Infekcje dróg moczowych są przykrą i bolesną dolegliwością. Dla dzieci – szczególnie dziewczynek, które są bardziej narażone na zakażenie niż chłopcy – jest to zupełnie nowy rodzaj cierpienia.
Jak przebiega ZUM u dzieci, jak go sprawnie wyleczyć, a przede wszystkim zapobiegać?
Dlaczego dziewczynki?
3-8% – tyle populacji żeńskiej przynajmniej raz w życiu zapada na ZUM, tj. zakażenie układu moczowego. W tej grupie – obok kobiet aktywnych płciowo – najwięcej reprezentantek mają kilkuletnie dziewczynki. Wszystko przez specyficzną budowę anatomiczną żeńskiego układu moczowego. Tworzące literę „U” drogi moczowe zakończone są u kobiet krótką cewką moczową, a ujście całego układu położone jest tuż przy ujściu pochwy, niedaleko odbytu. Taka anatomia nie sprawiałaby żadnego problemu, gdyby nie warunki panujące wewnątrz układu – jałowe w środku, wrażliwe i podatne na infekcje u jego ujścia. Przenoszące się tam bakterie z okolic intymnych mają więc ogromne pole manewru. Powstające w ten sposób stany zapalne bardzo szybko przenoszą się do dróg moczowych i zajmują poszczególne odcinki układu.
Jak rozpoznać u córki ZUM?
Objawy stanu zapalnego dróg moczowych są indywidualne zarówno dla wieku dziecka (inaczej reagują na ZUM noworodki i niemowlęta, inaczej dzieci starsze), jak i rodzaju oraz obszaru zakażenia. W przypadku kilkuletnich dziewczynek najczęstszymi symptomami zakażenia są:
- wahania temperatury ciała,
- brak apetytu,
- suchość w gardle, wzmożone pragnienie,
- ból brzucha, zaparcia,
- mdłości,
- wielomocz.
Objawy te nie muszą pojawić się jednocześnie, ale niektóre z nich (np. wielomocz i wzmożone pragnienie) są na tyle nietypowe, by zaniepokoić rodziców i skierować dziecko na konsultację lekarską. Ponieważ organizm w kontakcie z wirusami i bakteriami wysyła odpowiedź immunologiczną i próbuje sam bronić się przed stanem zapalnym, zdarza się, że objawy nie są widoczne od razu. Tym bardziej dobrze jest mieć oczy otwarte na rozwijającą się chorobę, by jak najszybciej interweniować.
Leczenie ZUM u dzieci
Zakażenia układu moczowego nie można leczyć na własną rękę. Wszelkie domowe środki działają wyłącznie objawowo, nie są skuteczne na dłuższą metę, mogą w dodatku poważnie zaszkodzić dziecku (wskutek niewyleczenia przyczyny choroby stan zapalny wciąż się powiększa). Podstawą leczenia jest antybiotykoterapia, przy czym wybór leku zależy od rodzaju bakterii i lokalizacji zapalenia. ZUM ma tendencję do nawrotów, dlatego niezwykle istotna jest ścisła kontrola lekarska dziecka – najpierw 3 dni po zakończeniu leczenia antybiotykami, później po 2 tygodniach, następnie co miesiąc przez cały, kolejny rok. Podstawowymi badaniami w tym zakresie są badanie ogólne i posiew moczu, niekiedy także USG nerek.
Z uwagi na możliwe nawroty bardzo ważne jest także zapobieganie zapaleniom. Troska o higienę miejsc intymnych dziecka, wpojenie nawyku regularnego wypróżniania się oraz odpowiednia, bogata w jogurty, witaminy i żurawinę (która zakwasza mocz, czyniąc go niesprzyjającym środowiskiem rozwoju dla bakterii) mogą uchronić dziecko przed kolejnym stanem zapalnym i oszczędzić mu bólu i przykrości.