W okresie pandemii jedyny pewnik jest taki, że sytuacja może zmienić się w mgnieniu oka.
Żeby być na bieżąco z nowymi zasadami czy ograniczeniami należy cały czas monitorować sytuację. Nie inaczej mają się sprawy w przypadku kobiet w ciąży – niedawno w życie weszły nowe wytyczne dotyczące matek chorych na COVID-19 lub takich z podejrzeniem tej choroby. Co mówią?
Nowe zalecenia dotyczące postępowania okołoporodowego w przypadku kobiet zakażonych SARS-CoV-2 lub z podejrzeniem zakażenia ujrzały światło dzienne 29 września tego roku i zostały opracowane przez Krajowego konsultanta w dziedzinie neonatologii i Prezesa Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego, a także uzgodnione z krajowym konsultantem w dziedzinie chorób zakaźnych.
Na samym początku w dokumencie jego twórcy podkreślają m.in., że nie jest znane ryzyko przeniesienia wirusa z matki dodatniej na dziecko, zwłaszcza w przypadku karmienia piersią, a do tej pory opisano kilka przypadków, kiedy wirusa znaleziono w łożysku i płynie owodniowym. Warto też zwrócić uwagę, że wciąż, niestety, niewiele wiadomo w kwestii przenoszenia koronawirusa z matki na dziecko podczas ciąży, porodu czy karmienia piersią. Badania wskazują jednak, że nie jest to bardzo prawdopodobne.
Wstępne założenia
Głównym założeniem, jest zachowanie bezpieczeństwa podczas porodu. Kobieta zakażona musi rodzić w osobnej sali, a lekarze i położne muszą posiadać odpowiednie wyposażenie (chodzi o fartuch, gogle, maski…). Noworodka należy zaś zaraz po porodzie wykąpać, aby zmyć ze skóry ewentualnego wirusa.
Co do pozostałych wytycznych, wszystko zależy od stanu matki oraz dziecka, a także decyzji podjętych przez kobietę, która powinna mieć świadomość ewentualnych zagrożeń. Liczy się także to, gdzie hospitalizowana jest matka i dziecko i jakie dana placówka ma możliwości w kwestii kadry oraz środków ochrony. Sytuacja będzie się więc różnić w przypadku różnych kobiet, a wpływ na to ma wiele czynników. Poniżej poruszamy najistotniejsze kwestie z nowych wytycznych. Całość można natomiast przeczytać na stronie Ministerstwa Zdrowia .
Co z kontaktem skóra do skóry?
To zależy od decyzji kobiety oraz możliwości szpitala. Matka powinna być poinformowana, że z jednej strony kontakt „skóra do skóry” po porodzie niesie ze sobą pewne zagrożenie zakażenia dziecka nawet jeśli stosowane są wszelkie środki ochrony. Z drugiej strony natomiast jeśli dziecko jest rozdzielone z matką, może to utrudniać powstanie tak ważnej więzi między nimi.
Decyzja nie jest łatwa i ciężko o jednoznaczne, konkretne zalecenia… Natomiast w przypadku oddziałów, w których przebywają tylko kobiety zakażone lub z podejrzeniem zakażenia – zaleca się utrzymanie kontaktu matki z dzieckiem i karmienia piersią ze względu na to, jak niewiele przypadków podobnej transmisji wirusa do tej pory zanotowano. Co istotne, decyzja musi być pisemna i podpisana przez kobietę jeszcze przed porodem.
Czy zakażona matka może karmić piersią?
Obecne zalecenia WHO są jasne – zakażona matka powinna karmić piersią, oczywiście z zachowaniem wszelkich dostępnych środków prewencyjnych. Decyzja w tym wypadku zależy jednak od kobiety, która powinna mieć świadomość ryzyka. Autorzy nowych wytycznych podkreślają, że podczas karmienia wydziela się oksytocyna, która wpływa pozytywnie na stan kobiety, a przeciwwskazaniem do karmienia naturalnego może być stan kliniczny matki lub dziecka. Dziecko może być także karmione pokarmem odciągniętym – wtedy konieczne jest zachowanie procedur bezpieczeństwa podczas pozyskiwania go i podawania dziecku.
Czy dziecko matki zakażonej poddawane jest badaniu na koronawirusa?
Jeśli u matki stwierdzono zakażenie, dziecko zostanie poddane testowi na obecność SARS-CoV-2. Jeśli wynik jest ujemny, a nie ma możliwości zbadania dziecka na obecność przeciwciał, a dodatkowo noworodek nie był izolowany od matki – kolejny test wykonywany jest przed wypisem. Co ważne, nawet jeśli matka ma jedynie podejrzenie zakażenia, dziecko także poddaje się testowi.
Jak wygląda wypis ze szpitala?
Jeśli tylko matka ma potwierdzone zakażenie, a dziecko – ujemny wynik testu i było izolowane, noworodek zostanie wypisany w normalnym trybie do domu i przekazany pod opiekę osoby bez podejrzenia COVID-19. Jeśli maluszek nie był izolowany, powtórny test wykonuje się przed wypisem. Wytyczne podkreślają, że osobista opieka matki nad dzieckiem jest możliwa wtedy, gdy kobieta już nie zaraża.