Niewydolność szyjki macicy w ciąży jest groźna – może spowodować poronienie lub przedwczesny poród.
Szyjka macicy łączy pochwę i jamę macicy. Ma kształt wąskiej rurki i znajduje się u ujścia macicy, rozszerzając się następnie w pochwę. Podczas ciąży kobiety mogą spotkać się z kilkoma problemami dotyczącymi tego miejsca: z jej skracaniem, rozpulchnianiem, zbytnią miękkością… Niewydolność szyjki macicy w ciąży jest groźna – może spowodować poronienie lub przedwczesny poród.
Szyjka macicy – podstawowe fakty
Szyjka macicy ma zazwyczaj od 3 do 5 cm – jest mała, ale niezwykle istotna dla kobiecego organizmu. Przede wszystkim to właśnie tam odbywa się produkcja śluzu, który chroni przed infekcjami intymnymi oraz pomaga plemnikom dotrzeć do komórki jajowej.
Jeśli kobieta nie jest aktualnie w ciąży, kanał szyjki macicy jest lekko otwarty. Po zapłodnieniu szyjka pozostaje długa i staje się twarda oraz szczelna. Tworzy się tzw. czop śluzowy – wypełniają ją wydzieliny broniące dostępu bakteriom, grzybom i wirusom do macicy. Szyjka macicy pozostaje długa i twarda niemal przez całą ciążę. Dopiero pod koniec trzeciego trymestru skraca się, rozszerza i mięknie, przygotowując się do porodu.
Niewydolność szyjki macicy w ciąży – czym jest?
Czasem zdarza się, że szyjka macicy, która prawie do samego porodu powinna pozostać długa i twarda, zbyt wcześnie zaczyna się skracać i rozszerzać. To niebezpieczna sytuacja, która, gdy wystąpi w drugim trymestrze ciąży, może nawet spowodować poronienie lub też przedwczesny poród.
Wczesna diagnoza i leczenie niewydolności szyjki macicy w ciąży mogą pomóc w zapobieganiu powikłaniom i zwiększyć szanse na zdrową ciążę i bezpieczny poród.
Skąd się bierze niewydolność szyjki macicy w ciąży?
Jest kilka powodów mogących wpłynąć na wystąpienie niewydolności szyjki macicy. Można do nich zaliczyć:
- uszkodzenie szyjki podczas poprzedniego porodu
- uszkodzenie szyjki podczas zabiegu
- wady anatomiczne szyjki
- zaburzenia hormonalne
Niewydolność szyjki macicy w ciąży występuje w momencie, w którym szyjka nie wytrzymuje naporu powiększającej się macicy. Zaczyna się wówczas rozwierać, co stanowi niebezpieczeństwo i może grozić nawet utratą ciąży.
Rozpoznanie problemów z szyjką macicy
Niestety, nie ma obecnie skutecznej metody diagnozowania i zapobiegania przedwczesnemu skracaniu szyjki macicy. Powodem do zainteresowania tą sprawą i podejrzeń może być jednak m.in. fakt kilku wcześniejszych poronień w drugim trymestrze lub przedwczesny poród. Jeśli coś takiego miało kiedyś miejsce, należy absolutnie poinformować lekarza prowadzącego.
Aby upewnić się, że ewentualne skrócenie szyjki macicy zostanie odpowiednio wcześnie wykryte, trzeba poddawać się regularnie badaniu: USG dopochwowe w ciąży. Jeśli wykaże ono niepokojące zmiany, wówczas można próbować zapobiec negatywnym skutkom.
Niewydolność szyjki macicy w ciąży – objawy
Objawami, które powinny zaniepokoić przyszłą mamę są przede wszystkim: ból brzucha w ciąży , skurcze, jego napięcie lub ucisk. Nie oznacza to od razu, że szyjka zbyt wcześnie się rozwiera i skraca, ale jest zdecydowanie argumentem za złożeniem wizyty lekarzowi. Kolejnym symptomem mogącym wskazywać na niewydolność są upławy w ciąży – ciemne, brunatne. Tym dwóm objawom często towarzyszy także ból kręgosłupa.
Jednak często skracanie szyjki macicy przebiega całkowicie bezobjawowo. Dzieje się tak kiedy została ona np. mechanicznie uszkodzona podczas poprzedniego porodu. Dlatego właśnie tak ważne są regularne badania.
Niewydolność szyjki macicy w ciąży – leczenie
Istnieją różne opcje leczenia niewydolności szyjki macicy, w tym założenie opaski szyjki macicy (cerclage), która stabilizuje szyjkę macicy i zapobiega przedwczesnemu otwarciu, oraz leki przeciwbólowe lub leki mające na celu utrzymywanie ciąży.
- pessar – to specjalny gumowy krążek, który ginekolodzy zakładają w przypadku gdy zostanie stwierdzone skracanie szyjki macicy, bądź też prewencyjnie, kiedy podczas poprzednich ciąż pojawiały się problemy z ich donoszeniem. Pessar zakłada się w celu odciążenia szyjki macicy. Krążek może powodować infekcje, więc podczas gdy znajduje się w ciele zaleca się stosowanie globulek dopochwowych. Pessar może zostać usunięty od 37 tygodnia, czyli w momencie, w którym dziecko będzie gotowe do przyjścia na świat.
- szew – to metoda wymagająca nieco większej ingerencji w ciało. Szew chirurgiczny zakłada się podczas zabiegu, w trakcie którego pacjentka pozostaje pod narkozą. Tę procedurę najlepiej wykonać między 13 a 14 tygodniem ciąży.
Oprócz dwóch wymienionych wyżej metod, w przypadku niewydolności szyjki macicy bardzo ważny jest odpoczynek. Lekarze odradzają aktywność fizyczną i uprawianie seksu. Trzeba odpoczywać i jak najbardziej o siebie dbać.
W przypadku podejrzenia niewydolności szyjki macicy lub wystąpienia objawów należy natychmiast skontaktować się z lekarzem. Wczesna diagnoza i leczenie mogą pomóc w zapobieganiu powikłaniom i zwiększyć szanse na zdrową ciążę i bezpieczny poród.