Oksytocyna – hormon miłości

O oksytocynie – jednym z ważniejszych hormonów, wydzielanych przez przysadkę mózgową – wiemy niewiele: ot, że istnieje i ma na nas pozytywny wpływ. Tymczasem ten hormon miłości pełni ogromną rolę nie tylko w codziennym życiu (szczególnie emocjonalnym i seksualnym), ale i w stanie błogosławionym: wspomaga zapłodnienie, ciążę i poród, a po urodzeniu dziecka sprzyja powrotowi do formy i nawiązywaniu więzi z dzieckiem. W jaki sposób działa oksytocyna?

Oksytocyna – hormon od silnych emocji

Nie bez przyczyny drugie imię oksytocyny to hormon miłości. Odgrywa ona znaczącą rolę w naszym układzie limbicznym, będąc odpowiedzialną za tak przyjemne i korzystne dla nas emocje, jak:

empatia,
ufność,
poczucia przywiązania i bliskości.

Te ostatnie cechy są szczególnie istotne, kiedy w grę wchodzi połączenie fizyczne – podczas aktu miłosnego w łóżku, prócz podniecenia, znajduje się także inny gość – oksytocyna. To ona (wraz ze sprzyjającymi jej estrogenami) sprawia, że kobieta po stosunku potrzebuje czułości, a mężczyzna (u którego dochodzi do „spięcia” między oksytocyną a silną dawką testosteronu)… snu. A przede wszystkim bez hormonu miłości nie byłoby orgazmu.

Oksytocyna jest hormonem wytwarzanym w podwzgórzu; wędruje do krwi z przysadki mózgowej, która odbiera sygnał od receptorów narządów ciała, które są w danym momencie stymulowane. Nikogo już teraz chyba nie zdziwi fakt, że są to miejsca szczególne – brodawki sutkowe, szyjka macicy i pochwa. Rola oksytocyny nie kończy się jednak na udanym seksie. Skurcze mięśni macicy, które wywołuje, wspomagają proces zapłodnienia – hormon pomaga nasieniu mężczyzny przedostać się do jajowodów kobiety.

Oksytocyna w ciąży

Jak niejednokrotnie mogli przekonać się partnerzy i bliscy kobiet w ciąży, w tym szczególnym stanie przyszłymi mamami rządzą tajemnicze siły. Wśród kobiecych hormonów, bo o nich mowa, znajduje się także oksytocyna. Oksytocyna – działanie w ciąży do głosu dochodzi właściwie dopiero w II trymestrze, powodując:

polepszenie nastroju,
częste stany euforii prowadzące do syndromu wicia gniazda,
a także chęć na seks i, co więcej, pełne zadowolenie z niego.

Oksytocyna, ku radości będących na półmetku ciąży kobiet, nie znika. Wręcz przeciwnie – jej poziom nasila się, by skumulować się w tym najważniejszym dniu – podczas porodu.

Hormon miłości – pomaga w porodzie

Podczas porodu to oksytocyna powoduje skurcze mięśni macicy. Ponieważ szyjka macicy jest na tym etapie porodu dobrze rozciągnięta, oksytocyna wydziela się często i w dużych ilościach. ‚

Dlaczego więc poród nie trwa zaledwie kilka minut?

Wszystko przez enzym, którego zadaniem jest rozkładanie oksytocyny. Oksytocynaza mechanicznie hamuje działanie oksytocyny, czego efektem są regularnie pojawiające się skurcze – jeden z najważniejszych zwiastunów rychłego rozwiązania.

Poród nie zawsze odbywa się w przewidzianym przez lekarza prowadzącego terminie. Kiedy po wyczerpaniu domowych sposobów na wywołanie rozwiązania, przyszła mama wciąż niecierpliwi się w oczekiwaniu na dziecko, lekarze decydują się na poród indukowany. Podczas niego do krwi matki podawana jest specjalna substancja o dużym stężeniu. To, oczywiście, oksytocyna, która wywołuje silniejsze niż zwykle skurcze macicy, dzięki czemu poród przebiega szybciej i sprawniej.

Ile trwa poród wywołany oksytocyna?

Niektóre kobiety reagują na oksytocynę szybciej i silniej, co prowadzi do szybszego postępu porodu, podczas gdy u innych proces może być wolniejszy i wymagać dłuższego podawania leku. Po rozpoczęciu skurczów wywołanych oksytocyną, faza aktywna porodu (czyli od momentu, gdy szyjka macicy jest rozwarta na 4-6 cm do pełnego rozwarcia) może trwać od 4 do 8 godzin, choć czas ten może być krótszy lub dłuższy w zależności od indywidualnych okoliczności.

Podczas porodu to oksytocyna powoduje skurcze mięśni macicy. Dlatego – gdy naturalne rozwiązanie się opóźnia – podawana jest matce dożylnie, dzięki czemu poród przychodzi szybciej.

Oksytocyna mlekiem płynąca

Szczęśliwe rozwiązanie i powrót po porodzie do domu nie oznacza jednak rozstania z oksytocyną.

Istotną rolę pełni bowiem oksytocyna także podczas połogu. Dzięki jej działaniu macica obkurcza się, co sprawia, że z dnia na dzień maleje ilość odchodów połogowych, a rodząca niedawno kobieta powoli wraca do formy.

A i to jeszcze nie wszystko. Skoro receptory wysyłające sygnały do mózgu wydobywają się m.in. podczas stymulacji brodawek sutkowych, nietrudno domyśleć się, że karmienie piersią to nowa przygoda z oksytocyną. Hormon wpływa na pracę układu nabłonkowo-mięśniowego w piersi, dzięki czemu kanaliki mlekowe kurczą się i przesuwają mleczny pokarm w kierunku brodawek.

Hormon miłości nie tylko więc wspomaga laktację, ale i uprzyjemnia świeżo upieczonej mamie ten nowy dla niej obowiązek. Tutaj także drugie imię oksytocyny nabiera nowego znaczenia. Hormon miłości pomaga bowiem mamie nawiązać bliską więź z dzieckiem, odpowiada za przypływy gorących uczuć przywiązania, czułości i matczynej troski.

—–

Oksytocyna pełni więc wiele ważnych funkcji nie tylko podczas ciąży i czasu okołoporodowego, ale i w codziennym życiu. Warto zapamiętać jej działanie, by w odpowiednim czasie wiedzieć, co dzieje się z naszym organizmem.

Dowiedz się także: