Wtórna niepłodność jest problemem dotykającym średnio co piątą starającą się o potomka parę. O co chodzi?
Niepłodność wtórna to niemożność poczęcia dziecka pomimo wcześniejszej ciąży. Jak to możliwe, że u płodnych dotychczas partnerów pojawiają się zaburzenia? Z czego mogą one wynikać i jakie podjąć leczenie, aby szanse na owocne starania wzrosły?
Problem niepłodności
Niepłodność to coraz częstszy problem młodych małżeństw i par starających się o dziecko. Można o niej mówić dopiero po roku regularnych starań, nie kończących się zapłodnieniem. Wówczas należy poszukać przyczyn wystąpienia trudności, które mogą leżeć zarówno po stronie mężczyzny, kobiety, jak i u obojga partnerów jednocześnie. Problem z płodnością może pojawić się także po przebytej ciąży (donoszonej lub ronionej) – taka niepłodność nazywana jest wtórną. Również w tym wypadku tylko seria badań pozwoli ustalić źródło zaburzeń i podjąć odpowiednie leczenie, zmierzające do ustabilizowania gospodarki hormonalnej i właściwego funkcjonowania organizmu tak, aby szanse na poczęcie wzrosły.
Przyczyny niepłodności wtórnej
Niepłodność wtórna jest zwykle niespodziewanym przez partnerów problemem. Jak to? Skoro pierwsze starania zakończyły się sukcesem, ciąża przebiegła prawidłowo, dlaczego tym razem nie wychodzi? Źródeł niepłodności wtórnej jest bardzo wiele.
U kobiet wpływ na zaburzenia płodności mogą mieć:
- nieprawidłowe funkcjonowanie gospodarki hormonalnej, przede wszystkim PCO – zespół policystycznych jajników, choroby tarczycy, ale także zaburzenia owulacji i cyklu miesiączkowego;
- choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, dysfunkcje nerek;
- stany zapalne oraz infekcje bakteryjne i grzybicze (np. zapalenie przydatków, nadżerka);
- endometrioza, czyli rozrost śluzówki i tworzenie się z jej tkanki narośli w różnych częściach ciała, np. jajowodach czy jajnikach, co zmniejsza ich drożność;
- uszkodzenia dróg rodnych (szyjki macicy) podczas porodu siłami naturalnymi lub zrosty będące konsekwencją cesarskiego cięcia;
- wiek kobiety (płodność 40-latki jest o niemal 50% niższa niż kobiety 20-letniej).
Kłopoty z płodnością przy próbach poczęcia drugiego dziecka u mężczyzn mogą wynikać z:
- pogorszenie jakości nasienia (mniejsza ruchliwość plemników);
- nałogi i zbyt częste przyjmowanie leków – konsekwencją mogą być problemy z erekcją;
- niezdrowy tryb życia (nieodpowiednia dieta, brak kondycji, stres);
- stany zapalne i infekcje narządów płciowych;
- wiek (płodność maleje podczas procesu starzenia się).

Konieczne badania
Diagnostyka niepłodności rozpoczyna się serią badań wykluczających zaburzenia hormonalne, wpływ chorób przewlekłych, endometriozę i uszkodzenia dróg rodnych u kobiety oraz stany zapalne i wady anatomiczne narządów płciowych u mężczyzn.
Następnym etapem jest badanie nasienia, określające m.in. ruchliwość plemników, a także USG narządu rodnego kobiety, wraz z dokładną analizą budowy macicy i śluzu. Najczęściej wyniki tych badań wskazują pewne odchylenia od normy, których regulacja odbywa się za pomocą antybiotykoterapii. Kobiety przyjmują odpowiednią ilość hormonów (szczególnie gonadotropiny), które pobudzają do pracy jajniki, u mężczyzn terapia hormonalna jest obok leczenia farmakologicznego (antybiotyki na stany zapalne dróg, które wyprowadzają nasienie) oraz zabiegów chirurgicznych w wyjątkowych sytuacjach jedną z metod usunięcia trudności w zapłodnieniu.
W leczeniu niepłodności wtórnej niezbędne jest też pozytywne nastawienie i obniżenie poziomu stresu, który może powodować psychiczną blokadę, utrudniającą poczęcie dziecka.