Z usług położnej środowiskowej można skorzystać w ciąży i po porodzie. Na czym dokładnie polega jej rola? Kiedy i w jaki sposób umówić się na wizytę?
Położna środowiskowa to inaczej Położna podstawowej opieki zdrowotnej. Jej zadania obejmują między innymi pewien zakres opieki nad kobietą przed porodem oraz doradztwo w kwestii pielęgnacji noworodka, kiedy ten pojawi się już na świecie. Jej usługi są refundowane przez NFZ. Na czym dokładnie polega jej rola? Kiedy i w jaki sposób umówić się na wizytę?
Kim jest położna środowiskowa?
Położna środowiskowa (inaczej – położna podstawowej opieki zdrowotnej, położna POZ) to osoba, która, najogólniej mówiąc, ma za zadanie zająć się kobietą pod koniec jej ciąży oraz po porodzie. Udziela rad w przychodni oraz podczas wizyt domowych, przy czym standardowo utarło się, że przed porodem kobieta udaje się do gabinetu, a po porodzie położna odwiedza ją w domu. Opieka położnej środowiskowej jest bezpłatna, refundowana przez NFZ i należna każdej kobiecie. Wchodzi w skład świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej.
Co ważne, jej opieka przysługuje każdej kobiecie ubezpieczonej przez NFZ przez cały okres jej życia! Zmienić położną środowiskową można w swojej przychodni maksymalnie dwa razy w roku.
Czym zajmuje się położna środowiskowa?
Zakres obowiązków i tematów, jakimi zajmuje się położna środowiskowa jest bardzo szeroki. Przed porodem należą do nich m.in.:
- doradztwo w kwestii odpowiedniego odżywiania i stylu życia w ciąży;
- doradztwo dotyczące wyboru szpitala do porodu;
- przygotowanie do porodu;
- udzielanie informacji dotyczących przebiegu ciąży;
- odpowiadanie na wszelkie pytania dotyczące przebiegu ciąży i porodu.
Po porodzie położna środowiskowa:
- doradzi w kwestii pielęgnacji noworodka;
- doradzi w kwestii laktacji;
- sprawdzi m.in. poprawność przewijania, kąpieli, układania dziecka do karmienia;
- oceni, czy noworodek prawidłowo się rozwija;
- poinformuje na temat szczepień;
- skontroluje przebieg połogu i doradzi w kwestii dolegliwości z nim związanych.
Wybór położnej środowiskowej – kwestie „techniczne”
Aby móc skorzystać z usług położnej środowiskowej pierwszym krokiem będzie złożenie deklaracji wyboru w placówce opieki zdrowotnej (mającej umowę z NFZ), w której wybrana położna pracuje. Co ważne, nie obowiązuje w tym przypadku rejonizacja. Wraz z wyborem położnej z danej placówki, jeśli jednocześnie nie jest ona „naszą” placówką, należy dodatkowo złożyć deklarację o wyborze lekarza rodzinnego. Oczywiście później można to zmienić – każdemu przysługuje bezpłatna zmiana lekarza rodzinnego trzy razy do roku.
Druki wyboru znajdują się tutaj – na stronie NFZ.
Jak wybrać położną?
Skoro już wiadomo, jak technicznie wygląda taki wybór, pozostaje druga kwestia – jak dokonać wyboru konkretnej położnej? Cóż, można poprosić o polecenie osób, które już korzystały z jej usług lub zdać się na opinie znalezione na grupach czy forach. Można wybrać też po prostu położną, która jest dostępna w naszej własnej placówce, w której przyjmuje wybrany przez nas lekarz rodzinny.
Skierowanie do położnej POZ i spotkania przed porodem
Skierowanie do położnej środowiskowej wydaje lekarz prowadzący ciążę. Powinien zrobić to między 21. a 26. tygodniem. Mając takie skierowanie na „przedporodowe” spotkanie z położną umawiamy się jak do lekarza, czyli przez placówkę, w której pracuje. W ten sposób umawiamy i pierwszą i każdą kolejną wizytę.
Ile wizyt przysługuje w okresie przedporodowym? Od 21. do 31. tygodnia ciąży – jedna wizyta tygodniowo, a od 31. tygodnia ciąży do rozwiązania – dwie wizyty w tygodniu. Te wizyty zwykle odbywają się w przychodzi, choć pandemia sprawiła, że można także odbyć je w ramach teleporady.
Wizyty położnej po porodzie
Wizyty położnej środowiskowej po porodzie, czyli tzw. wizyty patronażowe, są obowiązkowe (a przynajmniej – pierwsza, która powinna odbyć się do 48 godzin po wyjściu ze szpitala). Odmowa skutkuje zgłoszeniem przypadku do opieki społecznej, ponieważ może sugerować, iż w danej rodzinie dzieje się coś złego.
Każda kobieta ma prawo do minimum czterech wizyt, jednak przysługuje ich w sumie sześć (można poprosić o dwie dodatkowe). Położna POZ opiekuje się noworodkiem do ukończenia przez niego drugiego miesiąca życia oraz, oczywiście, kobietą w okresie połogu. Pierwsza wizyta po porodzie (szczególnie, jeśli to pierwsza wizyta w ogóle) jest zwykle umawiana przez samą położną, która kontaktuje się z kobietą po zarejestrowaniu noworodka w przychodni POZ.