycy. Ponadto, pacjenci z chorobą Hashimoto mogą wymagać regularnej kontroli lekarskiej oraz ścisłego monitorowania poziomów hormonów tarczycy w organizmie.
Po zaobserwowaniu typowych dla choroby symptomów zleca się przeprowadzenie badań: oznaczenie poziomu TSH, przeciwciał aTPO, tyreoglobuliny, a także badanie USG tarczycy.
W celu zupełnego potwierdzenia diagnozy można także przeprowadzić biopsję tkanki gruczołu. Leczenie zasadza się na podawaniu codziennie rano przed jedzeniem tzw. syntetycznego hormonu tarczycy. Konieczne jest przy tym regularne odwiedzanie specjalisty, ponieważ wymagana dawka hormonu się zmienia – na początku wynosi 25 do 50 mikrogramów na dzień, z czasem wzrasta do 75 – 150 mikrogramów. Kuracja jest niestety długa, a bywa i tak, że trwa już przez całe życie.
Hashimoto a ciąża
Hashimoto a ciąża to temat, który budzi wiele obaw i pytań wśród kobiet planujących macierzyństwo. Nieleczona lub niewłaściwie kontrolowana choroba Hashimoto może prowadzić do komplikacji zarówno dla matki, jak i dla rozwijającego się dziecka. Kluczowe jest zrozumienie, jak choroba Hashimoto może wpływać na ciążę oraz jakie kroki należy podjąć, aby zapewnić zdrowy przebieg ciąży.
Mimo, że leczona choroba Hashimoto nie zaburza zanadto codziennego funkcjonowania, nieleczona może przysporzyć problemów:
- utrudnić zajście w ciążę,
- a – kiedy już do zapłodnienia dojdzie – zwiększyć ryzyko zaburzeń w rozwoju płodu (niska masa urodzeniowa, zaburzenia oddechowe, upośledzenie umysłowe), porodu przedwczesnego, a nawet – poronienia (ze względu na to, że płód stanowi w organizmie kobiety swego rodzaju ciało obce, organizm go nie rozpoznaje i odrzuca).
Jeśli jednak kobieta zdiagnozuje u siebie chorobę przed podjęciem starań o dziecko, obserwacja, stała kontrola i opieka doświadczonego lekarza endokrynologa (lub ginekologa-endokrynologa) daje ogromną szansę na szczęśliwe zapłodnienie. Warto też zauważyć, że choroba może się uaktywnić właśnie w okresie ciąży – ciąża z Hashimoto to pokłosie burzy hormonalnej, toczącej się w organizmie ciężarnej (inne dobre dla niej momenty, to okres dojrzewania, połóg czy przekwitanie).
Ciąża przy chorobie Hashimoto – kontrola TSH
Przygotowanie do ciąży z Hashimoto powinno zaczynać się od dokładnej diagnostyki i ustabilizowania poziomu hormonów tarczycy. Regularne badania poziomu TSH (hormonu stymulującego tarczycę) są niezbędne do monitorowania funkcji tarczycy i dostosowywania leczenia. Kobiety z Hashimoto, które planują ciążę, powinny pozostawać pod opieką endokrynologa oraz ginekologa-położnika, aby zapewnić odpowiednie zarządzanie chorobą przez cały okres ciąży. Kontrola poziomu hormonów jest szczególnie istotna w pierwszym trymestrze, gdy tarczyca dziecka nie jest jeszcze w pełni rozwinięta i polega na hormonach matki.
Podczas ciąży należy kontynuować substytucję hormonu tarczycy. Warto przy tym uspokoić przyszłe mamy, że nie jest to niebezpieczne dla płodu, ponieważ za pośrednictwem łożyska przedostaje się do niego jedynie niewielka ilość hormonu, konieczna dla jego prawidłowego rozwoju. Dzięki właściwej opiece medycznej, kobiety z Hashimoto mogą mieć zdrową i bezpieczną ciążę. Ważne jest, aby unikać stresu, prowadzić zdrowy tryb życia oraz stosować się do zaleceń lekarzy. Regularne wizyty kontrolne, właściwe dawkowanie leków oraz zdrowa dieta są kluczowe dla utrzymania prawidłowej funkcji tarczycy i minimalizowania ryzyka komplikacji.
W sytuacji, kiedy choroba Hashimoto i ciąża wywołała nadczynność tarczycy, konieczne jest zrezygnowanie z przyjmowania jodu. Z uwagi na to, że osoby zmagające się z tym schorzeniem często mają problem z niedoborem żelaza, należy uzupełniać dietę o zielone warzywa oraz czerwone mięso. Mamy nie muszą się tez obawiać o karmienie piersią – choroba nie jest do tego przeciwwskazaniem, gdyż z mlekiem matki dziecko otrzymuje tylko znikome ilości przeciwciał, które ulegają rozkładowi w ciągu roku. Zdarza się, że dzieci ojców bądź matek cierpiących na Hashimoto zapadają na tą chorobą w późniejszym okresie życia i niestety – trudno temu w jakikolwiek sposób zapobiec.
Chociaż choroba Hashimoto jest przewlekłą chorobą, odpowiednie leczenie i zarządzanie objawami może pomóc pacjentom prowadzić aktywne i zdrowe życie.
Dowiedz się także: