Wady wzroku u kobiet w ciąży

Żadne badania naukowe nie dowiodły, że poród może nasilać krótkowzroczność czy też w jakikolwiek inny sposób pogarszać wzrok. Oczywiście – każda przyszła mama, która cierpi na wadę wzroku, podczas ciąży powinna być pod stałą opieką okulisty. Niekiedy bowiem – w przypadku dużych wad – niezbędne jest cięcie cesarskie.

Na pewno w czasie ciąży należy szczególnie dbać o nasze oczy. Wzrok ciężarnej może bowiem ulec chwilowemu pogorszeniu (wszystkiemu winna jest burza hormonów) – również wśród kobiet, które nigdy wcześniej nie miały problemów z oczami. Statystki mówią, że przejściowy wzrost krótkowzroczności dotyczy jedynie 14% ciężarnych i ustępuje w ciągu około 2 miesięcy po porodzie. Nawet duża wada wzroku coraz rzadziej kwalifikuje też kobietę do cięcia cesarskiego.

Soczewki kontaktowe a ciąża

Wśród kobiet ciężarnych czasami można zaobserwować wzrost nietolerancji na soczewki kontaktowe. Co czwarta ciężarna – z różnych powodów – nie może ich stosować. Jest to tym ciekawsze, że objawy nietolerancji pojawiają się niekiedy w trakcie pierwszej ciąży, a mogą całkowicie ustąpić przy kolejnych.

Wśród domniemanych przyczyn nietolerancji na soczewki kontaktowe w ciąży wymienia się najczęściej:

• spadek progu pobudliwości bólowej rogówki u wszystkich ciężarnych,
• wzrost krzywizny rogówki o 1 dioptrię w drugiej połowie ciąży,
• wzrost grubości rogówki o 1-16 mikrometrów,
• zmiany w budowie spojówki gałkowej i przejściowe obrzęki powiek,
• spadek produkcji łez w 3 trymestrze ciąży (80% ciężarnych).

Obserwowana w ciąży zmiana krzywizny soczewki może być przyczyną przejściowych zaburzeń akomodacji, objawiających się trudnościami w czytaniu lub wydłużeniem czasu adaptacji przy zmianie spojrzenia z bliska w dal i odwrotnie. Zjawisko to występuje nie tylko w trakcie ciąży, ale również w okresie karmienia piersią i zanika z chwilą odstawienia dziecka od piersi.

Dlatego zaleca się, aby kobiety ciężarne z wadą wzroku stosowały się do następujących zaleceń:

• nie zmieniały mocy i krzywizny podstawowej soczewek kontaktowych w trakcie ciąży i w okresie 2 miesięcy po porodzie,
• nie poddawały się laserowym zabiegom refrakcyjnym w trakcie ciąży i w ciągu roku po porodzie, jak też nie planowały ciąży do roku po wykonanym zabiegu – istnieje zarówno niebezpieczeństwo przesunięcia uzyskanego efektu operacyjnego, jak też zwiększa się odsetek przymglenia rogówki po keratektomii fotorefrakcyjnej (PRK, potocznie excimer-laser),
• ciężarne, które nie mają problemów ze stosowaniem soczewek kontaktowych powinny w trzecim trymestrze ciąży zacząć używać „sztucznych łez” (tych, które nie zawierają środków konserwujących), aby odpowiednio nawilżyć oczy.

Najczęstsze problemy ze wzrokiem w ciąży

• zespół suchego oka – hormonalne wahania mogą zaburzać produkcję łez, powodując suchość, pieczenie i uczucie piasku w oczach.
• zamglone widzenie – w ciąży zwiększa się zatrzymywanie wody w organizmie, co wpływa na kształt rogówki i zmienia zdolność skupiającą oka.
• krótkowzroczność lub nadwzroczność – niektóre kobiety zauważają pogorszenie istniejących wad wzroku, które zwykle wracają do normy po porodzie.
• nadciśnienie i cukrzyca ciążowa – wysokie ciśnienie krwi lub cukrzyca mogą prowadzić do poważniejszych problemów, takich jak retinopatia czy zaburzenia widzenia.

Kiedy udać się do okulisty?

Jeśli pojawiają się nagłe zmiany, takie jak mroczki, błyski przed oczami czy gwałtowne pogorszenie widzenia, konieczna jest konsultacja lekarska. Objawy te mogą świadczyć o poważniejszych problemach, np. odklejaniu siatkówki lub preeklampsji.

Czy wada wzroku zawsze oznacza cięcie cesarskie?

Kobiety z wadami wzroku – w obawie przed jego pogorszeniem – dość często domagają się cięcia cesarskiego. Pamiętajmy jednak, że uszkodzenie wzroku w zasadzie nie wyklucza naturalnego porodu, a większość kobiet, które mają wady wzroku, rodzi naturalnie. Dopiero bardzo duża wada oczu (np. wysoka krótkowzroczność) w połączeniu z niebezpiecznymi zmianami na dnie oka może być przesłanką do cięcia cesarskiego. W takim wypadku bowiem poród może spowodować zbyt duży wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego i odklejenie się siatkówki. Dlatego każda ciężarna z chorobą oczu powinna być pod stałą opieką lekarza okulisty. W przypadku dużej wady wzroku, to właśnie głównie on decyduje o ewentualnym cięciu cesarskim.

Współczesna medycyna daje również przyszłym mamom możliwość wykonania zabiegu fotokoagulacji laserowej, który zabezpiecza siatkówkę przed odwarstwieniem w czasie porodu. Zabieg ten przeprowadza obecnie wiele klinik i szpitali okulistycznych. Trwa on krótko i jest całkowicie bezpieczny zarówno dla mamy, jak i dla jej dziecka.

Jak dbać o wzrok w ciąży?

Regularne kontrole wzroku są istotne, by szybko reagować na zmiany i zapewnić sobie oraz dziecku bezpieczeństwo.

• Nawilżaj oczy kroplami „sztucznych łez.”
• Dbaj o dietę bogatą w witaminy A i E, które wspierają zdrowie oczu.
• Ogranicz korzystanie z ekranów, aby zmniejszyć zmęczenie oczu.

Dowiedz się więcej:

• Jak dobrać okulary przeciwsłoneczne dla dziecka?
• Przygotowanie do porodu naturalnego
• Pielęgnacja ciała tuż przed porodem
• Mama feministka