Kiedy cesarka jest koniecznością?

Coraz większa popularność tzw. cesarek na życzenie sprawia, że zaczynamy ją traktować jako łatwiejszą, krótszą i w zasadzie bezbolesną alternatywę dla naturalnego porodu.

Przedstawiamy najczęstsze przyczyny, z jakich poród naturalny nie jest możliwy albo na tyle niebezpieczny, że przyszłej mamie zaleca się poddanie cesarskiemu cięciu.

Wskazania do planowanego cesarskiego cięcia

Niektóre wskazania do przeprowadzenia cesarskiego cięcia znane są jeszcze przed terminem porodu. Przedstawiamy te najczęstsze:

Nieprawidłowe ułożenie dziecka – prawidłowa pozycja dziecka to ułożenie główkowe. Czasami jednak jako pierwsze w kierunku kanału rodnego układają się pośladki czy stopy, dziecko może się też ułożyć w poprzek ujścia (bokiem w dół). W takich sytuacjach najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest poród zabiegowy.
Przodujące łożysko – jeśli łożysko lokuje się tuż przy ujściu szyjki macicy, zasłania je, uniemożliwiając dziecku ułożenie się w kierunku kanału rodnego i wydostanie się z macicy tą drogą. W takiej sytuacji jedynym wyjściem jest wydobycie dziecka „od góry”, czyli za sprawą cesarskiego cięcia.
Niewspółmierność matczyno-płodowa (dysproporcja płodowo-miedniczna) – nazywamy tak przypadek, kiedy dziecko jest zbyt duże w stosunku do rozmiarów matki, a w szczególności do jej miednicy (miednica jest zbyt wąska). Próba porodu naturalnego jest oczywiście możliwa, ale istnieje duże ryzyko, że dziecko nie poradzi sobie z przejściem przez kanał rodny i konieczne będzie zakończenie porodu zabiegiem operacyjnym.
Ciąża bliźniacza – oraz każda inna ciąża wielopłodowa niesie duże ryzyko, jeśli chodzi o poród siłami natury. Także i w tym wypadku jest on możliwy – o ile dzieci znajdują się w położeniu główkowym, ale trzeba się liczyć z koniecznością cesarskiego cięcia w trakcie porodu. Tym bardziej, że istnieje spore prawdopodobieństwo, że po wyjściu jednego dziecka na świat, drugie zmieni pozycję.
Wielkość dziecka powyżej 4,5 kg – także i w tym wypadku matka może zdecydować o próbie porodu naturalnego, ale tak duża masa dziecka jest już wskazaniem do zabiegu.
Znaczne przenoszenie ciąży – jeśli ciąża jest przenoszona o dwa lub więcej tygodni, a próba indukcji porodu nie przynosi efektu, jest to wskazaniem do przeprowadzenia porodu zabiegowego.
Poród przedwczesny – jest wskazaniem do cesarki, jeśli obarczony jest dużym ryzykiem uszkodzenia płodu lub śmierci dziecka.
Wysokie ciśnienie krwi ciężarnej – w takiej sytuacji poród naturalny może się okazać dla organizmu kobiety zbyt obciążający.
Choroba serca ciężarnej – także i w tym przypadku poród fizjologiczny wiąże się ze zbyt wielkim wysiłkiem i może stanowić zagrożenie dla serca matki.
Wskazania okulistyczne – ciężarna posiadająca wadę wzroku powinna przed porodem udać się do okulisty w celu sprawdzenia, czy w jej przypadku nie istnieją przeciwwskazania do porodu siłami natury. Warto jednak wiedzieć, że decydującym czynnikiem nie jest wielkość wady wzroku, ale stan siatkówki oka.
Wskazania pulmonologiczne – schorzenia ograniczające pojemność płuc, np. zaawansowana obturacyjna choroba płuc jest wskazaniem do cesarki.
Wskazania neurologiczne – głównie zwyrodnienia i ostre zespoły bólowe kręgosłupa krzyżowo-lędźwiowego również predysponują do wykonania cesarskiego cięcia.
Wskazania ortopedyczne – takim wskazaniem jest np. wcześniejszy uraz kości miednicy, zmiany powstałe wskutek zmian krzywiczych, stanów zapalnych stawu biodrowego, wad rozwojowych czy wypadków.
Wskazania ginekologiczne – ze strony pochwy, np. przegroda pochwy czy stany po operacjach; ze strony macicy, np. stany po zabiegach czy wady w budowie macicy.
Zakażenie matki wirusem HIV lub wirusem opryszczki narządów płciowych – w takiej sytuacji poród niesie zagrożenie dla dziecka – istnieje spore ryzyko zarażenia go wirusem.

Wskazania do nagłego cesarskiego cięcia

Czasami bywa też tak, że decyzja o przeprowadzeniu cesarskiego cięcia zapada dopiero po rozpoczęciu akcji porodowej. Kiedy tak się dzieje? Decyzję taką wymusza:

Odejście wód płodowych i brak postępu porodu przez dłużej niż dobę.
Zaplątanie pępowiny – stwarza zagrożenie dziecka niedotlenieniem, czyli tzw. zamartwicą.
Brak postępu porodu:
– w pierwszym okresie porodu – w sytuacji, kiedy mimo dynamicznej czynności skurczowej szyjka macicy nie rozwiera się bądź rozwiera się jedynie do pewnego momentu;
– w drugim okresie porodu – w sytuacji, kiedy poród trwa już ponad dwie godziny, a dziecko znajduje się zbyt wysoko w kanale rodnym na tzw. poród kleszczowy bądź zaobserwowano dysproporcję płodowo-miedniczną (o niej wyżej).
Obfite krwawienie z dróg rodnych – może być sygnałem odklejenia się łożyska (sytuacja, w której część łożyska oddzieliła się od ściany macicy) lub zaburzenia czynności skurczowej macicy, czego efektem jest zahamowanie postępu porodu.
Stan przedrzucawkowy – objawy tego stanu to m.in. wysokie ciśnienie tętnicze, wysokie stężenie białka w moczu, obrzęki, zaburzenia widzenia, ból głowy.
Narastająca gorączka i objawy infekcji.
Zaburzenia tętna płodu – obrazują je nieprawidłowe zapisy KTG, przy czym wskazaniem do cesarskiego cięcia będą spadki tętna poniżej 100 uderzeń/min.
Tachykardia – zbyt wysoka podstawa czynności serca dziecka, czyli – powyżej 170-180 uderzeń/min.

Warto pamiętać, że cesarskie cięcie to poród zabiegowy – operacyjny.

Wydanie dziecka na świat w taki sposób wymaga głębokiego nacięcia powłok brzusznych i macicy, co zawsze niesie ryzyko komplikacji. Nie warto go (i siebie) na nie narażać, jeśli nie mamy ku temu wyraźnych wskazań. Cesarskie cięcie powinno być sposobem zakończenia ciąży tylko w tych przypadkach, w których jest ratunkiem – opcją bezpieczniejszą, niż poród fizjologiczny.