Ciąża to czas wielkich zmian. Zmienia się nie tylko psychika, ale również ciało. Jakie zmiany zachodzą w w narządach płciowych ciężarnej kobiety?
Część zmian zachodzących w ciele kobiety ciężarnej można zauważyć niemalże od razu, inne pojawiają się wraz z kolejnymi tygodniami ciąży, a jeszcze inne może obserwować tylko lekarz podczas badania ginekologicznego.
Zmiany w obrębie sromu
W pierwszym okresie ciąży – jako jeden z prawdopodobnych objawów zapłodnienia – kobiety zauważają rozpulchnienie i zasinienie warg sromowych większych i mniejszych. Srom staje się wtedy bardziej zaczerwieniony i wrażliwszy na dotyk. Zmiany te nie są bolesne ani szczególnie dokuczliwe, na pewno natomiast są odczuwane przez ciężarną. Ustępują w późniejszym okresie ciąży lub po jej zakończeniu.
Zmiany w pochwie
Na wczesnym etapie ciąży dochodzi również do zmian w obrębie pochwy. Związane są one z przekrwieniem i obrzmieniem narządów płciowych oraz z zatrzymywaniem płynów w organizmie. Przekrwienie pochwy dotyczy szczególnie błony śluzowej części pochwowej szyjki oraz ścian pochwy, które stają się charakterystycznie zabarwione – w fioletowym kolorze. U niektórych kobiet w trakcie ciąży stwierdza się także powiększenie światła naczyń żylnych, a nawet – występowanie żylaków pochwy i sromu.
Oprócz zasinienia i rozpulchnienia ścian pochwy można zauważyć również zwiększone wydzielanie śluzu. Kobiety na tym etapie narzekają na uporczywe upławy, które często mylą z objawami infekcji. Pamiętajmy jednak – dopiero upławy o nieprzyjemnym zapachu albo wyglądzie przypominającym twarożek lub spienioną ślinę – mogą nasuwać podejrzenie zakażenia. Pochwa w okresie ciąży jest bardzo podatna na infekcje, dlatego każda ciężarna powinna rygorystycznie dbać o higienę. Dotyczy to również partnera, jeśli w czasie ciąży przyszli rodzice nie rezygnują ze zbliżeń.
Zmiany w macicy
Przerost i powiększenie się trzonu macicy zachodzi głównie pod wpływem estrogenów – ich stężenie znacznie wzrasta w pierwszym okresie ciąży. W kolejnych etapach ciąży powiększenie macicy jest po prostu związane z rozwijającym się w jej wnętrzu płodem.
W czasie ciąży wielkość i położenie macicy kształtują się w następujący sposób:
- 8 tydzień – wielkość gęsiego jaja;
- 12 tydzień – wielkość męskiej pięści;
- 16 tydzień – dno macicy znajduje się dwa palce nad spojeniem łonowym;
- 20 tydzień – dno macicy znajduje się w połowie odległości pomiędzy spojeniem a pępkiem;
- 24 tydzień – dno macicy jest na wysokości pępka;
- 28 tydzień – dno macicy znajduje się dwa palce powyżej pępka;
- 32 tydzień – dno macicy znajduje się w połowie odległości pomiędzy pępkiem a wyrostkiem mieczykowatym mostka (najniżej położona część mostka);
- 36 tydzień – dno macicy znajduje się na wysokości wyrostka mieczykowatego (najwyższe położenie dna macicy);
- 40 tydzień – jeżeli nie doszło jeszcze do rozwiązania, dno macicy znajduje się na tej samej wysokości, co w 32 tygodniu.
Błona mięśniowa macicy zwiększa w trakcie ciąży swoją masę około 50-60 razy. Przed zapłodnieniem waży około 50 gramów, a w szczytowym momencie ciąży nawet 1200-1300 gramów. Na ten wzrost mają wpływ dwa procesy. Po pierwsze – dochodzi do przerostu już istniejących włókien mięśniowych (mogą się wydłużyć nawet 40-sto krotnie). Po drugie – powstają nowe włókna mięśniowe i również bardzo szybko przerastają. W macicy powstaje zaś nowy odcinek, zwany cieśnią. Znajduje się on pomiędzy szyjką macicy a jej trzonem. Przed ciążą ma długość około 2-3 mm. W zaawansowanej ciąży odcinek ten mierzy nawet około 10-12 cm.
Znaczne powiększenie macicy powodują również zmiany zachodzące w naczyniach krwionośnych – tak, aby były one zdolne pokryć zwiększone zapotrzebowanie na substancje odżywcze i tlen. W normalnych warunkach przez macicę przepływa około 100 ml krwi na minutę. W zaawansowanej ciąży przepływ wzrasta pięciokrotnie – do około pół litra krwi na minutę.
Zmiany w szyjce macicy
Zbudowana jest głównie z tkanki łącznej, dlatego poza ciążą przyjmuje ona konsystencję podobną do chrząstki. Szyjka macicy w pierwszym okresie po zapłodnieniu – podobnie jak inne narządy – ulega rozpulchnieniu i powiększeniu. Zmienia się także charakter śluzu szyjkowego – podczas ciąży staje się on gęsty, mętny i nieprzepuszczalny dla plemników.
Zmiany w jajnikach
W pierwszym trymestrze ciąży – pod wpływem hormonów wytwarzanych przez płód oraz przez powiększanie się ciałka żółtego – dochodzi do powiększenia się jajników. Pod koniec trzeciego miesiąca ciąży ciałko żółte staje się mniejsze – zmniejsza się też wtedy rozmiar jajników.