Historia medycyny to fascynujący temat. Nie inaczej sprawy mają się w przypadku cesarskiego cięcia. Oto ciekawostki z jego historii!
Spis treści
1.
Korzenie w starożytności
2.
Cesarskie – od Cezara?
3.
Pierwsze udane cięcie cesarskie?
4.
XIX wiek - epoka nauki
Historia medycyny jest fascynującym tematem. Nie inaczej sprawy mają się w przypadku tak często wykonywanej na świecie operacji jaką jest cesarskie cięcie. Nie każdy wie, że była ona przeprowadzana już w starożytności, a z jej nazwą wiąże się pewna ciekawa pomyłka. Więcej interesujących faktów z historii „cesarki” przedstawiamy poniżej.
Korzenie w starożytności
Cesarskie cięcie nie jest pomysłem nowoczesnym. Przeprowadzano je już w starożytności, jednak, co oczywiste, nie był to wówczas zabieg tak bezpieczny jak obecnie. Kobieta nie miała praktycznie żadnych szans na przeżycie takiej operacji.
W starożytnym Rzymie prawo nakazywało, by zmarłej ciężarnej kobiecie wydobyć dziecko z brzucha przed pochowaniem jej. Wykonywano to właśnie za pomocą operacji znanej dziś jako cięcie cesarskie. Prawo to nosiło nazwę Lex Caesarea. Być może właśnie stąd pochodzi przyjęta nazwa cesarskie cięcie, jednak nie jest to potwierdzone. Cesarskie cięcie stosowano w tamtym okresie także po to, aby ratować dziecko mimo śmierci matki. Odniesienia do tego zbiegu są jednak wcześniejsze niż starożytny Rzym – można je znaleźć
w starożytnych Indiach, Egipcie, Chinach, jednak są one raczej elementem mitologicznym, folklorystycznym.
Cesarskie – od Cezara?
Jednym z mitów krążących wokół cesarskiego cięcia jest pochodzenie nazwy od sposobu, w jaki przyjść miał na świat Juliusz Cezar. To jednak musiałoby się wiązać ze śmiercią jego matki w czasie porodu, co nie miało miejsca – kobieta zmarła o wiele później, 10 lat przed swoim synem. Bardziej prawdopodobna teoria dotycząca pochodzenia nazwy to ta przytoczona wyżej. Spekuluje się także, że „cesarskie” to zniekształcone „caedere”, co po łacinie oznacza cięcie.
Pierwsze udane cięcie cesarskie?
Pierwsze udane cięcie cesarskie, wykonane na żywej kobiecie, miało miejsce ponoć już w XVI wieku w Szwajcarii. Nie można jednak do końca wierzyć przekazom i uznać go za rzetelnie udokumentowane. Miał je wykonać… kastrator świń, Jakob Nufer, na swojej żonie, która zabieg przeżyła, a nawet urodziła jeszcze później czwórkę kolejnych dzieci. Impulsem do tak drastycznej decyzji mężczyzny był trudny poród, który nadmiernie się przeciągał, a Eva Nufer nie mogła wydać na świat dziecka.
XIX wiek – epoka nauki
Ten przypadek (jeśli nawet faktycznie miał miejsce) to jednak wyjątek od reguły, a nie dowód na to, że w tamtych czasach można było przeprowadzić ów zabieg z powodzeniem. Aż do XIX wieku absolutna większość kobiet poddanych mu umierała – najczęściej w wyniku krwotoku czy zakażenia. Mimo poprawy sytuacji, jeszcze w pierwszej połowie XIX wieku śmiertelność wynosiła nadal około 75%, jednak wraz z biegiem czasu – cesarskie cięcie stawało się coraz bezpieczniejsze.
Stało się to dzięki rozwojowi medycyny, nastąpiła poprawa warunków w szpitalach, wprowadzono więcej procedur antyseptycznych oraz metod walki z infekcjami. Udoskonalono także samą technikę, wcześniej zszywano bowiem tylko powłoki brzuszne, a macicę zostawiano.
Druga połowa XIX wieku przyniosła znaczną poprawę sytuacji, bowiem wtedy pojawiły się pomysły radykalnie zmniejszające śmiertelność podczas cesarki. Za kluczowe z nich uważa się dwie procedury. Cesarskie cięcie z amputacją trzonu macicy, wprowadzone w 1876 roku przez położnika Eduardo Porro, które zwięszało szanse na przeżycie matki aż do 60%. W 1881 roku zaś Ferdynand Kehler zmienił miejsce cięcia przenosząc je z trzonu macicy do dolnego jej odcinka. I to właśnie nowatorski pomysł Kehrera przetrwał do naszych czasów – jest powszechnie stosowaną metodą cięcia.