Obecnie najbezpieczniejszym pod każdym względem rodzajem znieczulenia przy porodach drogą cesarskiego cięcia jest znieczulenie przewodowe.
Czym jest znieczulenie przewodowe?
Znieczulenie przewodowe polega na podaniu środka znieczulającego do przestrzeni zewnątrzoponowej lub podpajęczynówkowej. Zastrzyk wykonuje się w lędźwiowej części kręgosłupa. Rodząca zostaje znieczulona poniżej od miejsca wkucia. Świadomość w takim znieczuleniu zostaje zachowana.
Na czym polega znieczulenie zewnątrzoponowe?
Zabieg wykonywany jest przez anestezjologa. Po uprzednim znieczuleniu i odkażeniu miejsca wkłucia (między trzecim a czwartym kręgiem odcinka lędźwiowego kręgosłupa) nakłuwa się to miejsce igłą, a następnie wprowadza cienki, plastikowy cewnik. Ważne jest, aby kobieta zachowała w trakcie zabiegu spokój. Nie wolno jej się poruszyć w momencie zakładania cewnika. Umożliwia on stałe lub okresowe podawanie pożądanej dawki środka znieczulającego bez konieczności ciągłego nakłuwania rodzącej. Znieczulenie zaczyna działać po około 15 minutach. Dawki kolejne podawane są średnio co dwie, trzy godziny.
Znieczulenie nie wpływa hamująco na czynność skurczową macicy.
Czy zakładanie znieczulenia boli?
Niewielki odsetek rodzących uskarża się na uczucie mrowienia w nogach w momencie podawania środka znieczulającego oraz na nieprzyjemne uczucie ukłucia igły, z jakim możemy spotkać się przy pobieraniu krwi. Nie jest to groźne dla zdrowia, ani nie ma wpływu na dalsze działanie znieczulenia.
Kto może skorzystać ze znieczulenia?
Ze znieczulenia zewnątrzoponowego podczas cesarskiego cięcia może skorzystać prawie każda kobieta, która w ostatnich tygodniach ciąży konsultowała się z anestezjologiem w szpitalu, w którym będzie rodzić.
Znieczulenie zewnątrzoponowe jest wykonywane jedynie na życzenie pacjentki w przypadku porodu drogami natury. Warto przed porodem ustalić szczegóły oraz zdobyć pewne informacje na jego temat. Umożliwiają one świadome i pozbawione lęku o zdrowie dziecka podjęcie decyzji o chęci skorzystania z niego. Wiele kobiet po konsultacji z położnikiem i anestezjologiem ustala, że wolą rodzić bez znieczulenia, ale chcą mieć możliwość znieczulenia w trakcie porodu, jeżeli ból stanie się zbyt silny.
Kiedy można je wykonać?
W miarę postępu porodu wraz z rozwieraniem i skracaniem się szyjki macicy, ból będzie zmieniał swój charakter i będzie przybierał na intensywności i sile. Te z rodzących, które jeszcze przed porodem podjęły decyzje o znieczuleniu muszą poczekać, aż szyjka będzie rozwarta na trzy, cztery centymetry. Wcześniejsze podanie środka znieczulającego mogłoby zatrzymać akcję porodową.
Czy w każdej chwili możesz poprosić o znieczulenie?
Podobnie jak zbyt wczesne podanie środka znieczulającego jest przeciwwskazane, również zbyt późne znieczulenie jest pozbawione sensu. W momencie, w którym szyjka jest rozwarta na około 7 – 8 centymetrów, odstępuje się na ogół od znieczulenia. Wynika to z faktu, że przy tak dużym rozwarciu te kilka minut potrzebnych do znieczulenia może doprowadzić do sytuacji, w której Twoje maleństwo przyjdzie na świat a ból zacznie się wyraźnie zmniejszać zanim znieczulenie zacznie działać.
Kilka cennych informacji
Podawane podczas znieczulenia przewodowego leki nie są szkodliwe dla dziecka ani matki. Nie są one również przeciwwskazaniem do późniejszego karmienia noworodka piersią. Nie powodują zahamowania porodu, ani też znaczącego jego wydłużenia. W przeciwieństwie do środków używanych do znieczulenia ogólnego, leki wykorzystywane do znieczuleń przewodowych nie zaburzają u noworodka odruchu ssania. Cennym elementem w znieczuleniu przewodowym jest zachowana świadomość rodzącej i jej czynny udział w trakcie porodu. Nie wymaga ona sztucznej wentylacji i intubacji, która jest zawsze obarczona ryzykiem.
Dodatkową przewagą znieczulenia przewodowego jest jego dłuższe działanie. Przy znieczuleniu całkowitym rodząca wymaga podania środków przeciwbólowych natychmiast po wybudzeniu z narkozy. Przy znieczuleniu przewodowym zmniejsza się w sposób istotny ryzyko niedotlenienia zarówno matki jak i w efekcie płodu. Wynika to z tego, że rodząca przez cały czas oddycha samodzielnie.
Przeczytaj uważnie!
Przeciwwskazania do wykonania znieczulenia podpajęczynówkowego:
- spadki ciśnienia krwi matki;
- uczulenie na środek znieczulający;
- podwyższone ciśnienie płynu mózgowo – rdzeniowego
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
- posocznica (sepsa);
- zakażenie miejsca wkłucia;
- zaburzenia krzepliwości krwi;
- gorączka.
Autor: lek. med. Witold Kłosiński