Łożysko przodujące – objawy i leczenie

Łożysko przodujące to jedna z najczęstszych przyczyn krwawienia z dróg rodnych w drugiej połowie ciąży. Dzięki przestrzeganiu wszelkich zasad postępowania medycznego, ciężarnej zwykle nie grozi niebezpieczeństwo, jednak rozwój płodu jest wówczas bardziej narażony na różnego rodzaju powikłania.

Czym jest łożysko przodujące?

Łożysko powstaje z kosmówki, czyli zewnętrznej błony płodowej podczas rozwoju zarodka w macicy. W swojej dojrzałej postaci ma ono kształt owalny lub okrągły, jego grubość to około 2 centymetry, a średnica wynosi około 20 centymetrów. Istnienie łożyska umożliwia wymianę substancji odżywczych, wody, tlenu, dwutlenku węgla oraz innych istotnych dla rozwoju malca substancji. Ponadto łożysko jest ważne z uwagi na produkcję hormonów, takich jak progesteron, estrogeny, gonadotropina kosmówkowa czy somatomammotropina, które to są niezwykle potrzebne do tego, by ciąża przebiegała pomyślnie.

Łożysko lokuje się w ścianie tylnej, przedniej lub bocznej macicy, a niekiedy na jej dnie. Najważniejsze jednak, aby nie ulokowało się nazbyt nisko, co może powodować przysłonięcie szyjki macicy. Taką sytuację nazywamy właśnie łożyskiem przodującym. Łożysko umiejscawia się wówczas w dolnej części macicy i całkowicie, bądź tylko częściowo zakrywa jej ujście wewnętrzne (znajduje się ono w jamie macicy, zaś ujście zewnętrzne w pochwie). Niekiedy też łożysko dochodzi do brzegu ujścia. Niskie ulokowanie łożyska na początku ciąży zdarza się często, ale zazwyczaj z upływem czasu i rozrostem macicy przesuwa się ku górze.

Objawy łożyska przodującego

Nieprawidłowo umiejscowione łożysko może rozpoznać jedynie lekarz podczas wykonywania badania USG. Mniej powszechne, ale jeszcze dokładniejsze badanie to rezonans magnetyczny. Istnieją jednak objawy, które wskazują na powstanie tego rodzaju powikłania:

• bezbolesne krwawienie z dróg rodnych; krew barwy jasnoczerwonej, II lub III trymestr ciąży (wraz z rozrostem macicy łożysko przesuwa się ku górze);
• rytmiczne skurcze macicy.

Pierwsze, mało obfite krwawienie pojawia się najczęściej w okolicach 34. tygodnia ciąży, ale może się zdarzyć także przed 30. tygodniem. Kolejne krwawienia są już bardziej obfite, powodują znaczny ubytek krwi. Zdarza się jednak, że powikłanie to nie wywołuje krwawienia, ciężarna nie obserwuje też żadnych innych dolegliwości.

Leczenie łożyska przodującego

Z uwagi na to, że każde, nawet najmniejsze krwawienie może okazać się niebezpieczne dla rozwijającej się ciąży, przyszła mama powinna jak najszybciej udać się do szpitala. Postępowanie medyczne w przypadku zdiagnozowania łożyska przodującego jest uzależnione od stopnia rozwinięcia płodu, ale także ogólnego stanu matki. W przypadku umiarkowanego krwawienia zaleca się przyjmowanie odpowiednich leków oraz ograniczenie wysiłku do minimum (tj. leżenia w łóżku).

W przypadku, gdy płód nie jest jeszcze dojrzały, stan kobiety zaś wystarczająco dobry, zaleca się przyjęcie postawy wyczekującej. Diagnoza postawiona przed 35. tygodniem ciąży wymaga podania dożylnie steroidów po to, aby przyspieszyć rozwój płuc dziecka, co zwiększa szanse na jego przeżycie w razie konieczności nagłego porodu. W przypadku występowania skurczów macicy, zaleca się środki tokolityczne, czyli substancje hamujące czynność skurczową macicy, a stosowane są w celu zapobiegania przedwczesnemu porodowi. W przypadku silnego krwawienia oraz wystąpienia silnego bólu konieczne jest wykonanie cesarskiego cięcia.

Czy łożysko przodujące zagraża ciąży?

Istnieją pewne czynniki, których wystąpienie zwiększa ryzyko pojawienia się łożyska przodującego. Jeżeli kobieta przebyła już ciążę, przy której pojawił się problem łożyska przodującego, miało u niej miejsce wyłyżeczkowanie macicy bądź cesarskie cięcie – możliwość zaistnienia tego typu problemu wzrasta. Podobnie w przypadku ciąży wielopłodowej, ciąży powikłanej wadami wrodzonymi u płodu bądź też wadami rozwojowymi. Czynnik ryzyka stanowi także zapłodnienie in vitro. Ryzyko łożyska przodującego rośnie także u kobiet, będących już mamami kilkorga dzieci (zwiększa się z kolejną ciążą).