Z uwagi na to, że kobiety w ciąży mają obniżoną odporność, a wrażliwość ich organizmu wzrasta, stanowią one jedną z tych grup, które są szczególnie narażone na zakażenie listeriozą.
Ciąża to czas, kiedy kobieta powinna szczególnie zadbać o własne zdrowie. Niestety, w tym okresie zwiększa się liczba niebezpieczeństw, przed jakimi musi bronić swój organizm. Istnieje wiele schorzeń, których szansa wystąpienia u kobiet ciężarnych jest większa niż przeciętnie. Niektóre z nich, jak np. listerioza, występują naprawdę rzadko, ale nigdy nie możemy mieć pewności, że nas także ominą. Przejście przez tę chorobę przypuszczalnie uodparnia na resztę życia, co nie znaczy jednak, że nie trzeba się jej wystrzegać.
Listerioza – co to takiego?
Listerioza to jedna z chorób zakaźnych. Powoduje ją zakażenie bakterią Listeria monocytogenes, która jest często spotykana w otaczającym nas środowisku. Występuje zazwyczaj u zwierząt, w organizmie ludzi jest stwierdzana rzadko. Zazwyczaj człowiek jest jedynie jej bezobjawowym nosicielem. Niestety, zdarzają się sytuacje, że listerioza atakuje także organizm człowieka, a tego rodzaju przypadki wymagają natychmiastowej interwencji. Na listeriozę narażone są szczególnie: chorzy na nowotwór, osoby z obniżoną odpornością , osoby po przeszczepie nerek, kobiety w ciąży oraz noworodki.
Czym się objawia?
Niekiedy listerioza przebiega bezobjawowo, ale bywa i tak, że przybiera postać grypy. Należy więc uważnie obserwować swój organizm oraz odnotowywać wszelkiej niepokojące sygnały.
Okres wylęgania choroby wynosi od kilku dni do 3 miesięcy. Zazwyczaj listerioza przebiega bezobjawowo. Bywa jednak i tak, że pojawiające się objawy są podobne do zwiastunów grypy. Może się ona rozwijać również w postaci ciężkiej listeriozy, a efektem tego bywa zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie wsierdzia czy ogólnonarządowa bakteriemia (obecność bakterii we krwi). Wtedy to możemy obserwować takie symptomy jak: wysoka gorączka, wymioty, drgawki, niekiedy także – czasowa utrata świadomości.
Skąd się bierze?
Zakażenie jest spowodowane zazwyczaj spożyciem żywności, skażonej uprzednio bakterią listerii. Innym sposobem zarażenia jest kontakt z chorymi zwierzętami, a także skażoną wodą i glebą. Spośród produktów żywnościowych, na zakażenie listeriozą narażone są szczególnie takie wyroby, jak: mleko niepasteryzowane, surowe i gotowane mięso, drób, fermentowane surowe kiełbasy, surowe warzywa, surowe i wędzone ryby, surowy i gotowany drób, sery (miękkie, takie jak brie, camembert czy sery pleśniowe), pasztety z mięsa, jarzyn albo ryb, gotowe sałatki, surówki i mieszanki sałat w torebkach, a nawet lody.
Od kobiety ciężarnej zakażeniu może ulec płód (poprzez łożysko) lub noworodek, tuż po przyjściu na świat. Co więcej, zakażeniu może ulec także lekarz czy położna w czasie akcji porodowej.
Jak wpływa na maleństwo?
Z uwagi na to, że kobiety w ciąży mają obniżoną odporność, a wrażliwość ich organizmu wzrasta, stanowią one jedną z tych grup, które są szczególnie narażone na zakażenie listeriozą. Największym niebezpieczeństwem, wynikającym z zakażenia jest jednak zarażenie płodu.
Prowadzić to może do poronienia, porodu płodu martwego czy też płodu z ciężką postacią listeriozy wrodzonej. Ujawnia się ona najczęściej jako postać posocznicowa, przebiega zwykle bardzo ciężko, a szanse przeżycia dziecka są niewielkie. U noworodków, zrażonych tą bakterią, często obserwuje się zapalenie spojówek oraz błon śluzowych nosa, niekiedy także pojawiają się objawy zapalenia płuc. Towarzyszą temu również zmiany skórne, drobne pęcherzyki, wybroczyny. Można je obserwować głównie na plecach oraz pośladkach noworodka. Istnieje szansa, że zakażony płód nie obumrze i dziecko się urodzi, ale zwykle ma ono bardzo poważne wady rozwojowe. Istnieją także inne powikłania, które mogą być spowodowane zakażeniem bakterią listerii, a są to wszelkiego rodzaju infekcje okołoporodowe, a nawet niepłodność.
Jak się przed nią chronić?
Bakteria listerii, aby rozwinąć się w pełni, potrzebuje miejsc wilgotnych, a ponadto sprzyja jej obecność odpadów organicznych. Nie rozwija się w temperaturze niższej niż 2°C ani wyższej niż 45°C. Podczas obróbki cieplnej oraz pod wysokim ciśnieniem bakteria ginie (zalecane gotowanie i pasteryzacja). Z uwagi na to, że przenosi się ona głównie przez przewód pokarmowy, należy unikać możliwości wprowadzenia jej do organizmu właśnie za sprawą dbałości o spożywane produkty.
Należy pamiętać, aby nie spożywać niepasteryzowanego mleka, ani potraw z mięsa, przechowywanych w lodówce przez kilka dni. Najlepiej unikać surowych ryb i owoców morza, a także potraw mięsnych spożywanych na zimno (w tym produktów garmażeryjnych). Niestety, będąc w ciąży, przyszła mama powinna na jakiś czas zrezygnować także z wypadów do barów szybkiej obsługi – fast-foody to kolejna szansa na kontakt z nieprzyjemną bakterią. Nie trzeba oczywiście przypominać, że ryzyko zakażenia zmniejsza przestrzeganie zasad higieny podczas przygotowywania posiłków, między innymi mycie owoców i warzyw przed ich spożyciem.