Objawy ciąży – od sugestii po pewność

Są kobiety, które natychmiast odkrywają, że zaszły w ciążę i jeszcze zanim zrobią test czy skonsultują się z lekarzem czują, że w ich ciele jest już nowe życie. Są też kobiety, które przez długi czas nie są świadome swojej ciąży, a brak miesiączki i poranne nudności tłumaczą zmianą klimatu, zmęczeniem czy też niestrawnością.

Już w momencie zapłodnienia komórki jajowej, kiedy powstaje nowe życie, funkcjonowanie organizmu kobiety całkowicie się zmienia. Działanie hormonów zaś prowadzi do pojawienia się pierwszych objawów ciąży. Istnieją objawy, które jedynie sugerują możliwość ciąży. Są też i takie, które dają całkowitą pewność, że zostało poczęte dziecko. Oznaki ciąży dzielimy więc na trzy grupy: objawy subiektywne (zwane też możliwymi), prawdopodobne i pewne.

Oznaki subiektywne i prawdopodobne są pewnymi wskazówkami – należy i warto je brać pod uwagę, nigdy jednak nie dają one takiej pewności jak badania lekarskie i objawy pewne. Aby mieć bowiem 100% pewności, że kobieta jest w ciąży powinna się ona skonsultować z lekarzem ginekologiem – brak miesiączki, intuicja, a nawet – pozytywny wynik testu ciążowego – nie muszą bowiem świadczyć o ciąży.

Subiektywne objawy ciąży…

… są związane z wystąpieniem u kobiety pewnych objawów. Tak naprawdę symptomy te mogą być jednak mylące albo po prostu – sygnalizować chorobę. Możliwych oznak ciąży nie należy więc uznawać za pewnik. Wśród nich najczęściej wymienia się:

nudności;
wymioty – szczególnie w godzinach porannych na czczo; mogą zdarzać się kilka razy w tygodniu, czasem nawet codziennie; są nagłe, bez poprzedzających je objawów;
brak łaknienia;
wstręt do pewnych potraw – zwłaszcza tych dawniej lubianych; nagły wstręt do używek;
zachcianki pokarmowe – wiele kobiet na początku ciąży bardzo często ma ochotę na kwaśne potrawy, np. ogórki kiszone, kiszoną kapustę, maślankę, kefir itd. Może to wynikać ze zmniejszenia w ciąży kwaśności soku żołądkowego;
ślinotok; ewentualnie występujące krwawienia z dziąseł mogą być efektem działania estrogenów;
duża chwiejność emocjonalna (depresja, lęk, drażliwość, pobudzenie, skrajna agresja), przypominająca tę z okresu okołomiesiączkowego;
bóle głowy o charakterze ciśnieniowym z uczuciem ucisku lub pulsowania w skroniach;
senność, zmęczenie, apatia, rozkojarzenie, niechęć do wykonywania niektórych czynności;
obniżenie sprawności intelektualnej przejawiające się przede wszystkim trudnościami w zapamiętywaniu oraz skupianiu uwagi;
nagły spadek lub wzrost masy ciała – jest to objaw bardzo mało charakterystyczny dla początkowego okresu ciąży, ale często występujący; spadek masy ciała tłumaczy się występującymi wymiotami i niechęcią do pokarmów; wzrost dla odmiany może być spowodowany nadmiernym spożywaniem pokarmów i różnymi zachciankami, najczęściej pod postacią słodyczy oraz potraw kwaśnych;
częste oddawanie moczu – spowodowane – po pierwsze zmianami środowiska hormonalnego, po drugie powiększeniem trzonu macicy i ewentualnym wzmożonym uciskiem na
ściany pęcherza moczowego; jest to objaw mało charakterystyczny dla początkowego etapu ciąży, natomiast bardzo częsty w okresie okołoporodowym;
zaparcia – ich przyczyny mogą być podobne do wyżej wymienionych;
zmiany w paznokciach – pod postacią białych plam, ewentualnie zwiększonej kruchości oraz rozdwajania. Zmiany pod postacią zwiększonej łamliwości i wypadania mogą dotyczyć również włosów (te zmiany nie są charakterystyczne i nie należą do częstych, szczególnie na początku ciąży. Ze względu na zgłaszanie tego typu objawów przez ciężarne należy o tym wspomnieć);
bolesne obrzmienie sutków;
rozpulchnienie i zasinienie warg sromowych większych i mniejszych, przedsionka i ścian pochwy;
pojawienie się przebarwień na skórze twarzy oraz grzbietu rąk – w większości przypadków ustępują bez wdrażania jakiegokolwiek leczenia;
zmiana podstawowej temperatury ciała – kobiety mierzące regularnie ciepłotę swojego ciała wiedzą, że do fazy jajeczkowania, a więc do około 14-16 dnia cyklu utrzymuje się ona na poziomie 36,4 – 36,6°C; w dniu owulacji lub najpóźniej dzień po – temperatura wzrasta do około 37,2 – 37,4°C; w przypadku zapłodnienia temperatura ta utrzyma się przez cały okres ciąży – utrzymująca się przez szesnaście dni podwyższona temperatura potwierdza z dużym prawdopodobieństwem obecność ciąży;
łatwość zgięcia macicy na granicy szyjki i trzonu (objaw Gaussa) oraz jednostronne powiększenie trzonu macicy w miejscu zagnieżdżenia zarodka (objaw Piskačka) – oba objawy
mogą być potwierdzone w trakcie badania narządu rodnego przez położnika;
zmiany w gruczole piersiowym pod postacią powiększenia, obrzmienia i zasinienia; charakterystyczne także są: uwydatnienie siatki naczyń krwionośnych, pojawienie się dodatkowych ciemniejszych obwódek oraz wypływanie wydzieliny po uciśnięciu;
rozstępy ciążowe – świeże (czerwone i czerwono-sine) rozstępy wyraźnie widoczne na brzuchu, bocznych powierzchniach pośladków i zewnętrznych powierzchniach ud; może także wystąpić pigmentacja linii środkowej brzucha i otoczek brodawek sutkowych.

kobieta z objawami ciąży czyta książkę w łóżku

Prawdopodobne objawy ciąży…

… dają większą pewność niż oznaki subiektywne. Nie są jednak w stanie potwierdzić ciąży w 100%, bo część z nich może towarzyszyć rozmaitym schorzeniom. Do prawdopodobnych objawów ciąży zaliczamy:

zatrzymanie miesiączki – jest to bardzo prawdopodobny objaw, ale w dalszym ciągu nie przesądzający o ciąży – zdarzają się sytuacje, kiedy miesiączka ustępuje pomimo braku zapłodnienia. Sytuacja taka występuje, gdy u pacjentki stwierdza się zaburzenia hormonalne (np. zespół policystycznych jajników), choroby zakaźne, ciężką anemię. Często zatrzymanie miesiączki wywołane jest rozpoczęciem współżycia płciowego i poczuciem związanej z tym winy. Nierzadko kobieta przestaje miesiączkować w związku z przeżyciami natury psychicznej i emocjonalnej (stresy związane z nauką, praca zawodową etc.);
zmiany charakteru śluzu szyjkowego – staje się on gęsty i lepki;
dodatni wynik testu ciążowego – u około 85-95% kobiet jest on potwierdzeniem ciąży; należy jednak pamiętać, że dodatni wynik testu może oznaczać obecność ciąży pozamacicznej, ewentualnych fragmentów łożyska po poprzednim porodzie, bardzo często zdarzają się też sytuacje dodatnich testów ciążowych u kobiet w okresie około menopauzalnym – związane jest to ze wzrostem poziomu gonadotropin wydzielanych przez przysadkę; pamiętajmy jednak – próba ujemna nie wyklucza ciąży.

Pewne objawy ciąży…

… stanowią dowód na to, że zostało poczęte nowe życie. Jedyną przyczyną ich występowania może być bowiem tylko ciąża. Pewne oznaki ciąży można potwierdzić wyłącznie podczas badania lekarskiego i – co ważne – nie są możliwe do zaobserwowania w pierwszych dniach ciąży. Pewne objawy ciąży to:

potwierdzenie obecności płodu w jamie macicy w 5-6 tygodniu ciąży przy pomocy ultrasonografii przez doświadczonego położnika;
uwidocznienie akcji serca płodu w ultrasonograficznym badaniu z użyciem techniki dopplerowskiej (około 10 tygodnia ciąży);
wyczucie w czasie badania położniczego części ciała płodu lub ruchów płodu;
wysłuchanie tonów serca płodu przy użyciu aparatury pomiarowej;
potwierdzenie obecności kości w badaniu ultrasonograficznym;
wyczuwalne przez matkę lub potwierdzone w trakcie badania przez lekarza ruchy dziecka – kobieta, która nigdy wcześniej nie rodziła, pierwsze ruchy płodu wyczuwa około 20 tygodnia ciąży; kobieta, która była wcześniej w ciąży, ruchy płodu wyczuwa w 18 tygodniu; u bardzo wrażliwych ciężarnych zdarzają się oczywiście sytuacje odczuwania pierwszych ruchów płodu nawet dwa tygodnie wcześniej.

Na koniec warto jeszcze wspomnieć o problemie ciąży urojonej. Zdarza się bowiem tak, że kobiety o bardzo silnym instynkcie macierzyńskim mają wiele objawów sugerujących ciążę: zatrzymanie miesiączki, nudności, wymioty, powiększenie piersi, zachcianki pokarmowe, a nawet – zaokrąglanie się brzucha. Mimo, że badania lekarskie wskazują inaczej – wiele z nich tak mocno wierzy w swój odmienny stan, że ciężko im przyjąć informację o braku ciąży.