Żółtaczka u noworodka jest dość powszechnym zjawiskiem, które występuje u około 60-70% noworodków.
Żółtaczka fizjologiczna u noworodka to, wbrew pozorom, dość częsta przypadłość. Świadczy o tym, iż wątroba malucha nie pracuje prawidłowo, nie jest jeszcze na tyle rozwinięta, by poradzić sobie z nadmiarem bilirubiny. Zwykle nie jest groźna i mija samoistnie, gdy jednak wymyka się spod kontroli można mówić o żółtaczce patologicznej.
Żółtaczka fizjologiczna – skąd się bierze?
Żółtaczka fizjologiczna zdarza się u noworodków dość często. Pojawia się w drugim bądź trzecim dniu życia malucha. Jeśli nie jest nasilona, nie wymaga specjalistycznego leczenia, mija zazwyczaj samoistnie po około siedmiu-dziesięciu dniach (maksymalnie po dwóch tygodniach). Zdecydowanie częściej występuje u wcześniaków, niż u dzieci, które urodziły się w terminie.
Żółtaczki fizjologicznej nie należy traktować jako choroby, to raczej objaw wskazujący na niedojrzałość wątroby dziecka. Maluch w czasie ciąży potrzebuje więcej czerwonych krwinek i więcej hemoglobiny niż już po narodzinach. Kiedy przyjdzie na świat, dochodzi w związku z tym do rozpadu części czerwonych krwinek. Skutkiem tego pojawia się duża ilość bilirubiny, czyli żółtego barwnika będącego ubocznym produktem rozpadu erytrocytów. Bilirubina jest przetwarzana w wątrobie, a następnie wydalana z organizmu. Kiedy wątroba nie jest jeszcze dostatecznie dojrzała, nie radzi sobie z tym procesem i z nadmiarem bilirubiny, czego objawem jest właśnie żółtaczka.
Żółtaczka – objawy żółtaczki u noworodka
Nadmiar bilirubiny w organizmie powoduje zażółcenie skóry i śluzówek dziecka, co stanowi główny objaw żółtaczki. Zwykle zmiany można zaobserwować najpierw na buzi, a potem na brzuszku, rączkach i nóżkach. Żółtawy kolor mają także śluzówki i białka oczu.
Jak leczyć żółtaczkę u noworodka?
Przede wszystkim należy monitorować stężenie bilirubiny we krwi dziecka. Nie powinno przekraczać górnej granicy normy biorąc pod uwagę wiek malucha. Aby pozbyć się żółtaczki zalecane jest jak najczęstsze karmienie piersią. To pobudza do działania układ pokarmowy, który może zacząć pracować nieco wydajniej i dzięki temu skuteczniej pozbywać się bilirubiny z organizmu. Jeśli zaobserwujemy u swojej pociechy zażółcenie skóry zawsze warto skonsultować się z lekarzem!
Żółtaczka patologiczna – czym jest?
Oprócz żółtaczki fizjologicznej można wyróżnić także żółtaczkę patologiczną. Zazwyczaj wskazują na nią poniższe objawy.
- Rozpoczęła się już w pierwszej dobie życia dziecka.
- Nie mija po dwóch tygodniach, trwa dłużej (miesiąc, dwa miesiące) lub pojawia się już po okresie żółtaczki fizjologicznej.
- Skóra malucha jest bardzo żółta, jej kolor może wpadać wręcz w pomarańcz.
- Czasem pojawiają się stolce o szarym odcieniu i ciemny mocz.
- Dziecko ma przekroczoną normę stężenia bilirubiny we krwi.
W sytuacji, kiedy zaobserwujemy pierwsze trzy lub cztery wymienione objawy, a nawet jeden z nich, absolutnie konieczna jest wizyta u lekarza, który z pewnością zleci badanie krwi. Jeśli potwierdzi ono zbyt wysoki poziom bilirubiny, dziecko musi być leczone.
Skąd się bierze żółtaczka patologiczna?
Żółtaczka patologiczna może być spowodowana na przykład przez infekcję lub być objawem zakażenia jeszcze z czasów ciąży (np. wrodzonej toksoplazmozy). Co ciekawe, jednym ze źródeł żółtaczki bywa także… konflikt serologiczny u rodziców (niezgodność grupy krwi ojca i matki).
Jak leczyć żółtaczkę patologiczną?
To, w jaki sposób będzie leczone dziecko, zależy od poziomu bilirubiny we krwi (oraz powodu wystąpienia żółtaczki patologicznej). Jeśli jest on naprawdę wysoki i znacznie przekracza normę, można zastosować m.in. fototerapię. Dziecko umieszczane jest pod lampami, które, wytwarzając promienie UV, pomagają rozkładać bilirubinę. Zwykle na czas leczenia żółtaczki maluszek musi pozostać w szpitalu.
Jeśli przyczyną żółtaczki jest infekcja, oczywiście wykonywane są badania aby zdeterminować jaka konkretnie, a następnie wdrażane jest leczenie, które pomaga zniwelować objawy. Bardzo ważne jest nawadnianie malucha, a więc karmienie go piersią. Odwodnienie nasila bowiem żółtaczkę. Jednak w niektórych przypadkach może się jednak zdarzyć, że lekarz zabroni karmienia piersią.
Żółtaczka u noworodków jest zwykle stanem łagodnym i samoistnie ustępuje w ciągu kilku dni lub tygodni. Jednak w niektórych przypadkach może być konieczne leczenie, szczególnie gdy poziomy bilirubiny są bardzo wysokie lub żółtaczka utrzymuje się przez długi czas. Należy skonsultować się z pediatrą, jeśli pojawiają się jakiekolwiek obawy dotyczące zdrowia dziecka.