W ciąży bardzo ważne są regularne wizyty u lekarza prowadzącego ciążę oraz wykonywanie wszystkich niezbędnych badań. Jakie to badania?
Ciąża to niezwykły czas oczekiwania na dziecko. To również czas szczególnej opieki nad kobietą i jej dzieckiem. W ciąży bardzo ważne są regularne wizyty u lekarza prowadzącego ciążę oraz wykonywanie wszystkich niezbędnych badań. Jakie to badania? Specjalnie dla przyszłych mam prezentujemy listę badań, które powinny być przeprowadzane w czasie ciąży. Warto się z nią zapoznać.
Pierwsza wizyta
Po raz pierwszy kobieta spodziewająca się dziecka powinna odwiedzić lekarza ginekologa zaraz po stwierdzeniu, że jest w ciąży, nie później jednak niż do 10. tygodnia ciąży. W czasie takiej wizyty lekarz przeprowadzi wywiad położniczy, wykona badanie USG, które pozwala określić aktualny tydzień ciąży, zbada pacjentkę oraz zleci kolejne badania. Od tego czasu przyszła mama będzie regularnie odwiedzać swojego lekarza.
Powinna też przestrzegać następującej częstotliwości wizyt u położnika: I trymestrze co 4 tygodnie, w II trymestrze co 3 tygodnie, w III trymestrze co 2 tygodnie, a także w każdej sytuacji, w której pojawiają się niepokojące matkę objawy takie jak:
- zbyt wczesne i bolesne skurcze macicy;
- osłabienie lub słabsze odczuwanie ruchów płodu;
- świąd skóry;
- obrzęki kończyn;
- drętwienia stóp;
- plamienie;
- krwawienie;
- uczucie pobolewania i pociągania w podbrzuszu itd.
W czasie każdej wizyty powinno zostać przeprowadzone badanie ogólne moczu, morfologia, badanie ciśnienia, masy ciała oraz ewentualnych obrzęków.
Pierwszy trymestr ciąży
Pierwszy trymestr ciąży trwa od pierwszego dnia ostatniej miesiączki, do 12-13 tygodnia ciąży. W tym czasie powstają najważniejsze narządy i tkanki dziecka. Tworzy się również pępowina, która będzie malcowi dostarczać wszystkich składników odżywczych, niezbędnych dla prawidłowego rozwoju płodu. Przyszła mama musi w tym czasie wykonać sporo badań – ważnych zarówno dla jej zdrowia, jak i zdrowia oraz rozwoju dziecka.
Badania przeprowadzane w pierwszym trymestrze ciąży:
- położnicze przez pochwę;
- badanie ultrasonograficzne (od 5. tygodnia możliwość potwierdzenia obecności pęcherzyka płodowego);
- mikrobiologiczne (ocena ewentualnych stanów zapalnych);
- badanie piersi;
- ocena stopnia ewentualnych obrzęków;
- wzrost;
- masa ciała;
- grupa krwi i badanie czynnika Rh;
- w przypadku niezgodności czynnika Rh u matki i ojca ocena obecności ewentualnych przeciwciał anty-Rh;
- pomiar ciśnienia krwi;
- morfologia krwi;
- poziom cukrów we krwi na czczo;
- badanie ogólne moczu;
- WR – kiła (na początku ciąży i w 7 miesiącu);
- HBS (czynnik powierzchniowy wirusowego zapalenia wątroby typu B);
- przeciwciała przeciw różyczce;
- przeciwciała przeciw toksoplazmozie;
- ewentualnie przeciwciała skierowane przeciw wirusowi HIV (nie jest to badanie obowiązkowe, ale zalecane);
- ewentualna konsultacja specjalistyczna w razie stwierdzenia takiej potrzeby.
Drugi trymestr ciąży
Drugi trymestr ciąży trwa od 14 do 27 – 28 tygodnia. Wtedy brzuszek się powiększa, a ciąża zaczyna być widoczna. Dziecko jest już całkowicie ukształtowane. Mamę natomiast czeka przede wszystkich badanie USG pozwalające wykryć wady rozwojowe płodu oraz test obciążenia glukozą, którego wynik może skierować kobietę na bardziej szczegółowe badania w kierunku cukrzycy.
Badania przeprowadzane w drugim trymestrze ciąży:
- położnicze przez pochwę;
- położnicze zewnętrzne umożliwiające określenie wysokości dna macicy oraz położenia płodu (przy pomocy chwytów Leopolda);
- badanie ultrasonograficzne – możliwość stwierdzenia płci dziecka;
- masa ciała, ocena ewentualnych obrzęków;
- morfologia krwi;
- ocena tętna płodu;
- pomiar ciśnienia tętniczego;
- badanie ogólne moczu;
- test doustnego obciążenia glukozą, wykluczający ewentualną cukrzycę u ciężarnej.
Trzeci trymestr ciąży
W trzecim trymestrze ciąży brzuch jest już wyraźnie uwypuklony, a macica coraz uciążliwiej naciska na narządy wewnętrzne. To czas, kiedy należy wykonać wiele rutynowych badań, które pozwolą odpowiednio przygotować się do przyjścia dziecka na świat oraz do okresu następującego zaraz po porodzie.
Badania przeprowadzane w trzecim trymestrze ciąży:
- położnicze przez pochwę, ocena stanu szyjki – jej skracania i wygładzania oraz konsystencji;
- badanie ultrasonograficzne;
- badanie ogólne moczu;
- masa ciała;
- morfologia krwi;
- ocena tętna płodu;
- pomiar ciśnienia tętniczego;
- poziom cukru we krwi na czczo;
- mikrobiologiczne;
- badanie zewnętrzne z oceną wysokości dna macicy, jej ewentualnej nadmiernej twardości;
- ocena ruchów płodu przez ciężarną;
- KTG – badanie kardiotokograficzne – oceniające czynność skurczową macicy oraz tętno płodu.
Badania inwazyjne
Istnieją również tzw. badania inwazyjne, które zaleca się przyszłej mamie w uzasadnionych przypadkach. Należą do nich:
- 11-14 tydzień ciąży – aminopunkcja oraz biopsja kosmówki;
- 15-20 tydzień ciąży – aminopunkcja;
- 21-26 tydzień ciąży – kardocenteza.