Niepłodność immunologiczna

Jedną z przeszkód, uniemożliwiających naturalne poczęcie, może być także nasz własny system odpornościowy (immunologiczny).

kobieta i mężczyzna leczący niepłodność na spacerze w zimie


Podziel się na


Spis treści
1. 
Czym jest niepłodność?
2. 
Niepłodność immunologiczna
3. 
Diagnozowanie niepłodności
4. 
Brak szansy na dziecko?

Kiedy żeński układ odpornościowy nie rozpoznaje męskiego nasienia i odczytuje je jako obce białko – wysyła w jego stronę przeciwciała. Uszkadzają one plemniki już w szyjce macicy. Niekiedy także to męski układ odpornościowy atakuje wytworzone przez własny organizm plemniki bądź organizm kobiety atakuje własne komórki jajowe. Tak więc nasienie lub komórka jajowa są interpretowane jako swego rodzaju zagrożenie, z którym organizm walczy. Tego rodzaju sytuacje określamy jako tzw. niepłodność immunologiczną.

Czym jest niepłodność?

O niepłodności zaczynamy mówić w momencie, kiedy mimo podejmowanych prób i starań partnerów nie dochodzi do zapłodnienia. Współżycie bez zabezpieczenia nie przynosi owocu w postaci połączenia plemnika i komórki jajowej. Zygota nie powstaje mimo regularności stosunków. Za okres, po którym bezowocne współżycie może być uznane za stan niepokojący przyjmuje się co najmniej 1 rok (lekarze zwykle diagnozują niepłodność, kiedy nie dochodzi do poczęcia po około dwóch latach regularnego współżycia). Duże znaczenie ma w tym względzie wiek partnerów. Jeżeli o dziecko stara się para młodych ludzi (do około 30 lat), nawet rok bezskutecznych prób nie przekreśla szans na naturalne poczęcie, ale partnerzy, którzy przekroczyli 30 rok życia już po 6 miesiącach powinni zgłosić się do lekarza.

Oczywiście zdiagnozowanie niepłodności wymaga czasu i przeprowadzenia wielu badań. Może się okazać, że problemy z płodnością wcale nie są powiązane ze zdrowiem partnerów, ale są wynikiem nieumiejętności odczytywania stanu własnego organizmu, prawidłowego wyznaczenia momentu owulacji, a nawet nadmiernego stresu (zarówno tego, związanego z brakiem efektów podejmowanych starań, jak i z codziennymi problemami).

Za okres, po którym bezowocne współżycie może być uznane za stan niepokojący przyjmuje się 1 rok.

Istnieją różne rodzaje niepłodności. Wyróżniamy wśród nich niepłodność pierwotną – kiedy nie może dojść do zapłodnienia pomiędzy mężczyzną a kobietą, która nie była do tej pory w ciąży, niepłodność wtórną – nie może dojść do zapłodnienia pomiędzy mężczyzną a kobietą, która wcześniej urodziła lub poroniła, niepłodność rozumiana jako niemożność donoszenia ciąży – dochodzi do poczęcia, ale kolejne ciąże kończą się poronieniem albo przedwczesnym porodem oraz niepłodność immunologiczną.

kobieta i mężczyzna leczący niepłodność przytulają się w domu

Niepłodność immunologiczna

Tego rodzaju niepłodność może występować pod dwiema postaciami. W każdym z przypadków winę za problemy z zapłodnieniem ponosi system odpornościowy. Różnica polega na tym, że przyczyną kłopotów może być zarówno żeński jak i męski układ immunologiczny, a więc to kobieta lub mężczyzna produkują przeciwciała, zapobiegające zajściu w ciążę. Niektóre kobiety posiadają we krwi przeciwciała, które atakują ich własne komórki jajowe. Tego rodzaju zaburzenie w działaniu organizmu powoduje, że nie dochodzi do owulacji, a to z kolei uniemożliwia zapłodnienie.

Podobnie u mężczyzn – we krwi znajdują się przeciwciała, zwalczające produkowaną przez organizm spermę. Inna sytuacja ma miejsce, kiedy dochodzi do niezgodności systemów immunologicznych partnerów: ciało kobiety produkuje przeciwciała (powstają one w wydzielinie z szyjki macicy lub samej macicy), które zwalczają plemniki lub składniki nasienia mężczyzny. Tego rodzaju zaburzenia powodują, że niemożliwe jest naturalne zapłodnienie.

Diagnozowanie niepłodności

Wiele par nie chce dopuścić do świadomości myśli, że to właśnie ich mógł dotknąć problem niepłodności. Mimo starań i ogromnej chęci posiadania potomstwa, nie chcą uwierzyć w to, że problemy z zapłodnieniem mogą leżeć głębiej i być poważniejsze niż się spodziewają, co więcej – że z problemami tymi trzeba zacząć walczyć. Tymczasem dopuszczenie tego rodzaju ewentualności pomoże w zdiagnozowaniu nieprawidłowości i ustaleniu kroków, jakie należy podjąć. Wywiad lekarski z potencjalnymi rodzicami to podstawa, od której należy rozpocząć walkę z niepłodnością. Lekarz potrzebuje wielu danych (takich jak: informacje o częstości współżycia, przebiegu miesiączkowania, rodzinnej historii niepłodności, stanie zdrowia, przyjmowanych lekarstwach, a nawet stylu życia partnerów), aby móc stwierdzić, czy istnieje podstawa do przeprowadzenia badań diagnostycznych.

Wśród badań fizykalnych, które pomogą zdiagnozować niepłodność wyróżniamy: USG, badania hormonalne, testy laboratoryjne (próbka krwi oraz moczu pozwala ustalić poziom hormonów w organizmie), hysterosalpingografia (inaczej radiografia macicy i jajowodów, pozwala wykryć nieprawidłowości jajników i macicy), laparoskopia (badanie dokładniejsze niż hysterosalpingografia), ultrasonografia (pozwala ocenić stan macicy i jajników przy użyciu fal ultradźwiękowych) oraz badania genetyczne (pozwalają ocenić chromosomy płciowe oraz somatyczne w celu znalezienia w nich różnego rodzaju nieprawidłowości), a także testy penetracji plemników w śluzie szyjkowym czy badania jakości nasienia.

Do badań, mających na celu stwierdzenie wystąpienia niepłodności immunologicznej należą różnego rodzaju testy immunologiczne, wśród nich: CBA, MLR i inne.

U kobiety bada się śluz szyjkowy po stosunku, a u mężczyzny nasienie. Sprawdza się m.in. obecność tzw. przeciwciał przeciwplemnikowych. W surowicy krwi partnerów oznacza się przeciwciała IgG, IgM i IgA. Oczywiście decyzję o wykonaniu tego rodzaju badań podejmie lekarz po wcześniejszym zbadaniu pacjentów.

Brak szansy na dziecko?

Szacuje się, że około 6 do 12 % przypadków niepłodności ma podłoże immunologiczne. Oczywiście zdiagnozowanie tego rodzaju niepłodności nie przekreśla szans na to, że partnerzy kiedykolwiek zostaną rodzicami. Tzw. aktywne szczepienie polega na leczeniu osoby, u której stwierdzono występowanie przeciwciał indywidualnie sporządzanymi preparatami, które mają na celu zahamowanie ich produkcji (leczenie męskiej niepłodności).

Inną metodą jest tzw. inseminacja, czyli wprowadzenie plemników bezpośrednio do macicy tak, aby ominąć miejsce ataku przeciwciał, a więc z pominięciem pochwy i szyjki macicy (gdy przeciwciała przeciwko plemnikom produkuje kobieta). Niestety nie zawsze okazuje się to skuteczne. W takich sytuacjach jedynym rozwiązaniem staje się tzw. zapłodnienie pozaustrojowe, a więc przeprowadzone poza organizmem kobiety.