USG w ciąży – jak często można robić badanie USG w ciąży?

Najważniejszą cechą USG jest możliwość wczesnego wykrycia wad i chorób płodu. Mimo to kobiety w ciąży często unikają USG jak ognia, obawiając się o jego wpływ na zdrowie dziecka. Czy słusznie?

USG w ciąży – co to?

USG w ciąży, czyli ultrasonografia w czasie ciąży, to ważne badanie obrazowe wykorzystywane do monitorowania rozwoju płodu oraz oceny stanu zdrowia matki. Jest to jedno z najczęściej wykonywanych badań diagnostycznych podczas ciąży i pozwala na uzyskanie wizualnej oceny płodu oraz struktur anatomicznych.

USG w ciąży jest jednak bardzo często mylnie utożsamiane jest z prześwietleniem rentgenowskim. Prawdopodobnie to przeświadczenie powoduje, że przyszłe mamy boją się o jego wpływ USG ciążowego na zdrowie dziecka. Tymczasem zapominamy, że obraz USG uzyskuje się za pomocą niesłyszalnych dla człowieka fal dźwiękowych, a nie promieniowania. Badanie ultrasonograficzne w ciąży jest badaniem nieinwazyjnym i całkowicie bezpiecznym dla dziecka.

Jak wygląda badanie USG w ciąży?

Lekarze wykonują badanie USG w ciąży na dwa sposoby:

• sondą dopochwową – USG dopochwowe w ciąży to rodzaj badania ultrasonograficznego wykonywanego poprzez wprowadzenie sondy ultrasonograficznej do pochwy kobiety.
• sondą brzuszną – to rodzaj badania ultrasonograficznego przeprowadzanego poprzez nakładanie żelu ultrasonograficznego na brzuch pacjentki i przesuwanie sondy ultrasonograficznej po jego powierzchni zewnętrznej.

Oba sposoby w żaden sposób nie zagrażają dziecku. Różni je jedynie fakt, że badania sondą dopochwową dokonuje się podczas pierwszego USG, podczas kolejnych używa się najczęściej sondy brzusznej. Badanie ultrasonograficzne nie wymaga od kobiety żadnego przygotowania, prócz konieczności opróżnienia pęcherza w przypadku badania za pomocą sondy dopochwowej.

Badania ultrasonograficzne w ciąży są zazwyczaj wykonywane przez specjalistów w dziedzinie ultrasonografii, a interpretacja wyników jest dokonywana przez lekarza lub specjalistę położnictwa i ginekologii. Podczas badania głowica aparatu USG wysyła ultradźwięki, które odbijają się od narządów i ciałka dziecka w łonie matki. Fale ultradźwiękowe kolejno wracają do czujnika, tworząc za pomocą systemu informatycznego czarno-biały obraz na ekranie telewizora. Tym sposobem rodzice mają możliwość obejrzenia rozwijającego się dziecka – jeszcze w brzuchu matki.

USG w ciąży – po co się je robi?

Pierwsze badanie ultrasonograficzne, zwane zwykle pierwszym USG w ciąży, jest często wykonywane w celu potwierdzenia ciąży, określenia wieku ciążowego oraz lokalizacji zarodka lub płodu w macicy. Już po pierwszym badaniu ultrasonograficznym lekarz jest w stanie ocenić szacowany termin porodu, a podczas kolejnego możliwe jest ustalenie płci dziecka. USG umożliwia również ocenę stanu łożyska i ilości płynu owodniowego, co jest istotne dla prawidłowego przebiegu ciąży oraz zdrowia płodu.

Badanie ultrasonograficzne pozwala też na sprawdzenie wielkości dziecka, rozmiarów jego narządów wewnętrznych, na przyjrzenie się nóżkom, rączkom i główce. USG w ciąży może wykorzystywane do wykrywania ewentualnych nieprawidłowości płodu, takich jak wady wrodzone, nieprawidłowości anatomiczne czy inne problemy zdrowotne. W niektórych przypadkach, gdy zostanie zauważona nieprawidłowość, konieczne może być skierowanie do specjalistycznego ośrodka w celu dalszej diagnostyki i leczenia.

Jak często można robić badanie USG w ciąży?

Jak już zostało wspomniane, badanie USG nie ma złego wpływu na rozwój dziecka. Z tego względu przyszłe mamy nie powinny się martwić, jeżeli lekarz zleci większą ilość badań USG w ciąży. USG przeprowadzane jest u każdej ciężarnej kobiety przynamniej trzy razy w trakcie ciąży, jednak ich ilość ustalana jest dla każdego przypadku indywidualnie.

Wiele kobiet, którym zleca się przeprowadzenie USG częściej niż 3 razy w ciągu ciąży, martwi się, że badanie zaszkodzi ich dziecku. Tymczasem trudno o większy paradoks – USG nie tylko nie szkodzi dziecku, ale często jest dla niego ratunkiem, który przychodzi w samą porę.

Kiedy wykonuje się badania USG w ciąży?

Najczęściej badania USG przeprowadza się między 11. a 14. tygodniem ciąży, kolejno między 18. a 22. oraz po 30. tygodniu ciąży. Skąd akurat te terminy?

Badanie pomiędzy 11. a 14. tygodniem nazywane jest inaczej badaniem genetycznym. W tym okresie bada się tzw. przezierność karku i sprawdza wykształcenia kości nosowych. Badania te mają na celu wykluczenie zespołu Downa, innych chorób genetycznych oraz wad serca. Poza tym podczas pierwszego badania określa się również wielkość dziecka, ogląda jego główkę, kończyny i niektóre narządy wewnętrzne.

Badanie przeprowadzane pomiędzy 18. a 22. tygodniem odbywa się głównie w celu określenia prawidłowego rozwoju płodu. Bada się jego narządy, główkę, serce. Ponadto to podczas tego badania określa się płeć dziecka.

Badanie po 30. tygodniu pozwala na oszacowanie wagi dziecka i objętości płynu owodniowego. Dodatkowo lekarze sprawdzają, czy płód ma zapewnione odpowiednie warunki w macicy i czy nie zaistniała potrzeba przedwczesnego zakończenia ciąży.

Wspomniane badania to przykład standardowego postępowania w trakcie ciąży. Zdarzyć się może jednak, że lekarz zaleci częstsze badania USG. Dzieje się to w wypadku, gdy przyszła mama ma nadciśnienie lub cukrzycę, gdy wystąpiły krwawienia lub podczas noszenia ciąży bliźniaczej. W tych wypadkach konieczna jest bardziej wnikliwa opieka lekarska oraz częstsze monitorowanie przebiegu ciąży.