Kręcz szyi u niemowląt

Kręcz szyi (skrzywienie szyi) rozpoznaje się zazwyczaj tuż po narodzinach dziecka. Szybka diagnoza jest niezwykle ważna, ponieważ daje największe szanse skutecznego leczenia.

Jak rozpoznać kręcz szyi u niemowląt?

Na jakiej podstawie stwierdza się u dziecka tego rodzaju wadę?

• zaobserwowanie wyraźnego zgrubienia i obrzmienia w okolicy szyi – można je wyczuć, dotykając szyi maleństwa;
• zaobserwowanie, że dziecko położone na brzuchu lub plecach kieruje główkę w stronę zgrubienia;
• zaobserwowanie, że dziecko interesuje się wyłącznie jedną stroną ciała;
• zaobserwowanie, że jedna strona ciała dziecka jest mniej aktywna (głównie rączka – jest zaciśnięta, mało ruchoma);
• czasami: zaobserwowanie, że jedno ramię dziecka jest uniesione w kierunku objętych skurczem mięśni szyi.

Konsekwencją kręczu jest rozciągnięcie i wzmożone napięcie mięśnia po jednej stronie szyi, w czasie gdy po drugiej stronie ciała odpowiadający mu mięsień jest przykurczony i osłabiony. Wdrożenie leczenia jak najszybciej jest więc niezwykle ważne – w przeciwnym wypadku może dojść do asymetrii (jedna strona twarzy staje się mniejsza, nos odchyla się w jedną stronę, obniżają się kąciki oczu i uszu, jedno oko wydaje się mniejsze), deformacji układu kostnego (odkształcenie czaszki i nieprawidłowy zgryz), skrzywień kręgosłupa (w odcinku szyjnym powstaje skolioza), a także opóźnienia rozwoju motorycznego malucha. Samodzielna diagnoza nie jest jednak możliwa – odpowiedź da dopiero badanie usg szyi, elektromiogram (EMG), czasami też RTG i rezonans magnetyczny.

Skąd się bierze kręcz szyi u niemowląt?

Pytanie, czy każde dziecko narażone jest na opisywaną wadę? Teoretycznie tak, ponieważ kręcz szyi powstaje w większości przypadków jako następstwo urazu okołoporodowego – w czasie przechodzenia przez kanał rodny dochodzi do uszkodzenia mięśnia szyjnego, a dokładnie mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego. Uszkodzony mięsień ulega zbliznowaceniu, czego skutkiem jest właśnie jego skrócenie. Inną sytuacją, której wynikiem może być wspomniana wada, jest nieprawidłowa pozycja dziecka w łonie matki. Czasami jednak przyczyną kręczu jest wada anatomiczna w samym mięśniu.

Jak leczyć kręcz szyi u niemowląt ?

Kręcz szyi to wada, która wymaga rehabilitacji dziecka. Specjalista zaleca w tym celu specjalny zestaw ćwiczeń oraz masaże zmienionego odcinka szyjnego, polegające na naprzemiennym głaskaniu, rozcieraniu i ugniataniu szyi (najlepiej wykonywać je zwłaszcza przed rozpoczęciem ćwiczeń, ponieważ masaż rozgrzewa i rozluźnia mięsień, ułatwiając ćwiczenia). Ponadto warto pomyśleć o takim ustawieniu łóżeczka, by dziecko częściej odwracało głowę w odpowiednią stronę – zmusi to malca do samodzielnego rozciągnięcia skróconego mięśnia.

Kładąc dziecko spać należy układać go na plecach i pamiętać o ułożeniu przedmiotów, które będą stabilizować obojczyki oraz uniemożliwiać unoszenie barków (jak to robić najlepiej z pewnością poinformuje lekarz), w czasie karmienia zaś podawać pierś lub butelkę po stronie przykurczu. Dziecko nie powinno być kładzione na plecach z poduszką pod głową, sadzane przez podpieranie poduszkami ani noszone z główką ustawioną pionowo. W rzadkich przypadkach, kiedy rehabilitacja nie przynosi rezultatów, niezbędny jest zabieg chirurgiczny, który polega m.in. na przedłużeniu mięśni szyi. Po kilku tygodniach, w czasie których konieczne jest noszenie kołnierza ortopedycznego, wszystko powinno wrócić do normy.

UWAGA! Kręczu szyi nie należy mylić z często występującą u dzieci tendencją do układania główki częściej na jedną stroną – w przypadku kręczu dziecko nie może ułożyć główki w inny sposób, ponieważ powoduje to dyskomfort.