Termin porodu tuż, tuż… Szpital wybrany. Torba z wyprawką spakowana. Wszystko tam jest – dokumenty, ubranka dla dziecka, pieluszki, szlafrok i kapcie. A czy pamiętasz o swoich prawach?
Spis treści
1.
Wybór szpitala
2.
Pytaj - to Twoje prawo
3.
Prawo do intymności
4.
Proś o pomoc
5.
Dobre rady, czyli o czym warto jeszcze pamiętać
6.
Jak będą wyglądać porody w Polsce - zależy też od Ciebie
Na lodówce wielkimi cyframi zapisany numer telefonu do lekarza, który ma odebrać poród. Kiedy więc przyjdzie TEN dzień, będziesz gotowa. Zadbałaś o wszelkie szczegóły, o niczym nie zapomniałaś. Czy na pewno?… Tuż przed porodem pamiętaj jeszcze o swoich PRAWACH!
„Masz prawo odmówić lewatywy. Jeśli nacinanie krocza nie jest uzasadnione, nie powinno być wykonywane. Płatny poród rodzinny jest niezgodny z prawem – powtarzałam wielokrotnie jak mantrę rady przeczytane w setkach książek i poradników. Tylko kiedy przychodzi dzień porodu, zwijasz się z bólu, boisz się, że nie dasz rady i marzysz tylko o tym, że było już po – to nagle zapominasz o swoich prawach. A w szpitalu czekają na Ciebie rutyna i nawyki sprzed dwudziestu lat… Rada dla każdej przyszłej mamy – przyj i pamiętaj o swoich prawach!” – mówi Natalia, mama półtorarocznej Antosi.
Wybór szpitala
Masz prawo wyboru dowolnej placówki w Polsce. Nie musisz tego wcześniej zgłaszać. Kiedy zacznie się poród, możesz więc pojechać do szpitala, który wcześniej wybrałaś lub po prostu do najbliższej placówki. Każdy szpital ma obowiązek przyjąć rodzącą. Może się zdarzyć tak, że akurat w danym dniu będzie brakować miejsc na porodówce. Zostaniesz wtedy odesłana lub przewieziona do innego szpitala, który będzie dysponował wolnymi łóżkami.
Pytaj – to Twoje prawo
Nawet jeszcze przed porodem warto zapytać w szpitalu, czy jest możliwość porodu w osobnej sali, jak duże są sale, na których leżą kobiety po porodzie, jakimi udogodnieniami dysponuje szpital (piłki, wanna), czy można dostać znieczulenie zewnątrzoponowe i czy jest ono płatne, czy dziecko cały czas przebywa z matką, czy najbliższa rodzina może odwiedzać mamę i maleństwo o każdej porze dnia. Dobrze jest poruszyć te kwestie jeszcze przed porodem. Odpowiedzi na te pytania mogą bowiem mieć decydujący wpływ na wybór szpitala, w którym przyjdzie na świat Twoje dziecko.
Po porodzie też pytaj. Prawo do informacji to jeden z podstawowych przywilejów każdego pacjenta. To właśnie na podstawie udzielonych Ci przez personel medyczny informacji możesz zgodzić się lub odmówić poddania się określonym czynnościom. Jednocześnie wszystkie informacje dotyczące Ciebie i dziecka są chronione tajemnicą lekarską, a personel medyczny zobowiązany jest do zachowania dyskrecji.
W szpitalu masz prawo do:
- swobodnego poruszania się w pierwszej fazie porodu,
- wyboru pozycji w jakiej najłatwiej ci się prze,
- obecności w czasie porodu ojca dziecka lub innej bliskiej Ci osoby,
- odosobnienia np. osłonięcia twojego łóżka parawanem.
Możesz nie zgodzić się na:
Niektóre zabiegi ciągle są rutynowo przeprowadzane w szpitalach. Należy do nich: lewatywa i golenie łona. Według opinii Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zabiegi te nie mają medycznego uzasadnienia i nie muszą być wykonywane przed porodem. Na lewatywę czy golenie krocza możesz więc się nie zgodzić. Żeby uniknąć tych nieprzyjemnych zabiegów możesz też sama przeprowadzić je w domu przed porodem (tabletki do wykonania jednorazowej lewatywy kupisz w aptece).
Masz prawo nie zgodzić się na cięcie krocza, znieczulenie, leżenie na łóżku porodowym w pierwszej fazie porodu i obecność osób postronnych np. studentów czy uczących się pielęgniarek i położnych. Oczywiście może zdarzyć się tak, że – ze względu na bezpieczeństwo oraz zdrowie Twoje i dziecka – lekarz nie uwzględni Twojego sprzeciwu. W takiej sytuacji powinien Ci jednak wytłumaczyć, dlaczego podejmuje taką decyzję.
Prawo do intymności
Poród to bardzo osobiste, intymne przeżycie. Wstyd kobiety rodzącej jest naturalnym uczuciem. Dlatego każda kobieta ma prawo do poszanowania tego wstydu, godnego porodu i poczucia bezpieczeństwa. W praktyce oznacza to odpowiednie, kulturalne traktowanie kobiety przez personel medyczny, szanowanie prywatności oraz niedopuszczanie do obecności przy porodzie osób trzecich.
–Rodziłam w szpitalu uniwersyteckim, bo wybranej przez nas placówce nie było miejsc. Kiedy położna stwierdziła, że zaczęło się, do pokoju wparowała piątka studentów. Okrążyli moje łóżko, otwarli zeszyty. A położna zaczęła im tłumaczyć, jakie mam rozwarcie. Powiedziałam, że nie życzę sobie ich obecności. Żadnej reakcji. Powtórzyłam, a właściwie wykrzyczałam, że mają natychmiast wyjść, a prywatność to moje święte prawo. Może i są kobiety, które w celach naukowych mogą się poświęcić i pozwalają studentom na obecność przy porodzie. Ale jeśli nie jest to dla Was komfortowa sytuacja, nikt nie może Was zmusić do obecności obcych ludzi przy porodzie – nawet w szpitalach akademii medycznych – radzi Karolina.
Proś o pomoc
Położne i pielęgniarki mają obowiązek pomóc Ci w opiece nad dzieckiem. Karmienie piersią, pierwsze przewijanie czy ubieranie to duże wyzwania – szczególnie dla kobiet debiutujących w roli mamy.
–Po porodzie byłam strasznie obolała. I nie wiedziałam nic o opiece nad dzieckiem – jak karmić, jak przewijać, jak kąpać, jak ubierać. I kiedy zostałam sama na sali w środku nocy z kilkugodzinnym maluchem, wpadłam w prawdziwą panikę. Pomogła mi kobieta, która kilka dni wcześniej urodziła swoje trzecie dziecko. Kiedy jednak okazało się, że mała nie umie ssać i poraniła mi piersi, ciągle płacze, a sobie nie radzę i nawet jeszcze nie jestem w stanie wstać z łóżka o własnych siłach – nacisnęłam guzik wzywający pielęgniarkę. Zajęła się mną, wszystko wyjaśniła i co chwilę zaglądała do nas. Nie bójmy się więc prosić o pomoc – niekiedy pielęgniarki po prostu nie wiedzą, że jej potrzebujemy – radzi na forum Andzia.
Dobre rady, czyli o czym warto jeszcze pamiętać
Pamiętaj – opłaty za poród rodzinny są niezgodne z prawem! Przy porodzie może towarzyszyć Ci dowolnie wybrana przez Ciebie bliska osoba – ojciec dziecka, Twoja mama, siostra czy też przyjaciółka. Gdy przebywasz w szpitalu przez całą dobę lub dłużej, masz prawo do dodatkowej opieki ze strony bliskiej Ci osoby. Warto o tym pamiętać – szczególnie gdy miałaś ciężki poród, cięcie cesarskie, dziecko urodziło się chore lub poroniłaś. Bliska osoba może towarzyszyć Ci zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy – nawet jeśli wewnętrzny regulamin szpitala mówi inaczej.
Jeśli Twoje prawa pacjentki zostały złamane, możesz złożyć skargę do rzecznika praw pacjenta, a także dochodzić zadośćuczynienia na drodze sądowej.
Jak będą wyglądać porody w Polsce – zależy też od Ciebie
Wiele polskich szpitali ciągle dalekich jest od ideału. W niektórych lewatywa czy golenie łona to nadal codzienność. Ale im częściej same będziemy znały swoje prawa i nie bały się głośno o nich mówić, tym bardziej personel medyczny będzie ich przestrzegał.