Zespół znikającego bliźniaka (VTS)

Mimo, że wiele przyszłych i obecnych mam nigdy o nim nie słyszało, szacuje się, iż może dotyczyć nawet 1/3 ciąż mnogich. Czym jest VTS, czyli zespół znikającego bliźniaka? Czy można to przewidzieć? Czy jest groźne dla przyszłej mamy? Oto odpowiedzi na te pytania! 

Zespół znikającego bliźniaka – co to jest?

Skrót VTS pochodzi od angielskiej nazwy zjawiska – vanishing twin syndrome, a polega na obumarciu jednego z płodu, do czego dochodzi zazwyczaj w pierwszym trymestrze ciąży (między jej 5. a 9. tygodniem). Jeden z płodów ulega tzw. resorpcji, czyli wchłonięciu przez organizm matki lub drugiego dziecka.

VTS to powikłanie ciąży wielopłodowej, a z badań wynika, że najczęściej dotyczy kobiet powyżej 35. roku życia, które mają za sobą leczenie niepłodności.

Jako możliwe przyczyny wskazuje się także:

• wrodzone wady płodu,
• nieprawidłowości chromosomalne w łożysku lub tkankach płodu,
• nieprawidłową implantację łożyska w macicy,
• anomalie przyczepu pępowiny
• oraz – „zachłanność” jednego płodu, który podkrada środki odżywcze drugiemu.

Objawy VTS

O fakcie, że nosi w sobie nie jedno, ale dwójkę maluchów, przyszła mama nie zawsze dowiaduje się od razu. Z uwagi więc na to, że VTS nie daje żadnych widocznych na zewnątrz objawów, zdarzają się sytuacje, że matka o drugim malcu nie dowie się nigdy… Jeśli ciąża bliźniacza zostanie zdiagnozowana wcześniej, o fakcie „zapodziania się” gdzieś jednego maluszka, mama dowie się od lekarza – podczas rutynowego badania USG. Zauważa on wtedy na ekranie monitora jeden żywy płód oraz pęcherzyk ciążowy bez zarysów płodu i bez akcji serca (bądź dwa pęcherzyki ciążowe wydatnie różniące się wielkością). Z czasem dochodzi do zupełnego zaniknięcia płodu. Szanse na wykrycie VTS dają także badania krwi, a dokładnie – spadek stężenia określonych hormonów.

Wprawdzie w chwili zniknięcia dziecka może pojawić się lekkie plamienie, ukłucie lub ból w podbrzuszu, ale mogą one pozostać przez kobietę niezauważone. Czasami bywa tak, że VTS daje objawy przypominające poronienie (kobieta w tej sytuacji także traci dziecko) – pojawia się krwawienie, skurcze macicy, miednicy, kłujący ból w podbrzuszu. Zwykle jednak są one znacznie słabsze niż w przypadku typowego poronienia.

Znikający bliźniak, a drugi płód

Jeśli dojdzie do zniknięcia jednego płodu, drugi zazwyczaj rozwija się prawidłowo. Matka nie wymaga hospitalizacji ani wzmożonej kontroli lekarskiej – o ile ma to miejsce w pierwszym trymestrze ciąży. VTS na późniejszym etapie ciąży każe zaliczyć ją do grupy wysokiego ryzyka.

Możliwe konsekwencje to:

• przedwczesny poród;
• zakażenie;
• krwotok;
• porażenie mózgowe u drugiego bliźniaka.

Skrajnością, ale możliwą, jest wystąpienie krwawienia wewnątrzmacicznego, które jest konsekwencją obumarcia płodu – stanowi ono zagrożenie dla życia przyszłej mamy. Równie rzadką sytuacją jest ciąża jednokosmówkowa – w takim przypadku należy liczyć się z faktem, że w najbliższej przyszłości umrze także drugi płód.