Jeśli jesteś pewna, że zostaniesz mamą, możesz być pewna, że krwiste upławy z pochwy to nie miesiączka. Jakie mogą być przyczyny krwawień?
Brak miesiączki to jeden z pierwszych objawów, skłaniających do podejrzenia, że w naszym organizmie ulokowało się nowe życie. Czy możliwa jest więc sytuacja, że – mimo rozwijającego się w brzuchu maleństwa – okres nadal się pojawia?
Dlaczego niemożliwe?
Zanim zaczniemy rozważać, czy możliwe jest wystąpienie regularnego okresu w czasie ciąży, spójrzmy na to z logicznego punktu widzenia. Miesiączka jest uznawana za sygnał braku ciąży nie bez przyczyny. Jest efektem tego, że błona śluzowa macicy złuszcza się i zostaje wydalona z organizmu w postaci krwawienia. Celem tego zjawiska jest – mówiąc najprościej – przygotowanie macicy do kolejnego cyklu miesięcznego.
Jeżeli jednak do zapłodnienia dojdzie, ciałko żółte (przekształca się w nie pęcherzyk Graffa, który uwalnia się z komórki jajowej do jajowodu) zaczyna wydzielać progesteron (hormon umożliwiający zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki w macicy, a następnie utrzymanie ciąży)oraz estrogeny. Progesteron stymuluje konieczne zmiany w budowie macicy – ściana jej staje się grubsza oraz pokrywa się większą ilością naczyń włosowatych, których istnienie ułatwia przyjęcie zarodka.
I teraz wyobraźmy sobie sytuację, że opisany proces przerywa nam – miesiączka – złuszczanie się ścianki macicy, czyli „podłoża” koniecznego dla rozwijającej się ciąży (to ona pomaga odżywiać dziecko). Podsumowując, okres w czasie ciąży – po prostu nie jest możliwy.
Krwawienie – nie zawsze oznacza miesiączkę!
A jednak, nie brakuje relacji kobiet, które twierdzą, jakoby w czasie ciąży miały do czynienia z „normalnym” – jak mówią – okresem. Skąd takie zjawisko i co oznacza? Na początek warto uświadomić sobie cenną prawdę – nie każde krwawienie z pochwy jest równoznaczne z okresem!
Jak się okazuje, krwawienia czy plamienia o różnym charakterze i obfitości przytrafiają się niemałej części kobiet, nawet tych, które przygotowują się do macierzyństwa. Sęk w tym, że zazwyczaj trudno je pomylić z „regularnym” okresem nawet, jeśli pojawiają się w jego ścisłym terminie bądź okolicach. Co sygnalizują i jak nie pomylić ich z miesiączką?
Odpowiedź jest prosta – jeśli jesteś pewna, że zostaniesz mamusią (potwierdziły to testy ciążowe, a najlepiej sam lekarz), możesz być pewna, że krwiste upławy z pochwy to nie miesiączka. A teraz słów kilka o możliwych przyczynach nietypowych krwawień.
Plamienie implantacyjne
Z jego rozpoznaniem z pewnością nie będą miały problemów panie, starające się o dziecko. To dla nich bowiem pierwszy potencjalny sygnał ciąży! Występuje kilka dni po owulacji (od 6 do 12 dnia), a jego przyczyną jest implantacja zarodka – proces zagnieżdżania się zapłodnionego jaja w błonie śluzowej macicy, który ma miejsce około 5 do 7 dni po zapłodnieniu. Występuje z uwagi na znaczne przekrwienie błony śluzowej macicy. Zarodek, lokując się w niej, może natrafić na naczynko krwionośne i uszkodzić jego ścianę.
Nie jest to jednak objaw obowiązkowy i właśnie dlatego krwawienie w czasie ciąży budzi wątpliwości i bywa mylone z rozpoczynającą się miesiączką. Warto jednak zauważyć, że plamienie to – jak sama nazwa wskazuje – jest niewielkie (z reguły to jedynie mała plamka na bieliźnie lub zabarwiony śluz!) Co więcej, barwa plamienia także nie różni się od koloru krwi miesiączkowej – zazwyczaj jest ono koloru bladoróżowego lub czerwonego (czasami też brązowego, ale wtedy może być sygnałem niedoboru progesteronu, a zbyt mała jego ilość zwiększa ryzyko poronienia). Plamieniu nie towarzyszy ból w podbrzuszu ani skrzepy krwi. Z uwagi na możliwość pomylenia go okresem (choć jak widzimy, jest to dość trudne…), można się także spotkać z terminem – miesiączka fałszywa.
Wczesne krwawienie ciążowe
W początkowym okresie ciąży, w terminach, kiedy zgodnie z cyklem powinna nastąpić miesiączka, może się pojawić lekkie krwawienie, zwane wczesnym krwawieniem ciążowym. Może mieć podobny charakter do krwawienia miesiączkowego, ale z pewnością nie jest identyczne, jak dotychczasowe menstruacje (obfitość, barwa). Jego powodem są zmiany hormonalne, zachodzące w ciele kobiety w związku z rozpoczynającą się ciążą.
Czasami taki objaw jest sygnałem dla przyszłej mamy, by nieco zwolniła tempa, bo jej tryb życia jest zbyt intensywny dla rozwijającego się w jej ciele nowego człowieka. Tego jednak, co dokładnie chce nam zasugerować organizm, nie powinnyśmy diagnozować samodzielnie – każde krwawienie z dróg rodnych w okresie ciąży wymaga konsultacji ze specjalistą.
Krwawienie podkosmówkowe
Z takim krwawieniem mamy do czynienia zazwyczaj w pierwszym trymestrze, w momencie, gdy pod kosmówką – zewnętrzną błoną płodową, powstają tzw. krwiaki podkosmówkowe. Są one wynikiem nagromadzenia się w tym miejscu lub między macicą, a samym łożyskiem krwi. Czasami zjawisku temu towarzyszy plamienie, ale nie zawsze ma ono miejsce. Wówczas obecność krwiaków diagnozowana jest podczas kontrolnego USG.
W większości przypadków, mimo krwiaków podkosmówkowych ciąża przebiega prawidłowo, ale ze względu na możliwość powikłań jest monitorowana do rozwiązania. Niewielkie, zazwyczaj nie stanowią zagrożenia i wchłaniają się do około 20 tygodnia ciąży, ale duże krwiaki – które nie ulegną wchłonięciu, wiążą się z ryzykiem poronienia i powikłań w dalszym przebiegu ciąży.
Krwawienie – sygnał problemów
Istnieją także sytuacje, kiedy krwawienie w czasie ciąży jest sygnałem, że dzieje się coś złego. Jednym z takich przypadków jest ciąża pozamaciczna (inaczej ekotopowa) – zagnieżdżenie się jaja poza obszarem macicy, np. w jajniku, jajowodzie, narządach jamy brzusznej lub szyjce macicy. W takim przypadku kobieta może obserwować lekkie, brunatne krwawienie, któremu towarzyszyć mogą nudności, wymioty, zawroty głowy lub zasłabnięcia, bóle w jamie brzusznej, okolicach barku, pod łopatkami, a także uczucie parcia na stolec. Wczesna diagnoza umożliwia podjęcie leczenia i uniknięcie groźnych powikłań. Jeśli w czasie ciąży pozamacicznej dojdzie do pęknięcia jajowodu, może wówczas dojść do obfitego krwotoku. Niestety, z uwagi na to, że w ciele kobiety istnieje tylko jedno miejsce, w którym rozwijać się może nowe życie, ciąża pozamaciczna nie pozwala na urodzenie zdrowego dziecka. Co więcej, stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia kobiety. Dlatego właśnie niezwykle istotne jest wczesne rozpoznanie ciąży ekotopowej oraz jej usunięcie.
Także łożysko przodujące może być powodem krwawienia z dróg rodnych. Zjawisko takie ma zwykle miejsce w drugiej połowie ciąży. Świadczą o nim właśnie bezbolesne krwawienia (krew barwy jasnoczerwonej) oraz rytmiczne skurcze macicy. Łożysko lokuje się w tylnej, przedniej lub bocznej ścianie macicy, a czasami także na jej dnie. Ważne jednak, by nie umiejscowiło się zbyt nisko, bo może to powodować przysłonięcie szyjki macicy. Pierwsze, zwykle skąpe krwawienie, pojawia się w okolicach 34. tygodnia ciąży, ale może się zdarzyć, że wystąpi już przed 30. tygodniem. Kolejne krwawienia są bardziej obfite. Na szczęście, dzięki przestrzeganiu zasad postępowania medycznego, ciężarnej zwykle nie grozi niebezpieczeństwo. Niestety, rozwój płodu jest wówczas bardziej narażony na różnego rodzaju powikłania.
Zaśniag groniasty
Następną możliwą przyczyną krwawienia w czasie ciąży jest tzw. zaśniad groniasty, który powstaje w wyniku nieprawidłowego zapłodnienia komórki jajowej, co charakteryzuje się nadmiernym rozrostem kosmków łożyskowych, a to -uniemożliwia komórce jajowej prawidłowy rozwój. Ujawnia się on do 5. miesiąca ciąży, kiedy to dochodzi do krwotoku oraz wydalania groniastych mas (brązowe krwawienia z fragmentami tkanki). W badaniu stwierdza się powiększenie macicy, a w jej jamie widoczne są torbielowate masy. Charakterystyczny jest także wysoki poziom beta hCG. Niestety, konieczne jest wówczas łyżeczkowanie macicy.
Nadżerka szyjki macicy
Krwawienie w czasie ciąży może być też sygnałem chorób szyjki macicy, jak np. nadżerka. Mimo, że schorzenie to może nie dawać żadnych objawów -zwłaszcza w sytuacji, gdy zmiana jest niewielka – często pojawiają się zielonkawe lub żółte upławy, ból w dolnej części pleców, bóle podbrzusza, a także międzymiesiączkowe plamienia. Do diagnozy potrzebne jest badanie cytologiczne lub/i badanie kolonoskopowe, co pozwala określić zaawansowanie schorzenia. Badanie to pozwala także wykluczyć zmiany nowotworowe, co powinno uspokoić pacjentkę, bo zwykła nadżerka nie wpływa na ciążę ani nie zagraża dziecku. Leczenie tego rodzaju problemów odkłada się zwykle na okres po porodzie.
Poronienie
Powodem krwawienia w czasie ciąży może być niestety poronienie. Wówczas towarzyszą mu silne, pulsujące bóle podbrzusza i dolnego odcinka kręgosłupa oraz skurcze macicy. Jeżeli rzeczywiście dojdzie do poronienia, w krwi można zaobserwować masę embrionalną. Z kolei wydzielina w kolorze brązowym oznaczać może poronienie niedokonane – w takim przypadku masa nie zostanie wydalona.
Podsumowując, miesiączka w czasie ciąży nie jest możliwa, ale krwawienie – jak najbardziej. Nie zawsze jest ono groźne, ale zawsze – dla pewności – należy zgłosić taką sytuację lekarzowi, który ustali przyczynę krwawienia i ewentualnie – podejmie właściwe kroki.