Niepełnosprawna ciężarna

Niezdolność fizyczna nie musi wykluczać spełnienia w roli matki. Dla kobiet z niepełnosprawnością staranie się o dziecko wymaga jedynie podjęcia odpowiednich działań, by uniknąć potencjalnych komplikacji.

Kwestie intymności i seksualności w kontekście niepełnosprawności

Czy tylko ludzie zdrowi, przystojni i pełnosprawni mają prawo do pełnego życia seksualnego? Absolutnie nie.

Od momentu narodzenia do śmierci jesteśmy istotami seksualnymi, dlatego też niepełnosprawność nie wyklucza seksualności. Bez względu na to, czy ktoś jest na wózku inwalidzkim, czy zmaga się z porażeniem mózgowym, w teorii każdy, w tym niepełnosprawna ciężarna, ma prawo do intymności z partnerem. W przypadku osób niepełnosprawnych wiele aspektów życia seksualnego wymaga szczegółowego planowania. Naturalność i spontaniczność mogą być utrudnione, a to skłania partnerów do bardziej refleksyjnego i świadomego podejścia do swojej seksualności.

Choć niektóre doświadczenia są dla nich niedostępne, dla wielu innych przeszkody są bardziej psychiczne niż fizyczne. Nie da się jednak ukryć, iż pewne skutki niepełnosprawności, jak ciężkie upośledzenia, mogą znacznie ograniczać aktywność seksualną, a czasem ją wykluczać. Często również to same osoby z niepełnosprawnością nie pozwalają sobie na seksualność.

Ciąża przy uszkodzeniu rdzenia kręgowego

Zdarza się, że po doznaniu urazu rdzenia kręgowego, aspekty życia erotycznego tymczasowo tracą na znaczeniu. Niemniej jednak, z biegiem czasu, seksualność ponownie zaczyna odgrywać ważną rolę. W takich przypadkach spełnienie seksualnych potrzeb może napotykać na przeszkody związane z fizjologią, co może prowadzić do ograniczeń zarówno w akcie seksualnym, jak i w osiąganiu zadowolenia seksualnego.

Ważne jest podkreślenie, że skutki urazu rdzenia kręgowego na funkcje seksualne są bardziej wyraźne u mężczyzn niż u kobiet. Większość kobiet po takim urazie zachowuje płodność i jest w stanie skutecznie zajść w ciążę oraz urodzić zdrowe dziecko. U kobiet, często występującym problemem po urazie jest trudność z nawilżeniem pochwy, co może prowadzić do dyskomfortu i bólu podczas stosunku. Istnieją jednak łatwe do zastosowania metody, które mogą pomóc pokonać te problemy, na przykład żele nawilżające dostępne bez recepty.

Należy pamiętać, że po urazie rdzenia kręgowego często dochodzi do chwilowego zatrzymania cyklu menstruacyjnego na okres do około sześciu miesięcy. Po jego normalizacji możliwość zajścia w ciążę wraca, a zapłodnienie może nastąpić zarówno naturalnie, jak i poprzez metody wspomagane. Zaleca się, aby przed podjęciem próby poczęcia dziecka, skonsultować się z lekarzem, który omówi wszelkie medyczne aspekty oraz potencjalne komplikacje, z którymi mogą się spotkać niepełnosprawne ciężarne.

Niepełnosprawna kobieta w ciąży o wysokim ryzyku

Ciąża wysokiego ryzyka to okres, w którym istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia problemów takich jak poronienie, przedwczesny poród, opóźnienie wzrostu płodu, choroby płodu i noworodka, wady wrodzone, a nawet śmierć płodu. U kobiet z uszkodzeniem rdzenia kręgowego każda ciąża jest klasyfikowana jako ciąża wysokiego ryzyka z powodu podwyższonego ryzyka komplikacji.

W pierwszym trymestrze ciężarne mogą doświadczać wahania nastrojów, bólu głowy, problemów trawiennych i nudności. Chociaż u zdrowych kobiet są to typowe objawy, u ciężarnych niepełnosprawnych mogą one wskazywać na poważniejsze komplikacje, dlatego konieczne jest informowanie o nich lekarza.

W drugim trymestrze ryzyko komplikacji wzrasta. Pojawiają się dodatkowe wyzwania, takie jak zwiększenie masy ciała, które może utrudniać codzienne czynności, częstsze oddawanie moczu i ryzyko powstawania odleżyn.

W trzecim trymestrze kobiety mogą napotkać problemy z oddychaniem, osłabienie układu oddechowego, zaburzenia krążenia, obrzęki nóg i stóp. W tym okresie zaleca się dodatkowy odpoczynek i szczególną troskę o własne zdrowie.

Niepełnosprawna ciężarna w pracy

Pracująca kobieta w ciąży, szczególnie będąc niepełnosprawną ciężarną, korzysta z dodatkowej ochrony z chwilą, gdy poinformuje pracodawcę o swojej sytuacji. Prawne zabezpieczenia zapewniają jej bezpieczeństwo do czasu zakończenia urlopu macierzyńskiego. W tym okresie nie wolno jej zwalniać, a jej czas pracy ograniczony jest do 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo.

W sytuacji, gdy niepełnosprawna ciężarna posiada certyfikat potwierdzający umiarkowany bądź znaczny stopień niepełnosprawności, jej czas pracy dziennie jest ograniczony do 7 godzin, a tygodniowo do 35 godzin. Pracującym w takich warunkach nie wolno również angażować się w pracę nocną czy nadgodziny.

Jeśli ciężarna regularnie pracuje w nocy, pracodawca musi zapewnić jej przeniesienie do pracy dziennego typu na okres ciąży. W przypadku niemożności przeniesienia, pracodawca jest zobowiązany zwolnić ją czasowo z obowiązków z zachowaniem prawa do dodatku wyrównawczego w przypadku zmniejszenia wynagrodzenia.

Pracodawca jest również zobowiązany dostosować środowisko pracy ciężarnej do zaleceń lekarza, szczególnie jeśli chodzi o czynności niewskazane zdrowotnie. Niepełnosprawna pracownica nie może być wysyłana w delegacje i ma prawo do zwolnień na badania, jeśli nie ma możliwości wykonania ich w innym terminie.

Poród naturalny

Osoby niepełnosprawne w ciąży powinny rozważyć regularne uczestnictwo w kursach przygotowujących do porodu, które są szczególnie ważne dla nich. Tego typu edukacja oferuje istotne informacje, które mogą być nieocenione dla przyszłych mam. W trakcie przygotowań do narodzin dziecka kluczowe jest skupienie na zagadnieniach takich jak kontrolowanie funkcji pęcherza, zapobieganie infekcjom układu moczowego, jak również zarządzanie spastyką, krążeniem i ciśnieniem krwi.

Kobiety z uszkodzeniem rdzenia kręgowego mogą zauważyć pierwsze sygnały zbliżającego się porodu, takie jak początkowe skurcze. Jednakże, w miarę postępu porodu, te odczucia mogą zanikać. Dlatego ważne jest, aby wspólnie z lekarzem rozważyć indukcję porodu, a także zacząć monitorować jego oznaki już od 28 tygodnia ciąży poprzez regularne wizyty ginekologiczne.

Istotne jest zwracanie uwagi na wszelkie sygnały, które mogą wskazywać na nadchodzący poród, w tym zmiany w spastyce, oddechu, ból pleców, uczucie napięcia brzucha czy ucisk w okolicy miednicy. O ile nie istnieją przeciwwskazania, niepełnosprawna ciężarna może przejść przez naturalny poród – cesarskie cięcie nie jest zawsze koniecznością. Po porodzie większość kobiet jest zdolna do karmienia piersią, chociaż może to wiązać się ze wzmożeniem spastyki.