Pigułka „po” – obalamy mity

Pigułka po, znana również jako tabletka antykoncepcyjna awaryjna lub pigułka antykoncepcyjna działająca po współżyciu, to forma antykoncepcji awaryjnej, która może być stosowana po niezabezpieczonym stosunku płciowym w celu zmniejszenia ryzyka niechcianej ciąży. Poniższe pytania to tylko garstka wątpliwości, z którymi zmagają się kobiety w zderzeniu z „awarią” podczas stosunku płciowego. Poniżej obalamy najpopularniejsze mity na temat pigułek dzień po. 

MIT 1: Pigułka „po” to tabletka wczesnoporonna

Stosowanie tabletek wczesnoporonnych uznawane jest przez polskie prawo za aborcję. Pigułka dzień po to nie tabletka wczesnoporonna. Pigułka po to środek antykoncepcyjny przeznaczony do stosowania w przypadku sytuacji awaryjnych. Jest wybierana przez kobiety, które z różnych przyczyn obawiają się, że mogło dojść do zapłodnienia. Dzieje się tak wówczas gdy zawiodą inne metody antykoncepcji, np. mechanicznej (pęknięta prezerwatywa) bądź hormonalnej („zapomniana” pigułka, niewłaściwie przyklejony plaster czy nieprawidłowo umieszczona wkładka domaciczna), ale to także wyjście dla kobiet, które stały się ofiarą gwałtu.

Jak działa tabletka dzień po? W I fazie cyklu, przed jajeczkowaniem, rozregulowuje cykl i hamuje dojrzewanie komórki jajowej. Podczas owulacji i tuż po niej środek ma za zadanie nie dopuścić do zapłodnienia – jest to możliwe przede wszystkim dzięki zagęszczeniu śluzu w obrębie macicy. Tabletka wczesnoporonna ma zaś na celu usunięcie zarodka na najwcześniejszym etapie zapłodnienia. W rzeczywistości żadna z tabletek awaryjnych nie przerwie istniejącej ciąży. Jeśli doszło już do implantacji zarodka, a ciąża będzie rozwijała się prawidłowo i płód nie będzie zagrożony.

MIT 2: Antykoncepcja po stosunku całkowicie likwiduje ryzyko ciąży

Zażycie pigułki „po” nie daje 100% gwarancji uniknięcia ciąży. Producenci tego typu środków antykoncepcyjnych oceniają ich skuteczność na 84 – 98 %. Im szybciej tabletka zostanie przyjęta, tym zawarte w niej substancje będą miały więcej czasu, by zadziałać, a tym samym wzrośnie jej skuteczność. Przyjęcie tabletki awaryjnej po wskazanym w ulotce czasie, nie zabezpiecza przed nieplanowaną ciążą.

MIT 3: Doraźna antykoncepcja nie ma skutków ubocznych

Tak jak każdy lek, tak i hormonalny środek antykoncepcyjny „po” może wywołać konkretne skutki uboczne. Najczęstszymi są:

• bóle głowy i piersi,
• nudności, wymioty,
• biegunka,
• apatia i uczucie zmęczenia.

Zdarza się, że po zażyciu tabletki występuje dodatkowe krwawienie bądź miesiączka opóźnia się.

Wystąpienie skutków ubocznych jest sprawą indywidualną, ale należy mieć je na uwadze podczas sięgania po pigułkę. Ważny jest także ogólny stan zdrowia kobiety – niektóre substancje hormonalne wchodzą w niekorzystne dla organizmu interakcje z innymi, przyjmowanymi lekami bądź mogą wywołać objawy „uśpionych”, dziedzicznych chorób. Nie mniej jednak wymienione wyżej skutki uboczne są mniej dotkliwe niż niechciana i nieplanowana ciąża!

MIT 4: Pigułkę „awaryjną” można stosować bez ograniczeń

Stosowanie antykoncepcji „po” zbyt często (kilkukrotnie podczas jednego cyklu) może wywołać działania niepożądane. Niezależnie od powodu, dla którego zaszła konieczność zastosowania antykoncepcji awaryjnej, trzeba pamiętać, że to jedynie doraźna metoda zapobiegania niechcianej ciąży i nie może być stosowana często ani traktowana jako regularna metoda antykoncepcyjna.

MIT 5: Lekarz ma obowiązek wypisać receptę na tabletkę „po”

Tabletki „dzień po” dostępne są wyłącznie na receptę. Warto zaznaczyć, że receptę może wystawić dowolny lekarz, nie tylko ginekolog, zatem w razie konieczności i braku terminów do ginekologa, wystarczy wizyta u lekarza pierwszego kontaktu. W Polsce lekarz może powołać się na tzw. klauzulę sumienia i odmówić wypisania recepty na tabletkę dzień po. Większość lekarzy przyznaje jednak, że taki „brak reakcji” przynosi negatywne skutki: pacjentka w końcu lek zdobędzie  – czy to zgłaszając się do innego lekarza, czy kupując środek w sieci.