Zgaga nie daje Ci spokoju? Co czwarta ciężarna skarży się na piekący ból w żołądku, trudności w przełykaniu lub nawet odruchy wymiotne.
Zgaga pojawia się głównie w drugiej połowie ciąży, gdy rosnący płód potrzebuje więcej miejsca. Z tego powodu powiększająca się macica przesuwa żołądek i jelita ku górze. Istnieją na szczęście bezpieczne sposoby łagodzenia zgagi.
Czym jest zgaga?
Pewnie każdy z nas, choć raz w swoim życiu miał kontakt ze zgagą. Jest to przykre uczucie pieczenia i goryczy w gardle i ustach, utrudniające normalne funkcjonowanie. Zgaga spowodowana jest cofaniem się pokarmu z żołądka do przełyku i dalej do gardła. Kwasy zawarte w treści żołądkowej odpowiadają za dokuczliwe uczucie pieczenia. Lekarze na ogół, mówiąc o chorobie refluksowej żołądka, mają na myśli popularną zgagę. Jest ona obok biegunek i zaparć najczęściej zgłaszaną dolegliwością ze strony układu pokarmowego.
U kogo występuje zgaga?
Zgaga najczęściej występuje u ludzi chorych na nadkwaśność żołądka, chorobę refluksową oraz przepuklinę rozworu przełykowego. Dodatkowo liczne pokarmy (zawierające np. proszki do pieczenia, suszone owoce itp.) i napoje (głównie alkoholowe, naturalna kawa), sytuacje stresowe, nadmierny wysiłek fizyczny u osób predysponowanych mogą okresowo powodować dolegliwości zwane zgagą!
Jak dochodzi do powstawania objawów zgagi?
Po pierwsze, znajdujący się na granicy przełyku i żołądka zwieracz jest niewydolny. W normalnych warunkach jest stale obkurczony z wyjątkiem okresu połykania pokarmów. U ludzi cierpiących na objawy zgagi zwieracz jest luźny i przepuszczający w niewłaściwym kierunku pokarmy.
Po drugie, dochodzi do zaburzenia motoryki jelit, a więc i pasażu treści pokarmowej z żołądka w ich kierunku. Pokarm zalega, rozciąga ściany żołądka i treść pokarmowa cofa się do przełyku i wyżej. Kolejnym czynnikiem powodującym zgagę może być niedobór śliny. Ma ona działanie ochronne z dwóch powodów. Pierwszym z nich jest jej zasadowy charakter neutralizujący kwaśną treść żołądkową; po drugie – mechanicznie w trakcie połykania oczyszcza ona przełyk z zalegającej treści żołądkowej.
Jakie są powikłania zgagi?
Jedynym miejscem opornym na działanie kwasu zawartego w soku żołądkowym jest wewnętrzna ściana żołądka. Ściany przełyku i gardła są dużo wrażliwsze na działanie kwasów. Może dochodzić do powstawania nadżerek, owrzodzeń, zwężeń, a w najbardziej zaawansowanych przypadkach do metaplazji, która prowadzi w konsekwencji do zmian rakowych.
Ciąża a zgaga
Wiele ciężarnych zgłasza uczucie pieczenia i palenia w gardle. To właśnie zgaga… Co wywołuje zgagę w ciąży? W miarę rozwoju Twojego dziecka powiększa się macica. Z czasem zaczyna uciskać jelita, nieco później żołądek. W konsekwencji dochodzi do zmniejszenia perystaltyki jelit i zalegania treści żołądkowej. W połączeniu z relaksacyjnym działaniem na zwieracze środowiska hormonalnego mamy, dochodzi do cofania się pokarmu z żołądka do przełyku i gardła. Wraz z tymi objawami mogą pojawić się tzw. puste odbijanie i wymioty kwaśną treścią.
Zgaga obok nudności jest najczęściej zgłaszaną dolegliwością w okresie ciąży. Pojawia się nieco później niż wymioty, ale w przeciwieństwie do nich nie ustępuje po pierwszym trymestrze, a wręcz się nasila. Zgaga nie stanowi zagrożenia dla mamy i jej dziecka. W ostatnim okresie ciąży objawy się zmniejszają, a u niektórych ciężarnych całkowicie ustępują.
Niepokojące objawy
Sygnałem alarmowym dla ciężarnej powinna być zgaga uporczywa, nie ustępująca po zastosowaniu domowego leczenia, której towarzyszą wymioty, zaparcia, gorączka. Ciężarna w takiej sytuacji powinna niezwłocznie skontaktować się ze swoim lekarzem prowadzącym. Podkreślenia wymaga fakt, że pomimo powszechnej dostępności leków neutralizujących kwasy żołądkowe, ciężarna może je zażywać tylko po wcześniejszej konsultacji z lekarzem.
Domowe sposoby zapobiegania i leczenia zgagi
Osoby chorujące na chorobę refluksową żołądka doskonale wiedzą, jakich potraw i sytuacji unikać. Należy ograniczyć alkohol i kawę, szczególnie naturalną. W ciąży napoje wysokoprocentowe są kategorycznie przeciwwskazane. Osoby palące powinny pozbyć się nałogu, a przynajmniej go ograniczyć. Ponownie, w ciąży palenie jest kategorycznie zabronione.
Należy unikać potraw ostrych, tłustych i obfitych posiłków. Zdecydowanie zalecane jest spożywanie mniejszych porcji, za to częściej. Potrawy ostro przyprawione również wywołują objawy zgagi. Często ciężarne zgłaszają zgagę po spożyciu domowych wypieków zawierających proszki do pieczenia. Pomocne jest spożycie mleka, ewentualnie kilku migdałów.
W czasie wypoczynku nocnego zalecane jest ułożenie na wznak z lekko uniesioną głową. Kobiety w zaawansowanej ciąży muszą pamiętać o ewentualnych objawach zespołu żyły głównej dolnej i podkładać sobie pod lewy bok poduszkę tak, aby leżeć lekko przekręconą na prawą stronę. Odzież powinna być lekka i nie może uciskać brzucha ciężarnej. Przeciwwskazany jest duży wysiłek fizyczny, co dotyczy wszystkich ciężarnych. Sprawy leczenia farmakologicznego kobiety ciężarne powinny każdorazowo ustalać z lekarzem prowadzącym, dlatego temat ten pomijamy.
Autor: lek. med. Witold Kłosiński