Pod specjalną opieką, czyli wszystko o ciążach zagrożonych

Wszystkie kobiety w ciąży wymagają opieki, szczególnego traktowania i regularnych kontroli lekarskich.  Jednak w pewnych okolicznościach przebieg ciąży należy obserwować i monitorować ze zwiększoną uwagą, żeby doprowadzić do pomyślnego dla matki i dziecka rozwiązania. 

Kiedy kobieta dowiaduje się, że jej ciąża przebiega nieprawidłowo, uśmiech znika z twarzy. Zwykle na długo. Nic dziwnego, w końcu nie tego spodziewają się przyszłe mamy. Marzą o wspaniałych dziewięciu miesiącach i szczęśliwym zakończeniu ciąży – urodzeniu zdrowego, ślicznego maluszka. Czasami jednak naturalne procesy komplikują się, a wtedy bardzo ważna jest opieka medyczna i stosowanie się do wszystkich lekarskich zaleceń.

Pytania zadawane przyszłej mamie na początku ciąży, podczas wywiadu chorobowego, pomagają ustalić, czy będzie ona wymagała szczególnego nadzoru lekarskiego. Zdarza się jednak również i tak, że komplikacje pojawiają się niespodziewanie w trakcie trwania ciąży.

Podstawowe czynniki wpływające na zagrożenie ciąży

Dojrzałość matki

W przypadku kobiet po 35. roku życia zwiększa się prawdopodobieństwo wystąpienia nieprawidłowości chromosomalnych u dziecka, powodujących między innymi zespół Downa. Wówczas kobieta musi być pod stałą kontrolą zespołu medycznego. Próbka kosmka kosmówki lub nakłucie owodni to typowe testy, stosowane do zdiagnozowania takich przypadłości. W przypadku, gdy układ chromosomów jest prawidłowy, dojrzała ciężarna ma podobne szanse na prawidłową ciążę oraz wydanie na świat zdrowego potomstwa, jak młodsze matki.

Choroby przewlekłe

Schorzenia, na które cierpi kobieta w ciąży nie są obojętne dla przebiegu rozwoju płodu. Nawet jeśli dobrze sobie radzi z takimi chorobami, jak: cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, schorzenia układu krążenia czy epilepsja, musi liczyć się z koniecznością regularnych pomiarów, analiz oraz badań pozwalających zobrazować rozwój dziecka. Niektóre poważne schorzenia, na przykład ciężkie wady serca, są istotnym przeciwwskazaniem do zajścia w ciążę, gdyż mogą one zagrażać życiu matki. Takie wypadki są na szczęście wyjątkowe, obecnie medycyna pozwala na to, aby ciąża i poród przebiegały właściwie – pomimo choroby.

Zatrucie ciążowe

Schorzenie zwane inaczej gestozą dotyka około 10% ciężarnych. Występuje ono znacznie częściej u kobiet z chorobami przewlekłymi i charakteryzuje się występowaniem opuchlizny dłoni i nóg, szumem w uszach, bólem głowy, podwójnym widzeniem oraz podwyższonym ciśnieniem krwi. Zatrucia ciążowego nie należy bagatelizować, gdyż może ono doprowadzić nawet do poronień. W przypadku gestozy trzeba całkowicie dostosować się do zaleceń lekarzy.

Cholestaza

Jest powszechną chorobą wątroby, pojawiającą się u ciężarnych, zwłaszcza w trzecim trymestrze ciąży (80% przypadków około 30. tygodnia). Objawia się ona świądem skóry, nudnościami, wymiotami i brakiem apetytu. Powikłania mogą doprowadzić do krwotoku porodowego, przedwczesnego porodu, a nawet do obumarcia płodu, dlatego też ciężarna, u której stwierdzono cholestazę powinna natychmiast znaleźć się w szpitalu pod stałym nadzorem lekarzy.

Niewydolność szyjki macicy

Może doprowadzić do poronień, gdyż szyjka macicy zamiast zamykać wejście do jej wnętrza, przedwcześnie się otwiera lub nawet pęka. Dysfunkcja objawia się plamieniami z dróg rodnych, bólami brzucha i kręgosłupa. W tym przypadku konieczne jest umieszczenie w szyjce silikonowego krążka bądź założenie specjalnego szwu, który będzie chronić dziecko do końca ciąży. Niektóre kobiety z taką przypadłością muszą leżeć w łóżku, zmuszone są także unikać jakiegokolwiek wysiłku fizycznego i stresu.

Uzależnienia

Kobieta uzależniona, która podczas ciąży zażywa substancje narkotyczne, z własnej woli zagraża zdrowiu i życiu dziecka znajdującego się w jej łonie. Wszelkie narkotyki negatywnie wpływają na rozwój płodu, powodując jego wady rozwojowe, a nawet prowadząc do przedwczesnego porodu bądź śmierci dziecka. Ciężarna, która późno dowiedziała się, że jest w ciąży, może przejść detoksykację. Odbywa się ona jednak wyłącznie w wyspecjalizowanych ośrodkach medycznych, a przyszłą matkę otacza w szpitalu ekipa specjalistów, ponieważ jej ciąża należy do zagrożonych.

Ciąża mnoga

Kobieta w ciąży mnogiej wymaga szczególnej opieki, rośnie bowiem ryzyko wystąpienia powikłań: przedwczesnego porodu, nadciśnienia tętniczego, hipotrofii czy nieprawidłowości rozwoju łożyska. W takiej sytuacji niezbędna jest ścisła kontrola medyczna.

Opieka nad ciążą zagrożoną

Częstsze wizyty u lekarza

Przyszła mama musi być pod stałą kontrolą i obserwacją lekarza. Zdarza się także, w najtrudniejszych przypadkach, że zmuszona jest większą część ciąży przeleżeć na oddziale szpitalnym, by w razie nagłych komplikacji pomoc była natychmiastowa.

Odpoczynek

Niektórym ciężarnym zaleca się leżenie w łóżku, jest to bowiem najlepsza metoda odpoczynku organizmu. Poza tym leżenie poprawia ukrwienie macicy, zmniejsza nacisk na jej szyjkę, usprawnia funkcjonowanie nerek i obniża ciśnienie tętnicze. Dla większości kobiet, zwłaszcza tych aktywnych, decyzja lekarza o przebywaniu w łóżku brzmi jak wyrok. Należy jednak spojrzeć na to z innej perspektywy, a spędzony w ten sposób czas wypełnić ulubioną lekturą, ciekawym filmem czy relaksującą muzyką. Warto poświęcić się temu, na co zawsze brakowało czasu. Leżenie nie musi być nudne, wystarczy ciekawie zaplanować sobie dzień. Należy zwrócić uwagę na miejsce odpoczynku, które powinno być przytulne i słoneczne.

Kontakt z bliskimi

W przypadku ciąży zagrożonej i nakazu leżenia w łóżku nie należy rezygnować z kontaktów z rodziną i przyjaciółmi. Sporadyczne wizyty czy rozmowy telefoniczne na pewno poprawią samopoczucie przyszłej mamy, a obecność bliskich osób pozwoli, choć na chwilkę, zapomnieć o zagrożeniach.

Optymizm

Nawet jeżeli ciąża jest zagrożona, należy zachować pozytywne myślenie i optymizm. Dzięki takiemu nastawieniu przetrwanie tych trudnych chwil stanie się łatwiejsze, a rozwiązanie na pewno pomyślne. Warto przez ten okres choć na chwilę zapomnieć o niedogodnościach i skupić swoją uwagę na myśleniu o szczęśliwym zakończeniu – narodzinach wyczekiwanego, upragnionego malca.

Współczesna medycyna jest tak rozwinięta, że udaje się uratować nawet najbardziej zagrożone ciąże. Dlatego nie należy się załamywać, tylko posłusznie oddać w ręce lekarzy, którzy bardzo dobrze wiedzą, co robić, by doprowadzić do szczęśliwego rozwiązania.