Twój maluch odchyla główkę tylko w jednym kierunku? Bądź czujna – to może być kręcz szyi, który wymaga specjalnej rehabilitacji.
Kręcz szyi (skrzywienie szyi) rozpoznaje się zazwyczaj tuż po narodzinach dziecka. Szybka diagnoza jest niezwykle ważna, ponieważ daje największe szanse skutecznego leczenia.
Jak rozpoznać kręcz szyi u niemowląt?
Na jakiej podstawie stwierdza się u dziecka tego rodzaju wadę?
- zaobserwowanie wyraźnego zgrubienia i obrzmienia w okolicy szyi – można je wyczuć, dotykając szyi maleństwa;
- zaobserwowanie, że dziecko położone na brzuchu lub plecach kieruje główkę w stronę zgrubienia;
- zaobserwowanie, że dziecko interesuje się wyłącznie jedną stroną ciała;
- zaobserwowanie, że jedna strona ciała dziecka jest mniej aktywna (głównie rączka – jest zaciśnięta, mało ruchoma);
- czasami: zaobserwowanie, że jedno ramię dziecka jest uniesione w kierunku objętych skurczem mięśni szyi.
Konsekwencją kręczu jest rozciągnięcie i wzmożone napięcie mięśnia po jednej stronie szyi, w czasie gdy po drugiej stronie ciała odpowiadający mu mięsień jest przykurczony i osłabiony. Wdrożenie leczenia jak najszybciej jest więc niezwykle ważne – w przeciwnym wypadku może dojść do asymetrii (jedna strona twarzy staje się mniejsza, nos odchyla się w jedną stronę, obniżają się kąciki oczu i uszu, jedno oko wydaje się mniejsze), deformacji układu kostnego (odkształcenie czaszki i nieprawidłowy zgryz), skrzywień kręgosłupa (w odcinku szyjnym powstaje skolioza), a także opóźnienia rozwoju motorycznego malucha. Samodzielna diagnoza nie jest jednak możliwa – odpowiedź da dopiero badanie usg szyi, elektromiogram (EMG), czasami też RTG i rezonans magnetyczny.
Skąd się bierze kręcz szyi u niemowląt?
Pytanie, czy każde dziecko narażone jest na opisywaną wadę? Teoretycznie tak, ponieważ kręcz szyi powstaje w większości przypadków jako następstwo urazu okołoporodowego – w czasie przechodzenia przez kanał rodny dochodzi do uszkodzenia mięśnia szyjnego, a dokładnie mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego. Uszkodzony mięsień ulega zbliznowaceniu, czego skutkiem jest właśnie jego skrócenie. Inną sytuacją, której wynikiem może być wspomniana wada, jest nieprawidłowa pozycja dziecka w łonie matki. Czasami jednak przyczyną kręczu jest wada anatomiczna w samym mięśniu.

Jak leczyć kręcz szyi u niemowląt ?
Kręcz szyi to wada, która wymaga rehabilitacji dziecka. Specjalista zaleca w tym celu specjalny zestaw ćwiczeń oraz masaże zmienionego odcinka szyjnego, polegające na naprzemiennym głaskaniu, rozcieraniu i ugniataniu szyi (najlepiej wykonywać je zwłaszcza przed rozpoczęciem ćwiczeń, ponieważ masaż rozgrzewa i rozluźnia mięsień, ułatwiając ćwiczenia). Ponadto warto pomyśleć o takim ustawieniu łóżeczka, by dziecko częściej odwracało głowę w odpowiednią stronę – zmusi to malca do samodzielnego rozciągnięcia skróconego mięśnia.
Kładąc dziecko spać należy układać go na plecach i pamiętać o ułożeniu przedmiotów, które będą stabilizować obojczyki oraz uniemożliwiać unoszenie barków (jak to robić najlepiej z pewnością poinformuje lekarz), w czasie karmienia zaś podawać pierś lub butelkę po stronie przykurczu. Dziecko nie powinno być kładzione na plecach z poduszką pod głową, sadzane przez podpieranie poduszkami ani noszone z główką ustawioną pionowo. W rzadkich przypadkach, kiedy rehabilitacja nie przynosi rezultatów, niezbędny jest zabieg chirurgiczny, który polega m.in. na przedłużeniu mięśni szyi. Po kilku tygodniach, w czasie których konieczne jest noszenie kołnierza ortopedycznego, wszystko powinno wrócić do normy.
UWAGA! Kręczu szyi nie należy mylić z często występującą u dzieci tendencją do układania główki częściej na jedną stroną – w przypadku kręczu dziecko nie może ułożyć główki w inny sposób, ponieważ powoduje to dyskomfort.