Kto by pomyślał, że umiejętność trzymania moczu przez całą noc może być taka trudna? Przecież kiedy śpimy, nasz organizm powinien umieć sam kontrolować niektóre procesy.
Spis treści
1.
Trening czystości
2.
Moczenie nocne
3.
Przyczyny kłopotliwej dolegliwości
4.
Leczenie
5.
Problem, ale nie katastrofa
Niestety, w przypadku maluchów dopiero się tego uczy. U większości dzieci moczenie nocne to normalny etap rozwoju, z którego malec z czasem wyrasta. Bywa jednak i tak, że dolegliwość sygnalizuje głębszy problem, a ten należy już skonsultować z lekarzem. Kiedy moczenie nie powinno martwić, a kiedy warto z nim powalczyć?
Trening czystości
Zazwyczaj dzieci zaczynają korzystać z nocnika około 2. roku życia. Kiedy rodzice są już pewni, że nadszedł dzień pożegnania się z pampersami, mogą powoli rozpocząć tzw. trening czystości. Należy stopniowo oswoić malca z nocnikiem, wytłumaczyć do czego służy, dlaczego jest lepszym wyjściem niż pieluszka. Nocnik powinien znaleźć swoje miejsce w domu, a dziecko musi zrozumieć, że kiedy poczuje potrzebę skorzystania z niego, powinno jak najszybciej dać znać rodzicom. Pamiętajmy jednak, że w żadnym wypadku nie należy ponaglać dziecka, ani sadzać go na nocnik „w razie czego”.
Moczenie nocne
Jak mówią szacunki, moczenie nocne przytrafia się średnio co trzeciemu dziecku w wieku 4 lat i co piątemu w wieku od 4 do 7 lat. Czym jest w istocie? Terminem tym określa się mimowolne oddawanie moczu przez dziecko w wieku powyżej 5. lat, częściej niż trzy razy w tygodniu, a więc wtedy, kiedy malec powinien już opanować umiejętność kontrolowania funkcji związanych z wydalaniem. Można wyróżnić dwa rodzaje moczenia nocnego: tzw. moczenie jednoobjawowe (izolowane) i moczenie wieloobjawowe (powikłane). Pierwszy typ (występuje najczęściej) ma raczej łagodny przebieg, nie idą z nim w parze inne alarmujące objawy. Z kolei moczenie wieloobjawowe to dolegliwość, której towarzyszą także objawy chorobowe związane z układem moczowym lub innymi układami organizmu. Ten rodzaj schorzenia wymaga kontroli specjalisty oraz podjęcia właściwego leczenia. Moczenie można także podzielić na pierwotne i wtórne (gdy problem pojawił się po okresie, kiedy już przestało się moczyć).
Przyczyny kłopotliwej dolegliwości
Moczenia nocnego nie wolno bagatelizować, bo mimo, że może być tylko „etapem przejściowym”, równie dobrze może sygnalizować problem, z którym organizm dziecka sam się nie upora. Można podać wiele przyczyn nietrzymania moczu przez dzieci. Oto najpowszechniejsze z nich:
- dziedziczność – moczenie może być schorzeniem dziedzicznym; jeżeli co najmniej jedno z rodziców miało w przeszłości podobny problem, ryzyko wystąpienia dolegliwości u dziecka jest większe;
ograniczenie przewodzenia impulsów z pęcherza moczowego do mózgu -bywa i tak, że mózg dziecka nie reaguje na impuls mówiący, że pęcherz wymaga opróżnienia. Jeżeli połączenie pomiędzy tymi dwoma organami nie zostało jeszcze w pełni wykształcone, malec będzie wymagał więcej czasu na „trening czystości” niż jego rówieśnicy; - mała pojemność pęcherza moczowego – aby w jakiś sposób zwiększyć pojemność pęcherza moczowego można próbować wydłużać odcinki czasu między kolejnym korzystaniem z toalety w ciągu dnia;
- zbyt mocny sen – dzieciaki, które mają problem z moczeniem, często mają też niezwykle mocny sen, a ten może zaburzyć proces odbierania sygnału o konieczności skorzystania z toalety;
- niedostateczna ilość hormonów – w czasie, kiedy człowiek zasypia, przysadka mózgowa wydziela więcej hormonu ADH, który spowalnia proces wytwarzania moczu. Jednak organizm niektórych maluchów wytwarza zbyt małą ilość tego hormonu w nocy, co oznacza, że nerki produkują mocz w takim samym tempie jak robią to w ciągu dnia (co zwykle reguluje się z czasem).
Przedstawione wyżej przyczyny wydają się być raczej błahe i jak łatwo zauważyć, wynikają w większości z niedostatecznego jeszcze rozwoju organizmu malca. A jednak, moczenia nocnego nie wolno bagatelizować, bo mimo, że może być tylko „etapem przejściowym”, równie dobrze może sygnalizować problem, z którym organizm dziecka sam się nie upora. Jeśli więc malec po ukończeniu 5. lat nadal moczy się w nocy, należy skontaktować się z lekarzem, by ten mógł wykluczyć poważniejsze przyczyny dolegliwości.
Leczenie
Warto podjąć leczenie już w tym wieku, ponieważ wówczas rokowania na wyleczenie schorzenia są największe. W nieco starszym wieku do problemu moczenia mogą dołączyć się różne problemy natury psychologicznej, co skutecznie pogłębi chorobę i utrudni jej szybkie wyleczenie. Ponadto, warto wziąć pod uwagę, że u starszych dzieci może z czasem dojść do wystąpienia wielu wtórnych zaburzeń emocjonalnych, które spowodowane są utrzymującym się moczeniem (np. nadmierna nerwowość, trudności z koncentracją, trudności z kontaktem z rówieśnikami). Do lekarza warto udać się wcześniej niż po ukończeniu podanego wieku, jeżeli moczeniu nocnemu towarzyszy także moczenie dzienne, dziecko ma okresowe zwyżki temperatury (bez wyraźnej przyczyny) bądź też występuje moczenie wtórne. Metody leczenia wynikają z konkretnej przyczyny dolegliwości. Stosuje się leki regulujące czynność pęcherza moczowego oraz leki poprawiające zagęszczanie moczu w godzinach nocnych.
Problem, ale nie katastrofa
Nie jest tak, że problem moczenia jest istotny jedynie dla rodziców i zupełnie nie ma wpływu na samopoczucie samego dziecka. Wręcz przeciwnie. Dziecko często czuje się zmartwione, zasmucone, „inne” od pozostałych dzieci (skąd ma wiedzieć, że nie jest jedyne!), często próbuje ukryć swoją „wadę” przed rodzicami. Z tego też względu rodzice powinni podejść do problemu jak najbardziej delikatnie, taktownie i ze zrozumieniem. Szczera, otwarta rozmowa powinna wyjaśnić malcowi przyczynę jego problemu i uświadomić, że z dolegliwości wyrośnie, a w ostateczności, że rodzice pomogą mu z nią walczyć.