Jak dbać o zęby dziecka przed i po narodzinach?

Zaniedbania poczynione, gdy dziecko było jeszcze bardzo małe mają przykre konsekwencje w przyszłości. Nie kończą się, jak zdaje się myśleć część rodziców, wraz ze zmianą zębów mlecznych na stałe. Jak więc dbać o zęby malucha?

Zły stan zębów dzieci w Polsce

… to niestety smutny fakt. Raport „Chroń Dziecięce Uśmiechy” nie pozostawia złudzeń. Według niego 84% dzieci w wieku 5-9 lat ma próchnicę. Ministerstwo Zdrowia potwierdza tę tezę, wg jego statystyk również około 80% dzieci w wieku szkolnym boryka się z próchnicą. Dane mówią same za siebie – nie jest dobrze. Powstaje zatem pytanie – dlaczego?

Powodów jest kilka: rodzice nie zabierają małych dzieci do dentysty, nie wpajają maluchom zasad prawidłowej higieny jamy ustnej i nie dokładają starań, aby uchronić pociechy przed próchnicą, a nawet pogarszają sytuację pozwalając im na zjadanie nadmiaru słodyczy.

Zacząć można… jeszcze zanim maluch się urodzi

Jeszcze przed porodem, a najlepiej przed zajściem w ciążę, możesz zrobić coś, co z pewnością przyniesie pozytywne skutki – zadbać o własne zęby. Jeśli wcześniej je zaniedbywałaś, to właśnie ten moment, w którym powinnaś przeprosić się z dentystą i zacząć poważnie traktować higienę jamy ustnej. Będzie miało to dwojakie korzyści.

Po pierwsze swoje własne nawyki łatwiej przekazać dziecku – ciężko wymagać od malucha szczególnej dbałości o zęby jeśli swoich nie traktuje się tak, jak powinno. Po drugie, zły stan zębów przyszłej mamy może wpłynąć na ogólny stan zdrowia. Bakterie obecne np. w ubytkach mogą siać spustoszenie w całym organizmie obniżając jego odporność. Próchnica u przyszłej mamy jest łączona z przedwczesnym porodem, co skutkuje problemami zdrowotnymi dziecka.

Nie warto dbać o mleczaki? To mit!

Kiedy maluchowi zaczną wychodzić pierwsze ząbki można już zacząć stosować szczoteczkę – musi być jednak dostosowana do wieku dziecka, bardzo miękka (wygodne są takie nakładane na palec). Na razie pasta nie jest konieczna. Niektórzy z rodziców nie przykładają się zbytnio do dbania o mleczne zęby dziecka wychodząc z założenia, że przecież i tak zostaną one zastąpione przez stałe. To duży błąd!

Stan zębów mlecznych jest bardzo istotny z kilku powodów. Przede wszystkim, bakterie próchnicowe z zębów mlecznych mogą rozwinąć się także na zębach stałych. Co więcej, usunięcie zepsutych mleczaków czasem powoduje wady zgryzu lub wady wymowy u dziecka.

Odpowiednia higiena jamy ustnej dziecka

Jak zatem dbać o zęby malucha w pierwszych latach jego życia?

Karm piersią

Mleko matki pozwala zapobiegać próchnicy u dziecka dzięki przeciwciałom, które nie dopuszczają do szybkiego namnażania bakterii w jamie ustnej. Nie rozpuszcza także szkliwa, co niestety robi mleko modyfikowane. Sam odruch ssania jest także korzystny. Jednak – uwaga – jeśli maluch spożywa również inne pokarmy, mleko mamy przestaje mieć dobroczynne właściwości.

Wypracuj u dziecka nawyk dbania o zęby

Przyzwyczajaj malucha do mycia zębów, do pasty i szczoteczki od samego początku. Kiedy będzie już w stanie zrozumieć co daje dbanie o zęby – wytłumacz mu dlaczego warto to robić.

Chroń przed próchnicą

Po każdym posiłku malucha, jeśli spożywa już pokarmy inne niż mleko matki, należy usunąć z dziąseł resztki jedzenia. Zębów nie trzeba myć po każdym posiłku, a jedynie po tych, które mogły „oblepić” zęby. Nie wolno też zapominać o szczotkowaniu porannym i wieczornym. Maluch nie powinien zasypiać z butelką pełną słodkiego mleka czy kaszki, to może znacznie zwiększyć ryzyko próchnicy. Ogranicz także do absolutnego minimum podawany mu cukier.

Wybierz odpowiednią pastę i szczoteczkę

Szczoteczka musi być dopasowana do wieku dziecka. Na początku może być nakładana na palec, później zwykła, mała i z bardzo miękkiego włosia. Z czasem i rozwojem malucha wymieniaj modele na te dostosowane do wieku pociechy. Najpierw wystarczy sama przegotowana letnia woda lub pasta bez fluoru aby przyzwyczaić malucha do jej konsystencji, smaku czy „zachowania” w buzi. Pastę należy wprowadzić najpóźniej wtedy, gdy pojawią się pierwsze ząbki. Po szczotkowaniu dobrze jest przetrzeć dziąsła aby usunąć z nich resztki piany.

Przyzwyczajaj do dentysty

Pierwsza wizyta u dentysty powinna mieć miejsce bardzo wcześnie – najpóźniej wtedy, gdy pojawi się pierwszy ząbek, a najlepiej w pierwszym półroczu życia malucha. Kolejne co kilka miesięcy. Taka częstotliwość może wydawać się duża, ale należy pamiętać, że u dzieci próchnica rozwija się bardzo szybko.

Pasta do zębów z fluorem czy bez?

Zdania odnośnie tego, czy małemu dziecku należy myć zęby pastą z fluorem czy bez niego są podzielone. Fluor to bardzo korzystna dla zębów substancja – utwardza je i zwiększa odporność na próchnicę. Znajduje się nie tylko w pastach do zębów, ale m.in. takich produktach, jak woda, herbata, sery, ryby, produkty zbożowe itp. Dla organizmu niekorzystne jest spożywanie nadmiernej ilości tego pierwiastka, a maluch nieumiejący jeszcze wypluwać często połyka pastę do zębów. Stąd właśnie kontrowersje związane ze szczotkowaniem małym dzieciom zębów pastami zawierającymi fluor.

Warto więc od początku uczyć pociechę, iż pasty nie wolno połykać, a należy ją wypluwać i dokładnie płukać jamę ustną. Tutaj pojawia się także problem smaku pasty. Ta truskawkowa, cukierkowa i słodka jest lepiej tolerowana niż miętowa ale też znacznie chętniej połykana, co może utrudnić naukę wypluwania po szczotkowaniu.