Posocznica, czyli inaczej Sepsa, to słowo wywołujące często niemalże paniczny strach. Faktycznie, jest niezwykle groźna w szczególności dla małych dzieci, osób z obniżoną odpornością i ludzi starszych.
Posocznica nie jest chorobą, ale reakcją organizmu na atak bakterii lub wirusów, a co za tym idzie – nie można się nią zarazić. Jakie objawy towarzyszą posocznicy? Jak wygląda leczenie już po jej rozpoznaniu i co można zrobić, aby chronić swoje dziecko?
Posocznica, Sepsa, SIRS…
… to dokładnie to samo. Zespół Ogólnoustrojowej Reakcji Zapalnej (SIRS, ang. Systemic Inflammatory Response Syndrome) ma kilka nazw. Nie jest jednak chorobą, choć często błędnie jest za taką brany. To ogólna reakcja zapalna organizmu, której przyczyną jest zakażenie. Obejmuje cały organizm i jest niezwykle poważnym i często zagrażającym życiu schorzeniem. Można stwierdzić, że posocznica jest więc zespołem objawów zakażenia.
Sepsa wciąż ma przed lekarzami wiele tajemnic. Nie wiadomo do końca jak to możliwe, że w zdrowym organizmie w krótkim czasie jest w stanie rozwinąć się reakcja będąca zagrożeniem dla życia.
Przyczyny
Sepsą nie można się zarazić, natomiast można zarazić się bakteriami, wirusami czy grzybami, które doprowadzą do jej wystąpienia. Winne najczęściej są bakterie, m.in.: meningokoki, pneumokoki, gronkowce.
Objawy Sepsy
Jak rozpoznać, że to właśnie Sepsa? Co powinno zaniepokoić?
- Bardzo wysoka gorączka – powyżej 38°C lub temperatura ciała poniżej 36°C. Co ważne, wysoka temperatura nie daje się zbić lekami przeciwgorączkowymi.
- Maluch jest apatyczny, słabo reaguje na bodźce, dużo śpi.
- Światłowstręt.
- Brak apetytu.
- Dziecko płacze, jest marudne, zdenerwowane.
- Mogą także wystąpić nudności i wymioty.
- Czasem dochodzi do powstania tzw. wysypki krwotocznej – to małe, czerwone kropki pod skórą. Mogą zlewać się w większą plamę i nie znikają po naciśnięciu.
Warto pamiętać, że objawy posocznicy mogą być bardzo różne – występują w zależności od tego, która bakteria (lub wirus) jest odpowiedzialna za zakażenie. Pierwsze objawy, opisane wyżej, nie są także charakterystyczne co przysparza wielu problemów w diagnozowaniu i nierzadko spowalnia leczenie.
Kto jest najbardziej narażony?
Sepsa to spory problem głównie w szpitalach, przede wszystkim na oddziałach intensywnej terapii. Zakażenie inicjujące posocznicę może w takich wypadkach zacząć się w różnych narządach: zapalenie płuc, zapalenie trzustki, nerek – najczęściej są to infekcje występujące w jamie brzusznej. Poza pacjentami szpitali, najbardziej narażone są małe dzieci i młodzież, osoby z obniżoną odpornością oraz w podeszłym wieku. Czynnikiem ryzyka jest przebywanie w większych skupiskach ludzi – w przypadku maluchów w żłobkach czy przedszkolach.
Jak leczy się Sepsę?
Bardzo ważna jest jak najszybsza reakcja i natychmiastowe, po rozpoznaniu posocznicy, podanie antybiotyków oraz innych leków, które podtrzymają funkcje organizmu. Kluczowa jest szybkość działania – to ona często decyduje o powodzeniu leczenia. Osoba zakażona powinna już w kilka godzin po wystąpieniu objawów otrzymać odpowiednią pomoc. Bardzo istotne jest także ustalenie przyczyny zakażenia, które doprowadziło do posocznicy.
Zapobieganie
Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia Sepsy u dziecka można przede wszystkim:
- zaszczepić je przeciwko pewnym bakteriom, które wywołują posocznicę, przede wszystkim chodzi o pneumokoki i meningokoki,
- wzmacniać odporność malucha,
- nie stosować na własną rękę antybiotyków,
- nie bagatelizować i doleczać wszelkie stany zapalne i infekcje.
Sepsa w przedszkolu
Jeśli w przedszkolu czy żłobku u jednego z dzieci wystąpi Sepsa, należy profilaktycznie każdemu z maluchów mającemu kontakt z zakażonym podawać antybiotyk o szerokim spektrum działania. Placówka najczęściej zostaje także na pewien czas zamknięta, gdyż należy znaleźć źródło zakażenia tak, aby pozostałe dzieci nie były narażone przebywając tam.