W czasie ciąży może przytrafić się nieoczekiwana konieczność wykonania badania rentgenowskiego. Tylko czy można wykonywać go bezpiecznie w ciąży?
Dziewięć miesięcy trwania ciąży wiąże się z koniecznością wykonywania regularnie różnorakich badań. Mają one na celu zapewnienie bezpiecznego i zdrowego rozwoju malucha oraz kontrolę stanu zdrowia matki. W tym szczególnym czasie może przytrafić się także nieoczekiwana konieczność wykonania badania rentgenowskiego. Tylko czy można wykonywać go bezpiecznie w ciąży?
RTG
Jest to jedna z technik obrazowania korzystająca z promieni rentgenowskich (promieniowania X). Metoda ta jest często stosowanym badaniem, szczególnie chętnie wykorzystywanym do badania stanu układu kostnego całego organizmu. Dzięki różnicom w pochłanianiu promieni rentgenowskich przez różne tkanki uzyskuje się pełny obraz – kości dużo bardziej absorbują promienie niż tkanki miękkie, przez co na kliszy mają biały kolor. Dzięki temu widać wszelkie złamania, ubytki i guzy.
Wpływ na organizm
Promienie X mogą uszkodzić komórki lub nawet DNA żywej materii. Niestety badanie RTG nie jest obojętne dla naszego zdrowia. 99% promieni jest pochłanianych przez nasze ciało. Mogą one uszkodzić komórki lub nawet DNA żywej materii. Dlatego badanie to powinno przeprowadzać się jak najrzadziej i tylko w razie absolutnej konieczności.
RTG a ciąża
W czasie ciąży wiele mam może być zmuszonych do wykonania rentgena. Zdarzyć się tak może, gdy złamią rękę lub chociażby potrzebują zrobić prześwietlenie zęba. Może się zdarzyć, że takie badanie wykonane jest zanim kobieta odkryje swój zmieniony stan. Co wtedy? Czy promienie zaszkodzą dziecku? Czy można przeprowadzić takie badanie bezpiecznie?
Promienie X są teratogenem, czyli czynnikiem mogącym spowodować anomalie rozwojowe płodu. Badania dowodzą, że omawiany teratogen może uszkodzić narządy wewnętrzne rozwijającego się płodu lub spowodować opóźnienia rozwoju. RTG nie powinny wykonywać także osoby, które starają się o potomka, ponieważ może ono uszkodzić zarówno komórkę jajową jak i plemniki. Promienie dostają się do dziecka wprost przez ciało matki, jeśli skierowane są bezpośrednio na brzuch.
Ryzyko jakie niosą promienia dla malucha zależą o kilku czynników. Przede wszystkim ważne są: wiek płodu, wielkość zastosowanej dawki promieniowania, miejsca prześwietlenia, zastosowanych bądź nie zabezpieczeń. Najbardziej ryzykownym czasem jest pierwszy trymestr ciąży. Dziś to badanie zastępuje się innymi, bardziej dokładnymi i mniej szkodliwymi dla naszego organizmu.
Dzisiejsze RTG
Dziś badanie RTG jest dużo bardziej bezpieczne niż jeszcze kilkanaście lat temu. Zupełnie bezpiecznie można wykonać je na górnych częściach ciała kobiety (zębach, szyi, rękach). Wtedy odpowiednio zabezpiecza się brzuch przyszłej mamy specjalnym fartuchem, odbijającym promienie z tego miejsca.
Większym problemem jest wykonanie badania dolnej połowy ciała. Najlepiej jest przełożyć je na czas już po ciąży. Jeśli jednak nie jest to możliwe lekarze starają się wybrać inny typ badań. Można zrobić wtedy USG lub MRI. Gdy i to nie wchodzi w grę stosuje się specjalne techniki i zabezpieczenia mające na celu zmniejszenie liczby promieni, jakie dotrą do dziecka. Zmniejsza się także samo światło promieni. Pojedynczo wykonane badanie w II i III trymetrze, gdy promieniowanie jest ograniczone do minimum, nie powinno wyrządzić dziecku krzywdy.
Przy badaniach
Każdorazowo w ciąży będąc u lekarzy (dowolnej specjalizacji) podkreślaj, że spodziewasz się dziecka. Szczególnie, gdy przepisuje ci on leki bądź zleca jakieś badania. Dzięki temu dobierze on je odpowiednio do twojego stanu i wieku ciąży.