Refluks żołądkowo-przełykowy polega na nieprawidłowym cofaniu się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku.
Jest to dolegliwość powszechna wśród dzieci, a w przypadku niemowląt wraz z refluksem występuje ulewanie posiłku. Jak rozpoznać refluks, jak odróżnić go od ulewania i jak prawidłowo postępować w przypadku jego wystąpienia?
Kwasopijcy
Kwaśny smak w ustach towarzyszy zgadze, którą w określonych sytuacjach odczuwamy i my – dorośli. Dzieje się tak dlatego, ponieważ sok żołądkowy zawiera kwas solny oraz enzymy trawienne i wiele innych, niebezpiecznych dla przełyku składników.
Bądźmy jednak świadomi, że z refluksem – którego objawami są u nas zgaga a u dzieci ulewanie – nie ma żartów!
Początki zawsze są trudne
U niektórych maluchów posiłek cofa się do żołądka, u innych zalega w przełyku Przypadłość ta u dzieci jest najczęściej powodem niedojrzałości dolnego zwieracza przełyku albo mięśni części wpustowej żołądka, które przepuszczają pokarm do góry w czasie lub po jedzeniu. U niektórych maluchów posiłek cofa się do żołądka, u innych zalega w przełyku, niekiedy dostaje się nawet do ust – tylko po to, aby zostać z powrotem połkniętym. Gdy mięśnie wraz z wiekiem stają się dojrzalsze, objawy refluksu najczęściej samoistnie ustępują (między 2 a 8 miesiącem ulewa 50% niemowląt, podczas gdy między 10 a 12 miesiącem – już tylko 5%).
Subtelna różnica między cofaniem a ulewaniem
Ulewanie się to po prostu cofanie pokarmu do ust – i wyrzucanie go na wargi i buzię. Tuż po posiłku lub kilka godzin po nim może dojść do wylewania się częściowo strawionego pokarmu o nieprzyjemnym zapachu. Należy zaznaczyć, że trzeba rozgraniczyć samo cofnięcie się pokarmu do ust (regurgitacja), a ulewanie – ucieczkę pokarmu na zewnątrz.
Krucha konstrukcja dziecka
Konstrukcja ciała dziecka jest nie w pełni ukształtowana, a do tego jest niezwykle wrażliwa. Żołądek i dwunastnica nie działają w pełni tak, jak powinny – stąd zaleganie pokarmu w żołądku. Ulewaniu sprzyja nienaturalna pozycja dziecka, które spędza czas leżąc, co ułatwia powrót pokarmu do przełyku. Ulewanie może być efektem wielu przyczyn, jak chociażby zaburzeń pracy przewodu pokarmowego, uczulenia lub nietolerancji malca na konkretne pokarmy.
Ratunku! Refluks
Pamiętajmy! Bezpośrednio po karmieniu nośmy dziecko w pozycji pionowej – ułatwi to pożywieniu dotrzeć tam, gdzie powinno. Karmienie piersią to naturalne rozwiązanie wspomagające walkę z dolegliwością, łagodzące objawy oraz zmniejszające jej częstotliwość. Należy unikać długotrwałego pozostawiania dziecka na plecach. Lepiej, gdy spędza ono czas na boku, oczywiście nie ugniatając brzuszka. Dobrze, jeśli maluch leżąc ma głowę wyżej niż reszta ciała – idealna pozycja to 30 stopni nachylenia, co można uzyskać przez odpowiednie przygotowanie posłania. Dziecko nie powinno także jeść do dwu godzin przed snem.
Jeśli wszystkie powyższe metody zawodzą, mamy do czynienia z przypadkiem szczególnym. W szczególnych przypadkach – przedłużające się występowanie, wyjątkowo ostry przebieg, anemia, bezdechy, nawracające zapalenia oskrzeli, wymiotowanie z domieszką krwi lub żółci – należy skonsultować się z lekarzem.
Nie taki diabeł straszny
Refluks jest częsty w pierwszych miesiącach życia, ale z wiekiem ustępuje. Jeśli nie powoduje szczególnych zaburzeń rozwoju dziecka (anemia, brak przyrostu masy ciała) oraz nawracających zapaleń płuc, jego występowanie nie wymaga specjalistycznego leczenia. W skrajnych jednak przypadkach (zagrożenie życia, rozwoju, owrzodzenia przełyku) może być konieczne leczenie operacyjne. Na szczęście jest ono stosowane niezwykle rzadko.