Jak powinien wyglądać plan takich przygotowań? Co należy uregulować, nad czym warto popracować, a czego przypilnować?
Choć ciąż nieplanowanych i niespodziewanych jest wciąż wiele, coraz częściej pary decydują się na potomstwo świadomie. Kobiety zawczasu rozpoczynają przygotowania do ciąży – wykonują serię badań i doprowadzają do ładu swój organizm, chcąc zapewnić dziecku jak najlepsze warunku rozwoju.
Decyzja
Pierwszym krokiem w ramach przygotowań do ciąży powinna być decyzja obojga partnerów. Poprzedzona rozmową i roztropną oceną własnych predyspozycji i zewnętrznych warunków do wychowania dziecka i tworzenia pełnej rodziny musi opierać się na wzajemnym zaufaniu. Dziecko nie może być lekarstwem na problemy w relacji między partnerami.
Często kobieta lub mężczyzna nie są gotowi na przyjęcie nowej roli, pojawia się lęk przed nieznanym, prowadzący nawet do tokofobii, ale także wahania wynikające z charakteru pracy czy warunków życiowych. Dlatego dopiero ustalenie stanowisk pary i znalezienie wspólnego celu i pragnienia jest punktem wyjścia do podjęcia odpowiedniej decyzji. Świadome planowanie pozwala zabezpieczyć powiększającą się rodzinę nie tylko w aspekcie finansowym, ale i emocjonalnym. Wyczekiwane przez gotowych na kolejny etap związku dwojga ludzi dziecko cementuje go i sprawia, że rodzicielstwo ma szansę być aktem dojrzałości emocjonalnej.
Antykoncepcja
Kolejny etap przygotowań to, naturalnie, odstawienie środków antykoncepcyjnych, jeśli są stosowane. Lekarze zalecają, by zrezygnować z antykoncepcji ok. 3 miesiące przed rozpoczęciem starań, a czas ten wykorzystać na wykonanie odpowiednich badań, uzupełnienie witamin i kwasu foliowego.
To, jak szybko organizm kobiety przyzwyczai się do nowego, naturalnego (nie wspomaganego hormonami) stanu, zależy od jej indywidualnych predyspozycji – czasem już w pierwszym cyklu po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej cykl staje się regularny. Nie ma więc przeciwwskazań do rozpoczęcia starań wcześniej – jeśli zapłodnienie odbędzie się przed upływem tego czasu.
Zdrowie
Choroby i lekarstwa
Większość chorób przewlekłych nie jest przeszkodą do zajścia w ciążę, jednak każda z nich wymaga stałej i wyostrzonej kontroli lekarskiej w okresie przygotowań do podjęcia starań o dziecko. Jeżeli wyniki są w normie, należy ustalić, czy przyjęte dawki leków nie zaszkodzą dziecku zanim opieka lekarska przed ciążą zamieni się w kontrolę ciążową. Wprawdzie przyjmowanie jakichkolwiek lekarstw w ciąży jest odradzane (szczególnie w I, kluczowym dla rozwoju dziecka trymestrze), konieczne jest wyważenie dawki bezpiecznej dla niego i nie stwarzającej ryzyka pogorszenia stanu zdrowia matki. Podobnie w przypadku chorób genetycznych – już teraz warto zasięgnąć rady lekarza o planowanych badaniach płodu, by ustalić ewentualne obciążenie genetyczne dziecka. Wszelkimi badaniami i kontrolami w tym zakresie należy zająć się od 3 do 6 miesięcy przed rozpoczęciem starań.
Szczepienia
Kalendarz szczepień nie dotyczy jedynie małych dzieci. Ponieważ szczepienia w okresie ciąży dozwolone są tylko w nadzwyczajnych przypadkach, już pół roku przed planowaną ciążą należy sprawdzić, na jakie choroby zakaźne organizm jest już uodporniony (zarówno choroby przebyte jak i te, przeciw którym zastosowano szczepionki), a na które odporność jest mała bądź całkiem wygasła. Ponieważ jedną z najgroźniejszych dla ciężarnych jest różyczka, która może wywołać nawet poronienie lub wady rozwojowe u dziecka, to o niej należy w szczególności pamiętać. Warto też zaszczepić się przeciw żółtaczce typu B. Okres potrzebny na odzyskanie odporności po szczepieniu to ok. 3 miesiące – w tym czasie należy zabezpieczać się podczas stosunków.
Używki i nałogi
Wszelkie używki są zabronione w ciąży, ale już kilka miesięcy przed nią (im wcześniej organizm zacznie oczyszczać się z toksyn, tym lepiej) dobrze jest zacząć odzwyczajać się od nich. Dotyczy to zarówno kobiet, jak i mężczyzn – zawarte w papierosach czy alkoholu substancje chemiczne obniżają jakość komórek jajowych i nasienia, a w konsekwencji zmniejszają płodność.
Kondycja
Ciąża to nie lada wyzwanie dla organizmu i ciała kobiety. Dlatego warto już kilka miesięcy przed staraniami (nawet rok wcześniej, by przyzwyczaić się do wysiłku i nabrać wprawy w ćwiczeniach) zaplanować poprawę kondycji. Wszelka aktywność fizyczna jest mile widziana. Na uwagę zasługuje przede wszystkim kręgosłup, przed którym czeka spore zadanie udźwignięcia rosnącego brzucha. Poprawie kondycji i samopoczucia sprzyjają wszelkie zajęcia fitness, pilaste oraz jogging, pływanie, a nawet długie spacery.
Badania
Trzy miesiące przed ciążą przychodzi czas na wykonanie kompletu badań, których wyniki dają odpowiedź, czy można starać się o dziecko, bo organizm jest w pełni sił, czy też może trzeba zdrowie nieco podreperować. Oprócz nich warto odwiedzić też stomatologa, aby kłopoty z zębami nie uprzykrzyły ciąży. A także – wykonać odpowiednie szczepienia.
Dieta
Dieta przed ciążą ma ogromne znaczenie dla uregulowania organizmu i nabrania odpowiednich (zdrowych) nawyków żywieniowych, które podczas ciąży są często zakłócane przez niekontrolowane zachcianki. Dobrze jest już pół roku wcześniej zacząć jadać zdrowe i regularnie posiłki bogate we wszystkie potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizm substancje odżywcze, zrezygnować z diet, zaburzających gospodarkę hormonalną i systematycznie uzupełniać wszelkie niedobory witamin.