Opryszczka w ciąży - co na opryszczkę w ciąży?

„O nie! Znów ta opryszczka w ciąży!” – pojawienie się opryszczki, zwanej potocznie „zimnem”, to dla wielu kobiet (i nie tylko!) niemalże dramat. Opryszczka w ciąży może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia, a lekceważenie choroby może być przyczyną groźnych powikłań. Wszystko w temacie: wirus opryszczki w ciąży.

Opryszczka w ciąży – czym jest opryszczka?

Opryszczka to jedna z najczęściej występujących zakaźnych chorób wirusowych. Wywołuje ją tzw. Herpes simplex – wirus, którego nosicielem jest większość ludzi (według badań dotyczy aż 80% populacji, z których choruje jedynie połowa). Przebywa on w komórkach nerwowych, przez większość czasu w postaci uśpionej. Budzi się pod wpływem takich czynników jak:

silny stres;
przemęczenie;
promieniowanie słoneczne;
silny, zimny wiatr;
gorączka;
przeziębienie;
osłabienie.

Nawet mimo ustąpienia choroby, wirus ten pozostaje w organizmie na całe życie i uaktywnia się w późniejszym okresie. Nie ma jednak zasady, mówiącej że ten, kto chorował na opryszczkę, musi ją przebyć ponownie. U niektórych osób wirus wraca nawet kilka razy do roku, ale inni chorują naprawdę sporadycznie – czasami tylko dwu lub trzykrotnie. Zasada działania wirusa jest prosta – produkuje on białka, które zaburzają właściwe funkcjonowanie układu odpornościowego, co jest szczególnie niebezpieczne dla kobiet w ciąży!

Wirus opryszczki w ciąży – rodzaje opryszczki

Opryszczka w ciąży może budzić niepokój przyszłych mam, zwłaszcza ze względu na ryzyko związane z przeniesieniem infekcji na dziecko. Istnieją dwa główne typy wirusa opryszczki, które mogą wpływać na zdrowie matki i dziecka: wirus opryszczki pospolitej typu 1 (HSV-1) oraz typu 2 (HSV-2). Czy się różnią?

HSV -1 – opryszczka wargowa

Najbardziej znaną odmianą opryszczki jest tzw. opryszczka wargowa, wywoływana przez wirus opryszczki w ciąży HSV-1. Mimo utartej nazwy (opryszczka wargowa), zmiany skórne mogą wystąpić także w okolicach nosa i oczu.

Pierwsze symptomy opryszczki wargowej to swędzenie, pieczenie lub kłucie, które uaktywnia się w miejscu, gdzie zaatakował wirus.
Kolejnym objawem jest pojawienie się pęcherzyka, a niekiedy wielu mniejszych pęcherzyków, które wypełnione są treścią surowiczą.
Pęcherzyki te z czasem pękają, a na ich miejscu tworzą się bolesne ranki – to najbardziej niebezpieczny etap choroby, ponieważ w tym czasie uwalnia się pełen wirusów płyn surowiczy i wzrasta znacznie możliwość zarażenia innych osób. Należy więc dokładnie myć ręce po każdym nieświadomym dotknięciu zawirusowanego miejsca (oraz unikać bezwzględnie celowego dotykania!).
Ostatnim etapem choroby jest powstanie strupków, które z czasem odpadają. Należy pamiętać o tym, aby nie drapać zakażonych miejsc, gdyż może to doprowadzić do wtórnej infekcji bakteryjnej, a tę należy już leczyć antybiotykami.

Co na opryszczkę w ciąży? Leczenie opryszczki w ciąży polega na stosowaniu kremów przeznaczonych dla kobiet w ciąży. Pęcherzyki można wysuszyć, a tym samym skrócić okres gojenia, poprzez stosowanie maści zawierających tlenek cynku. Jeżeli choroba uporczywie wraca, lekarz może przepisać specjalne preparaty stosowane doustnie.

Bardzo niebezpieczne jest przeniesienie wirusa w okolice oczu. Jeżeli dostanie się on do środka, może spowodować zainfekowanie rogówki oraz spojówki, a to w najgorszym wypadku może doprowadzić do uszkodzenia wzroku.

Możemy zmniejszyć częstotliwość uaktywniania się wirusa poprzez wzmocnienie ogólnej odporności organizmu. Pomoże w tym przyjmowanie witamin (zwłaszcza witaminy C) oraz preparatów cynku. W walce z nawracającą opryszczką mogą pomóc także niektóre produkty spożywcze, takie jak: mleko, ryby czy nasiona roślin strączkowych.

HSV -2 – opryszczka narządów płciowych

O ile zakażenie wirusem HSV-1 ma miejsce najczęściej we wczesnym dzieciństwie (drogą kropelkową lub poprzez kontakt z zakażonymi osobami albo przedmiotami), do zakażenia HSV-2 dochodzi prawie wyłączne drogą płciową. Objawy tego rodzaju opryszczki polegają analogicznie na pojawieniu się jednego lub kliku pęcherzyków wokół narządów płciowych lub odbytnicy. Pęcherzyki z czasem pękają, pozostawiając bolesne owrzodzenia.

U kobiet owrzodzenia mogą ponadto powstawać w pochwie, szyjce macicy i cewce moczowej. Pierwszemu atakowi choroby może towarzyszyć:

gorączka;
silny ból podczas oddawaniu moczu;
a ponadto powiększenie węzłów chłonnych i ogólne rozbicie.

Dolegliwości te ustępują bez leczenia, zwykle po okresie około dwóch tygodni. Bardzo często opryszczka przebiega jednak bezobjawowo lub też chory obserwuje jedynie minimalne oznaki infekcji. Z tego też względu większość zakażonych nie uświadamia sobie faktu, że jest nosicielem wirusa.

Jeżeli jednak objawy te są zauważalne, opryszczka może pojawiać się bardziej regularnie i częściej niż opryszczka wargowa – nawet 4 lub 5 razy w ciągu roku (z upływem lat częstotliwość ta się zmniejsza). HSV-2 występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn, co może być spowodowane faktem, że możliwość przekazania choroby od mężczyzny do kobiety jest większa niż w przeciwnym kierunku.

Ponadto istnieje także prawdopodobieństwo, że kobieta przekaże wirusa opryszczki swojemu dziecku w trakcie porodu. Tego rodzaju przypadki nie występują jednak często. Niestety nie istnieje lekarstwo powodujące całkowite usunięcie z organizmu wirusa, ale leki przeciwwirusowe (zawierające acyclovir, famcyclovir lub valacyclovir) przyczyniają się do skrócenia okresu występowania wyprysków. Ponadto pomagają w zmniejszeniu ryzyka nawrotu infekcji, a także ryzyka przekazania wirusa partnerowi.

Opryszczka w ciąży – dlaczego jest groźna?

Opryszczka typu pierwszego nie jest groźna dla kobiet w ciąży, oczywiście pod warunkiem, że wirus nie zostanie przeniesiony na narządy płciowe. Jeżeli jednak dojdzie do zakażenia w pierwszych sześciu miesiącach ciąży, występuje ryzyko niewłaściwego rozwoju płodu, a w skrajnych przypadkach – także poronienia. Jeżeli dojdzie do tego w ostatnich trzech miesiącach – wzrasta znacznie ryzyko porodu przedwczesnego.

Jeżeli więc ciężarna kobieta w przeszłości zmagała się z opryszczką w ciąży, powinna poinformować o tym lekarza. Jej przeciwciała będą chroniły płód podczas ciąży, ale wirus może uaktywnić się przed samym porodem, a to zwiększa potencjalną możliwość zarażenia noworodka w momencie przechodzenia przez kanał rodny mamy. Tego rodzaju infekcja mogłaby stać się przyczyną bardzo niebezpiecznych zmian w centralnym układzie nerwowym dziecka.

Układ odpornościowy malca jest jeszcze na tyle słaby, że nie poradzi sobie z atakiem wirusa. Możliwymi konsekwencjami kontaktu malucha z infekcją są także:

zakażenia skóry, jamy ustnej, płuc;
zapalenie opon mózgowych;
zapalenie rogówki oka.

Ponadto wirus opryszczki w ciąży może dostać się do krwi dziecka, a stamtąd dotrzeć do mózgu.

Opryszczka w ciąży – jak leczyć?

Opryszczka w ciąży – co stosować w takiej sytuacji? Lekarz prowadzący ciążę podejmie więc decyzję co do formy porodu (często wskazane jest przeprowadzenie cesarskiego cięcia), albo zaleci profilaktyczne leczenie przeciwwirusowe (już od 36. tygodnia ciąży). Opisane powyżej konsekwencje zarażenia płodu opryszczką, powinny skłonić przyszłą mamę do tego, aby poinformować lekarza o przebytej (nawet dawno!) chorobie.

Leczenie profilaktycznie nie zaszkodzi dziecku, a ponadto wydatnie zmniejszy ryzyko nawrotu choroby.

Dowiedz się także: