Wiele kobiet myśli, że z chwilą narodzin kończy się ciążą i wszelkie jej konsekwencje. Trudno jednak zamknąć temat ciąży na oddziale położniczym, czy sali porodowej.
Wiele Pań, które chcą zadbać o swój wygląd i ciało, musi przywiązać szczególna uwagę i troskliwie zająć się nimi w trakcie następujących po porodzie sześciu tygodni połogu.
Pierwsze dni po urodzeniu dziecka
Okres pierwszych dni po połogu jest równie ważny dla mamy, jak okres ciąży. Nie można go zaniedbać, ani przejść nad nim do porządku dziennego. Kobieta jeszcze przez półtora miesiąca wymaga szczególnej opieki oraz pielęgnacji. Okres ten wykorzystywany jest do kontroli zwijania się macicy, kontroli opróżniania pęcherza moczowego i pracy jelit, zastosowania profilaktyki zakażeń, ale przede wszystkim – poinstruowania, co do zasad prawidłowego karmienia piersią.
Na porodówkach dokłada się starań, aby kobiecie, która rodziła siłami natury, ułatwić powrót do sprawności jeszcze tej samej doby. Dzięki temu ma ona możliwość zadbania o higienę jeszcze na oddziale położniczym. Jest to bardzo ważne i nie wolno tego zaniedbywać, nawet jeśli kobiecie brakuje sił po porodzie. Od właściwej pielęgnacji zależy, jak szybko zagoją się rany i jak szybko wróci ona do pełnej sprawności. Im szybciej – tym lepiej, bowiem czekają ją teraz nowe obowiązki przy maleństwie.
Jak należy dbać o higienę miejsc intymnych tuż po porodzie?
Krocze i narządy płciowe zewnętrzne przemywa się trzy do czterech razy dziennie płynami do higieny intymnej lub preparatami rumianku i kory dębu. Na ogół na oddziałach porodowych znajduje się bidet bardzo ułatwiający zadbanie o higienę w pierwszych dniach po porodzie.
Jeżeli kobieta miała nacięte krocze, również szew można przemyć płynami dezynfekującymi lub rumiankiem. W przypadku dolegliwości bólowych, można zastosować maści zawierające środki przeciwbólowe oraz paracetamol. Niektórym mamom bardzo pomagają nasiadówki. Odradza się stosowanie leków zawierających aspirynę. Nadużywanie ich może doprowadzić do rozrzedzenia krwi i w konsekwencji – gorszego gojenia się ran.
Bardzo ważną kwestią jest zadbanie o regularne opróżnianie pęcherza moczowego oraz jelit. Ponieważ po porodzie położnica odczuwa zdecydowaną ulgę w parciu na pęcherz (w ostatnim trymestrze częste wizyty w toalecie są dokuczliwe), powinna zadbać o regularne oddawanie moczu. Zapobiega to jego zaleganiu w pęcherzu moczowym oraz ewentualnym powikłaniom w postaci infekcji dróg moczowo-płciowych.
Raczej unika się cewnikowania kobiet po porodzie. Są to bardzo rzadkie przypadki wynikające z dużego zalegania moczu. Należy się raczej cewnikowania wystrzegać gdyż również ono może doprowadzić do zapalenia pęcherza moczowego i cewki moczowej.
Czasem konieczne jest pobudzenie jelit i ich opróżnienie – w tym celu podaje się doustne środki przeczyszczające (np. Alax) lub (w drugim-trzecim dniu) doodbytniczo czopki pomagające w wypróżnieniu. Często stosuje się „babcine sposoby”, takie jak: masaż brzucha, ciepłe okłady oraz ciepłe napoje.
Jakie czynności pielęgnacyjne powinno się przeprowadzać w połogu?
W okresie połogu należy pamiętać o:
- Jak najszybszym powrocie do sprawności kobiety, najlepiej w tym samym dniu, co poród. Zdarzają się sytuacje, w których kobiety są „uruchamiane” jeszcze na sali porodowej. Dotyczy to tych mam, które maja problemy z naczyniami żylnymi (zapalenia żył) i żylakami.
- Gimnastyce w okresie połogu przywracającej elastyczność, sprawność i siłę takim partiom mięśni, jak: mięśnie brzucha, pośladków, kręgosłupa i miednicy.
- O kontroli tętna, ciśnienia i temperatury ciała dwukrotnie w ciągu dnia (przez pierwszy tydzień).
Spożywaniu pokarmów zawierających duże ilości białka (min. pół litra) oraz warzyw.
Odchody wydobywające się z macicy
Bardzo ważne w pierwszym okresie połogu jest kontrolowanie odchodów z macicy. Często to właśnie one kierują pacjentki do położnika z obawą, że coś jest nie w porządku. Wystarczy tylko zapoznać się z charakterem tych odchodów, aby wiedzieć czy ich wygląd i zapach są normalne. Jeśli coś wygląda nietypowo, trzeba udać się po poradę do położnika.
Skąd biorą się odchody?
Są to pozostałe po wydaleniu łożyska i błon płodowych fragmenty tkanek przytwierdzone do macicy. Pod wpływem enzymów zostają one rozłożone, rozpuszczone i w płynnej lub półpłynnej postaci wydalone na zewnątrz.
Co wchodzi w ich skład?
W skład odchodów wchodzą:
- Zmienione martwiczo i enzymatycznie fragmenty tkanek pozostałych po wydaleniu popłodu (czyli błon płodowych i łożyska);
- Drobne skrzeplinki odrywające się od powierzchni macicy (są to jak gdyby małe strupy pokrywające ranną powierzchnię macicy i samoczynnie odpadające);
- Leukocyty i makrofagi (komórki niezbędne w procesie gojenia i zapobiegania infekcjom);
- Niewielkie ilość surowicy, chłonki lub krwi
Odchylania od normy
Odchylenia od podanych niżej reguł są, niestety, dość częste. Nawet u zdrowych mam można zaobserwować mniej lub bardziej krwiste odchody po około dziesięciu dniach od porodu. Odchody maja na ogół mdły, nieprzyjemny zapach. Ponieważ występuje w nich duża liczba bakterii (gronkowce, paciorkowce, pałeczki okrężnicy i inne bakterie ropotwórcze), są one materiałem zakaźnym. Bakterie mogą pojawić się w odchodach w drugim lub trzecim dniu po porodzie.