Każda kobieta chorująca na padaczkę i planująca zajście w ciążę powinna skonsultować się zarówno z neurologiem, jak i położnikiem. Obaj powinni podjąć decyzję dotyczącą leczenia epilepsji w ciąży.
Padaczka nie jest przeciwwskazaniem do zajścia w ciążę. Kobiety cierpiące na padaczkę mogą rodzić zdrowe dzieci, ale w ich przypadku ciążę trzeba dobrze zaplanować. Chorujące kobiety powinny swoje plany skonsultować z położnikiem i neurologiem. Ich opieka jest bezwzględnie wskazana w okresie ciąży. Współpraca matki z zespołem lekarskim zapewnia minimalizację ryzyka powikłań w okresie ciąży oraz komplikacji zdrowotnych u noworodka.
Przestrzeganie poleceń lekarskich, zmniejszenie dawek przyjmowanych leków oraz skuteczne zapobieganie napadom epilepsji w zasadzie eliminują wszelkie ryzyko powikłań związanych z przebiegiem ciąży u pacjentki chorej na padaczkę. Kobiety z tymi dolegliwościami nie powinny absolutnie rezygnować z macierzyństwa.
Padaczka należy do grupy chorób, które mają wpływ na przebieg ciąży. Nie jest ona wywoływana poczęciem, dlatego kobiety, które nie miały przed ciążą napadu epilepsji, nie powinny obawiać się, że wystąpi on w niej po raz pierwszy. Pośród wszystkich dolegliwości neurologicznych epilepsja, choroba o złożonym podłożu, ma największe znaczenie dla przebiegu ciąży.
Najczęściej zadawane pytania
- Czy w okresie ciąży ilość napadów padaczkowych się zwiększa?
Jest to bardzo często zadawane przez chore na padaczkę pytanie. Większość badań prowadzonych w akademickich ośrodkach w Stanach Zjednoczonych stwierdza, że u połowy kobiet nie dochodzi do częstszych napadów. Jednak u 1/3 chorujących ciąża jest przyczyną nasilonych napadów epilepsji.
- Jaki jest wpływ padaczki na ciążę?
Wpływ epilepsji na ciążę nie jest oceniany jednoznacznie. U zdecydowanej większości mam dziecko rodzi się zdrowe i prawidłowo rozwija. Niektóre doniesienia wskazują, że u kobiet z padaczką rozwiązanie ciąży częściej przeprowadzane jest operacyjne. W bardzo nielicznych przypadkach mogą wystąpić wady wrodzone u dzieci oraz zmiany nowotworowe. Jest to spowodowane nie tyle chorobą podstawową, co niekorzystnym działaniem leków przeciwdrgawkowych.
- Leczenie epilepsji w ciąży
Każda kobieta chorująca na padaczkę i planująca zajście w ciążę powinna skonsultować się zarówno z neurologiem, jak i położnikiem. Obaj powinni podjąć decyzję dotyczącą leczenia epilepsji w ciąży. Rozważenia wymaga możliwość ewentualnego odstawienia leków przeciwdrgawkowych na okres dziewięciu miesięcy ciąży u kobiet z rzadkimi napadami i łagodną postacią choroby. Jeżeli jednak ryzyko napadu jest wysokie należy pamiętać, że w pierwszym trymestrze ciąży większe szkody dla płodu może przynieść niekontrolowany napad padaczki, niż regularne przyjmowanie leków.
- Jakie stosować leki?
Obecnie mamy bardzo szeroką gamę leków podawanych chorym z nawracającymi napadami epilepsji. Wśród nich są między innymi takie substancje jak:
• hydantoina,
• fenobarbital,
• kwas walproinowy,
• karbamazepina.
Na podstawie badań stwierdzono, że najmniej niebezpieczną dla płodu substancją jest karbamazepina i to ona jest najczęściej wykorzystywana w leczeniu padaczki u ciężarnych.
- Jak kontrolować leczenie w ciąży?
Ponieważ w pierwszym okresie ciąży dość często zdarzają się wymioty, może dochodzić do zwrócenia przyjętego leku i zmniejszenia jego dawki we krwi. Wskazane jest zatem kontrolowanie stężenia leku w surowicy raz w miesiącu i odpowiednie modyfikowanie dawki.
- Na co zwrócić uwagę u noworodka?
Ponieważ przyjmowane w ciąży substancje mogą wpływać na stan zdrowia noworodka, wskazana jest ocena stężenia leków we krwi dziecka oraz zwrócenie uwagi na możliwość wystąpienia zaburzeń krzepnięcia krwi uwarunkowanych niedoborem witaminy K. Inne dolegliwości występują sporadycznie i raczej nie wymagają dodatkowej, specjalistycznej diagnostyki.
- Karmić piersią czy butelką?
Substancje zawarte w środkach farmakologicznych wykorzystywanych w leczeniu padaczki przechodzą do mleka matki i są przekazywane karmionemu dziecku. Nie występują doniesienia świadczące o przewadze sztucznego karmienia nad naturalnym. Należy jednak kontrolować stężenie leku we krwi dziecka i na tej podstawie korygować dawki podawane matce.
Autor: lek. med. Witold Kłosiński